Tìm thấy gen tăng gấp đôi nguy cơ tử vong so với Covid-19

(SK&MT) - Các nhà khoa học Oxford đã xác định được một gen cụ thể làm tăng gấp đôi nguy cơ suy hô hấp từ Covid-19 và có thể giải thích tại sao một số nhóm người dễ mắc bệnh nặng hơn.
Các nhà nghiên cứu từ Đại học Oxford phát hiện ra rằng một phiên bản gen có nguy cơ cao hơn gấp hai lần, rất có thể ngăn cản các tế bào hệ hô hấp, lót đường thở và phổi phản ứng với virus một cách thích hợp. Khoảng 60% những người có gốc Nam Á mang phiên bản của gen này, so với 15% những người có gốc Châu Âu, theo nghiên cứu được công bố đầu tháng 11.

Hình minh họa: Cho đến nay đại dịch COVID-19 đã gây ra hơn 4,6 triệu người trên toàn cầu( Việt Nam hơn 24,4 triệu) người tử vong. Nguyên nhân tử vong chủ yếu là viêm phổi và hội chứng suy hô hấp cấp nặng. Giờ đây các nhà khoa học phát hiện thêm gen tăng gấp đôi nguy cơ tử vong so với Covid-19.
 

Các nghiên cứu liên kết toàn bộ gen (GWAS) rất quan trọng để xác định các gen và các con đường dẫn đến các bệnh phức tạp. Các mục tiêu thuốc điều trị đã được xác nhận về mặt di truyền có nhiều khả năng dẫn đến các loại thuốc đã được phê duyệt. Hai GWAS lớn đã được thực hiện để xác định xem các biến thể phổ biến có dẫn đến nhạy cảm với COVID-19 nghiêm trọng hay không. Cả hai nghiên cứu đều xác định vùng của nhiễm sắc thể 3p21.31 có mối liên hệ mạnh nhất, trong khi nghiên cứu thứ ba cũng xác định vùng này gây ra tính nhạy cảm với virus. Loại haplotype nguy cơ 3p21.31, phát sinh từ DNA của người Neanderthal và hiện chưa được giải thích liên quan đến các kết quả biến thể, các  kết quả gen và vai trò cụ thể trong COVID-19, làm tăng gấp hai lần nguy cơ suy hô hấp do COVID -19 và tăng hơn hai lần nguy cơ tử vong đối với những người dưới 60 tuổi. Ngoài ra, các biến thể rủi ro tại khu vực này được thực hiện bởi> 60% cá nhân có gốc Nam Á (SAS), so với 15% nhóm có gốc châu Âu (EUR), giải thích một phần tỷ lệ tử vong đang diễn ra cao hơn ở nhóm dân số này ở Vương quốc Anh.

Các phát hiện giúp giải thích tại sao tỷ lệ nhập viện và tử vong cao hơn có thể đã được chứng kiến ​​ở một số cộng đồng nhất định và trên tiểu lục địa Ấn Độ. Các tác giả cảnh báo rằng gen không thể được sử dụng, đó cũng như một lời giải thích duy nhất vì nhiều yếu tố khác, chẳng hạn như điều kiện kinh tế xã hội, dân tộc, điều kiện sống… Mặc dù có tác động đáng kể từ virus đối với những người có tổ tiên gốc Afro-Caribbean, chỉ 2% mang kiểu gen nguy cơ cao hơn.
Các tác giả cho biết những người mang gen này, được gọi là LZTFL1, sẽ được hưởng lợi đặc biệt từ việc tiêm chủng, đây vẫn là phương pháp bảo vệ tốt nhất. Phát hiện này nâng cao khả năng nghiên cứu các phương pháp điều trị dành riêng cho bệnh nhân mang gen này, mặc dù hiện tại chưa có loại thuốc phù hợp nào.
Điều này “cho thấy cách mà virus tác động đến phổi là rất quan trọng,” James Davies, đồng tác giả và phó giáo sư về gen tại Đại học Oxford, người đã làm việc trong công tác chăm sóc sức khỏe đặc biệt trong đại dịch, cho biết. “Điều này rất quan trọng vì hầu hết các phương pháp điều trị đều tập trung vào việc thay đổi cách hệ thống miễn dịch phản ứng với virus.”

Davies và các đồng nghiệp của ông đã tìm thấy gen này bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo và công nghệ phân tử tiên tiến. Nhóm nghiên cứu đã phát hiện một thuật toán để phân tích một lượng lớn dữ liệu di truyền từ hàng trăm loại tế bào trên khắp cơ thể, sau đó sử dụng một kỹ thuật mới cho phép họ trau dồi DNA đằng sau tín hiệu di truyền cụ thể này.

Tất cả những điều khác đều bình đẳng, “nếu bạn có kiểu gen nguy cơ cao hơn và bạn cảm thấy không khỏe với Covid, thì có 50% khả năng điều đó sẽ không xảy ra với bạn nếu bạn có kiểu gen nguy cơ thấp hơn,” Davies nói trên một cuộc họp báo với truyền thông đầu tháng 11.

Xuân Vinh