Biến thể Delta có đạt đỉnh sự lây nhiễm và tự biến mất không?

Các biến chủng của virus COVID-19 nói chung và đặc biệt biến thể Delta nói riêng đang làm cản trở lớn đến nổ lực chống lại đại dịch của các quốc gia trên thế giới.

Trong vòng vài tháng, biến thể Delta đã lan rộng đến gần 100 quốc gia, bao gồm Scotland, Vương quốc Anh, Israel và hiện tại, tất nhiên theo CDC (Hoa Kỳ) cho biết trong tuần này, biến thể Delta hiện chiếm 93% tổng số trường hợp nhiểm COVID-19 ở quốc gia này. Số ca nhập viện và số ca tử vong đang gia tăng ở gần như tất cả các bang. Theo dữ liệu mới nhất của CDC, sau khi số trường hợp nhiểm trung bình trong 7 ngày giảm vào ngày 22 tháng 6 xuống còn khoảng 11.000 trường hợp, con số này đã tăng vào ngày 3 tháng 8 lên hơn 85.000 trường hợp.

Một số chuyên gia đã vui mừng bởi sự sụt giảm gần đây các trường hợp COVID-19 ở Anh và Ấn Độ, cả hai đều bị ảnh hưởng nặng nề với biến thể Delta. Các trường hợp COVID-19 ở Ấn Độ đạt đỉnh hơn 400.000 ca một ngày vào tháng Năm. Vào ngày 2 tháng 8, đã giảm xuống còn khoảng 30.500 ca mỗi ngày.

Andy Slavitt, cựu cố vấn cấp cao của Nhà Trắng Biden về phản ứng COVID-19, đã đăng trên Twitter vào ngày 26 tháng 7 rằng, nếu biến thể Delta hoạt động tương tự ở Anh như ở Ấn Độ, nó sẽ tăng nhanh và rồi sẽ giảm nhanh. Dự đoán dường như đã trở thành sự thật. Khi tính đến ngày 3 tháng 8, các trường hợp ở Anh đã giảm xuống còn 7.467, so với hơn 46.800 của ngày 19 tháng 7.

Vì vậy, đặt ra câu hỏi vào mùa hè này: Khi nào Delta sẽ có thể biến mất ở đây? Như những dự đoán khác nhau về đại dịch, những điều này đều nằm trên chỉ là tương đối. Dưới đây là những dự đoán về thời điểm các trường hợp COVID sẽ đạt đỉnh điểm, sau đó giảm xuống. Sẽ có thể từ dưới 2 tuần đến hơn 2 tháng.

Giữa tháng 8 : Trong số những dự đoán lạc quan nhất về thời điểm các trường hợp COVID-19 do Delta lây nhiểm sẽ giảm là từ Scott Gottlieb, MD, cựu giám đốc FDA. Anh ấy nói với CNBC ( Kênh truyền hình Mỹ) vào ngày 28 tháng 7 rằng anh ấy sẽ hy vọng các trường hợp sẽ giảm trong 2-3 tuần –vào trung tuần tháng 8.

Giữa tháng 8 đến giữa tháng 9: Tiến sĩ Ali Mokdad, Giám đốc chiến lược về sức khỏe dân số tại Đại học Washington, nói rằng : Trong thời gian này đối với một quốc gia như Hoa Kỳ, các ca bệnh sẽ đạt đỉnh điểm vào giữa tháng Tám và sau đó sẽ giảm. Ông đang trích dẫn các dự báo của Viện Đánh giá và Đo lường Sức khỏe của trường đại học. Trong kịch bản có khả năng xảy ra nhất, nó dự đoán số ca tử vong do COVID sẽ đạt đỉnh khoảng 1.000 người mỗi ngày vào giữa tháng 9, sau đó sẽ giảm xuống. (Tính đến ngày 3 tháng 8, số ca tử vong hàng ngày trung bình là 371.)

Tháng Chín: “Tôi hy vọng rằng chúng ta sẽ vượt qua chướng ngại Delta nguy hiểm này”, Eric Topol, MD, người sáng lập và giám đốc của Scripps Research Translational Institute ở La Jolla, CA và là tổng biên tập của Tạp chí Medscape cho biết. “Cũng có khi đó là sự lạc quan của tôi”.

Giữa tháng 10: Các chuyên gia tại Trung tâm mô hình hóa kịch bản COVID-19, một tập hợp các nhà nghiên cứu từ các tổ chức hàng đầu tham vấn với CDC, cho biết đại dịch do Delta gây ra sẽ gia tăng đều đặn trong suốt mùa hè và mùa thu, với đỉnh điểm vào giữa tháng 10.

Không xác định rõ thời gian nào. Bởi vì trường hợp bị đánh giá thấp, “Tôi nghĩ rằng đó là không rõ ràng khi chúng ta sẽ thấy một đỉnh cao của Delta”, Amesh Adalja, MD, một học giả cao cấp tại Trung tâm Johns Hopkins cho Security Health nói. Ông dự đoán số ca mắc bệnh sẽ giảm vì nhiều người bị nhiễm bệnh hơn và gia tăng được khả năng miễn dịch cá nhân tự nhiên .

Các dự đoán dựa trên các tình huống khác nhau, chẳng hạn như khả năng xảy ra cao nhất hoặc trường hợp xấu nhất. Các yếu tố như hành vi cá nhân, nhiệm vụ của cộng đồng và tỷ lệ tiêm chủng đều có thể làm thay đổi các dự báo.

Tiêm chủng vaccine có thể tạo ra sự thay đổi lớn

Các chuyên gia đồng ý rằng sự gia tăng và bao phủ tiêm chủng có thể thay đổi tất cả sự nổ lực phòng chống dịch và dự đoán. Tính đến ngày 3 tháng 8, gần một nửa (49,7%) tổng dân số Hoa Kỳ đã được tiêm chủng đầy đủ, (Và 80,1% trong số những người từ 65 tuổi trở lên). CDC cho biết.

Nhưng đó là một chặng đường dài so với mong muốn con số 70% hoặc 80% được hướng tới để đạt được khả năng miễn dịch của toàn đất nước. Gần đây, Ricardo Franco, MD, Đại học Alabama tại Birmingham (Anh), cho biết tại một cuộc họp báo trước của Hiệp hội Bệnh truyền nhiễm Hoa Kỳ cho rằng khả năng lây nhiễm của biến thể Delta có thể là ngưỡng miễn dịch toàn dân đạt gần 90%. Mokdad của Đại học Washington ước tính rằng vào ngày 1 tháng 11, dựa trên tỷ lệ lây nhiễm hiện tại, 64% người ở Mỹ sẽ miễn dịch với một biến thể như Delta, tính đến những người đã bị nhiễm bệnh và những người đã được tiêm vắc xin COVID-19 .

Tiến sĩ Justin Lessler, một nhà dịch tễ học của Đại học Bắc Carolina tham gia vào trung tâm mô hình, cho biết nếu đủ số người được tiêm chủng ngừa, nó có thể ngăn chặn biến thể Delta xâm nhập. Nhưng tỷ lệ tiêm chủng đó là cao. Ông nói: Tôi tương đối tin tưởng rằng nếu chúng ta có thể tiêm chủng cho 90% hoặc hơn 90% dân số thì chúng ta sẽ thấy dịch bắt đầu thuyên giảm.

Đó là một bước nhảy vọt từ 50%, hoặc thậm chí 64%, lên 90%. Liệu đợt tăng biến thể Delta có thực sự thúc đẩy nhiều người đến các điểm tiêm chủng vaccine để tiêm không. Điều đó thật khó dự đoán, Topol nói, một số người chưa được tiêm phòng có thể cảm thấy giống như họ đang trong vực thảm nguy hiểm, đặc biệt là nếu họ ở những bang bị ảnh hưởng nặng nề như Louisiana, và vội vàng đi tiêm vaccine càng sớm càng tốt. Những người khác, khi nghe về những trường hợp miễn dịch tốt là vùng an toàn trong việc tiêm chủng, có thể sẽ quan tâm và hỏi, “tại sao phải bận tâm” vì họ kết luận nhầm khi cho rằng vaccine đã không có hiệu quả như họ nghĩ .

Vai trò của mỗi chúng ta vô cùng quan trọng trong phòng chống dịch

Song song việc gia tăng tiêm chủng, tiến tới bảo phủ toàn dân, các hành vi và nhiệm vụ của mỗi cá nhân có thể thay đổi sự chuyển biến tích cực của dịch bệnh. Các bác sĩ nhắc nhở và cho rằng ngay cả những người đã được tiêm chủng 1 mũi hoặc đầy đủ vaccine thì vẫn có khả năng lây nhiểm bình thường. Vì vây những hành động của chúng ta trong việc thực hiện tốt quy định giản cách xã hội, không ra khỏi nhà khi không thực sự cần thiết, nếu bắt buộc phải đi ra ngoài bắt buộc phải đeo khẩu, giữ khoảng cách, sát khuẩn tay thường xuyên.

Theo Topol thì các loại vaccine chống lại COVID tốt nhưng không thể tuyệt đối hoàn hảo và, ông lưu ý, chúng ít bảo vệ hơn nếu đã nhiều tháng kể từ khi được tiêm vaccine. Lời khuyên tốt nhất của ông bây giờ là: “Đừng chủ quan khi trong nhà không đeo khẩu trang, giữ khoảng cách”.

Còn Mokdad cũng nói rằng khi tình hình dịch bệnh gia tăng, mọi người hãy thực hiện hành vi tốt nhất của mình, chẳng hạn như quay lại đeo khẩu trang và giãn cách xã hội.

Liệu sau khi Biến thể Delta giảm xuống, có biến thể nào nguy hiểm nữa không

Không phải là vấn đề liệu có một biến thể khác theo gót Delta hay không, mà là khi nào, Topol và các chuyên gia khác cho biết. Một biến thể mới, Lambda, lần đầu tiên được xác định ở Peru vào tháng 8 năm 2020 nhưng hiện chiếm khoảng 90% các ca nhiễm của nhiều đất nước. Ngoài ra còn có Delta-plus, chỉ được tìm thấy ở hai người ở Hàn Quốc.

Các biến thể trong tương lai thậm chí có thể dễ lây nhiểm hơn Delta, “đó sẽ là một dữ đoán tồi tệ” Topol nói, “Delta này cho đến nay là phiên bản tồi tệ nhất. Virus sẽ tiếp tục gia tăng, phát triển”.

Theo Topol và đồng nghiệp của ông, Dennis R. Burton, giáo sư miễn dịch học và vi sinh tại Viện nghiên cứu Scripps, điều cần thiết để khống chế các biến thể tiếp theo là một cách tiếp cận khác để phát triển vaccine rộng rãi.

Viết một bài bình luận trên tạp chí Nature xuất bản năm nay, cả hai đề xuất sử dụng một loại kháng thể bảo vệ đặc biệt, được gọi là kháng thể trung hòa rộng rãi, để phát triển các loại vaccine này. Sự thành công của vaccine COVID-19 hiện tại có thể là do vaccine có khả năng thúc đẩy cơ thể tạo ra các kháng thể trung hòa bảo vệ. Các protein này liên kết với virus và ngăn chúng lây nhiễm sang các tế bào của cơ thể.

Tuy nhiên, các kháng thể trung hòa trên diện rộng có thể hoạt động chống lại nhiều chủng virus liên quan khác nhau, Topol và Burton viết. Sử dụng cách tiếp cận này, hiện đang được nghiên cứu, các nhà khoa học có thể tạo ra vaccine có hiệu quả chống lại một họ virus. Mục tiêu là: ngăn chặn các đợt bùng phát trong tương lai trở thành dịch bệnh và sau đó là đại dịch.

Xuân Vinh (theo WebMD)