Bệnh dại - Một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất đến từ động vật

(SK&MT) Bệnh dại là một bệnh lây truyền từ động vật sang người gây ra bởi một loại virus cấp tính xâm nhập vào hệ thần kinh Trung ương, thông qua sự tiếp xúc với nước bọt bị nhiễm virus dại. Tuy nhiên do sự chủ quan không được xử lý kịp thời mà hàng năm vẫn có nhiều ca tử vong do bệnh dại.

Số ca tử vong do bệnh dại đang có xu hướng tăng

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bệnh dại có ở khắp mọi nơi, đặc biệt là ở khu vực Châu Á, Châu Phi, Trung và Nam Mỹ. Ước tính hàng năm có khoảng 50.000 - 70.000 người tử vong do bệnh dại, trên 10 triệu người phải điều trị dự phòng bằng vắc xin dại. Tuy nhiên hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị chữa bệnh dại. Tỉ lệ tử vong của người nhiễm virus khi triệu chứng xuất hiện gần như là 100%.

Ở nước ta tính từ đầu năm đến nay đã ghi nhận có đến 40 ca tử vong do bệnh dại, trong đó Bến Tre là địa phương đứng đầu cả nước với 11 ca tử vong (tăng gấp đôi so với cùng kì năm 2021).

Theo Bộ Y tế, bệnh dại đang có xu hướng tăng rõ rệt tại các tỉnh khu vực Tây Nguyên và miền nam trong hai năm gần đây. Và thời điểm mà bệnh tăng mạnh nhất là vào đợt nóng ẩm thích hợp cho virus phát triển từ tháng 5 đến tháng 8.

Bệnh dại truyền nhiễm sang người bởi nước bọt của động vật bị nhiễm virus dại.

Thời gian ủ bệnh của bệnh dại được tính từ khi động vật cắn, liếm đến khi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên, thường từ 2 đến 8 tuần. Cũng có thể kéo dài từ vài tuần đến một năm. Nhưng đôi khi cũng chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn (10 ngày).

Ngoài ra còn tùy thuộc vào vị trí vết cắn, vết liếm, vết xước sẽ dẫn đến thời gian ủ bệnh khác nhau. Vị trí cắn càng gần bộ phận cơ quan thần kinh trung ương thì thời gian ủ bệnh sẽ càng ngắn, tổn thương gây ra sẽ càng lớn. Độ lớn của vết thương và số lượng của virus xâm nhập vào cơ thể cũng là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến thời gian ủ bệnh.

Những sai lầm không đáng có trong việc chữa trị bệnh dại có thể ảnh hưởng đến tính mạng

Tuy nhiên hiện nay vẫn còn những hiểu biết sai lầm dẫn đến những hậu quả đáng tiếc xảy ra. Nhiều người vẫn chưa hiểu được mức độ nguy hiểm của bệnh. Sau khi bị chó hoặc mèo cắn thì đã không làm gì, cho là bình thường nên cũng không tiêm vaccine dự phòng. Nhưng mà trên thực tế khi đã nhiễm bệnh dại và xuất hiện những dấu hiệu lâm sàng thì tỉ lệ tử vong là rất lớn.

Khi đã xuất hiện những triệu chứng lâm sàng thì tỉ lệ tử vong là 100%

Nhiều người vẫn có suy nghĩ rằng chó mèo của nhà thì không có nguy cơ mắc bệnh. Hoặc chó mèo đã tiêm phòng dại thì không mắc bệnh dại. Tuy nhiên chó mèo nhà vẫn có nguy cơ cao bị mắc bệnh dại. Dù có đã được tiêm vắc xin hay chưa thì cũng không thể khẳng định được chó mèo không mang mầm bệnh.

Cũng không phải chỉ những vết thương chảy máu như cắn thì mới có khả năng nhiễm bệnh. Vì bệnh dại lây nhiễm nước bọt của động vật mắc bệnh bài tiết ra ngoài. Nên cả khi bề mặt niêm mạc còn nguyên vẹn thì vẫn có khả năng bị phơi nhiễm do bị chó hoặc mèo liếm.

Ngoài ra khi bị nghi nhiễm bệnh dại, vẫn có trường hợp người bệnh tự điều trị bằng thuốc nam hoặc các phương pháp dân gian. Bằng phương pháp này thì không những không khỏi bệnh mà còn tạo điều kiện để virus xâm nhập vào cơ thể nhanh hơn và nguy hiểm hơn.

Hướng tới mục tiêu không ai phải tử vong vì bệnh dại

Hiện nay Việt Nam đã áp dụng vaccine theo công nghệ nuôi cấy tế bào, được kiểm tra nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn với tác dụng ngừa bệnh rất cao. Hoàn toàn không có tác dụng phụ lên hệ thần kinh. An toàn kể cả với phụ nữ có thai. Điều này góp phần làm giảm những lo ngại của người bệnh về độ an toàn cũng như tác dụng phụ của vaccine. Đồng thời làm giảm tỉ lệ tử vong do bệnh dại gây ra.

Để góp phần phòng tránh và đẩy lùi bệnh dại, người nuôi chó mèo phải chủ động trong việc quản lý tốt vật nuôi của mình. Không thả rông, phải đeo rọ mõm khi thả vật nuôi ra đường. Tiêm vắc xin phòng bệnh dại đầy đủ và đúng lịch cho chó mèo.

Trong trường hợp khi bị chó mèo cắn, cào, liếm phải rửa sạch vết thương bằng nước sạch và xà bông hoặc những thứ làm sạch có sãn trong nhà, rửa liên tục trong 15 phút, sau đó sát trùng lại bằng cồn hoặc cồn iod. Không được tự ý nặn, khâu, rạch hay băng kín vết thương.

Tuyệt đối không dùng thuốc Nam hay những bài thuốc dân gian chữa bệnh dại. Mà phải đến ngay cơ sở y tế gần nhất, càng sớm càng tốt để được tư vấn và tiêm phòng dại kịp thời. Bởi tiêm vaccine là biện pháp duy nhất để phòng và bảo vệ tính mạng của người bị phơi nhiễm.

Mạnh Thắng - Thùy Linh