Hội chứng chân không yên

TẠP CHÍ SỨC KHỎE VÀ MÔI TRƯỜNG ĐIỆN TỬ - Cơ quan ngôn luận của Viện Sức khỏe và Môi trường vì cộng đồng (IOHEC)

(Suckhoemoitruong.com.vn) - Hội chứng chân không yên (HCCKY) là hiện tượng hai chân luôn trong trạng thái muốn vận động do rối loạn của hệ thống thần kinh. Chính vì điều này mà hội chứng cũng gây ảnh hưởng nhiều đến giấc ngủ nên cũng được coi là một rối loạn giấc ngủ.

Biểu hiện của "Hội chứng chân không yên" như thế nào?

Những người bị HCCHY luôn có cảm giác khó chịu ở hai chân (và đôi khi ở cánh tay hay những cơ quan khác) và có hành động không tự kiểm soát được như cử động hai chân để giải tỏa khó chịu này. Cảm giác khó chịu gồm: ngứa ngáy hoặc thấy như có kim châm vào chân. Cảm giác này tăng lên khi nghỉ ngơi, đặc biệt lúc nằm hay ngồi.


Hội chứng chân không yên luôn gây cảm giác khó chịu ở hai chân (đôi khi ở cánh tay hoặc những cơ quan khác) khiến bệnh nhân có hành động không tự kiểm soát được như cử động hai chân để giải tỏa khó chịu


Mức độ triệu chứng của HCCKY có thể từ nhẹ đến trầm trọng. Triệu chứng xuất hiện và biến mất hoặc mức độ biểu hiện triệu chứng cũng vô cùng thay đổi ở mỗi bệnh nhân. Chúng thường nặng hơn vào buổi tối, đêm và giảm nhẹ hơn vào buổi sáng.Với một số người, hội chứng làm phá hỏng giấc ngủ ban đêm và ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của họ.

Đối tượng nào có nguy cơ cao mắc "Hội chứng chân không yên"?

HCCKY ảnh hưởng tới khoảng 10% dân số Mỹ. Nó có ở cả hai giới nhưng nữ nhiều hơn và có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, thậm chí là trẻ nhỏ. Hầu hết những người bị mức độ nặng là trong độ tuổi trung niên hay già hơn.

HCCKY thường bị bỏ qua hay chẩn đoán nhầm. Điều này đặc biệt dễ xảy ra nếu triệu chứng nhẹ hoặc xuất hiện ngắt quãng. Chỉ khi được chẩn đoán đúng thì HCCKY mới điều trị dứt điểm được.

Nguyên nhân nào gây nên "Hội chứng chân không yên"?

Hầu hết các trường hợp không rõ nguyên nhân, tuy nhiên vai trò của gene cũng đã được đề cập ở đây. Gần một nửa số bệnh nhân bị HCCKY có người thân cũng mắc hội chứng này. Ngoài ra, còn có một số yếu tố ảnh hưởng đến mức độ nặng nhẹ của HCCKY bao gồm:

- Bệnh mạn tính: một số bệnh đặc thù như thiếu sắt, bệnh Parkinson, suy thận, đái tháo đường, và bệnh lý thần kinh ngoại biên có những triệu chứng của HCCKY. Điều trị những bệnh lý này góp phần làm giảm triệu chứng của HCCKY.

- Do thuốc: một số loại thuốc như thuốc chống nôn, chống loạn thần, chống trầm cảm, thuốc chữa cảm cúm và dị ứng kháng histamin làm giảm triệu chứng.

-Thai nghén: một số phụ nữ có thai bị HCCKY, đặc biệt trong ba tháng cuối. Triệu chứng thường mất đi trong vòng một tháng sau đẻ.

Một số yếu tố khác như uống rượu hay thiếu ngủ có thể làm triệu chứng theo diễn biến xấu đi. Cải thiện giấc ngủ hay bỏ rượu ở những bệnh nhân này có thể làm giảm triệu chứng.

Chẩn đoán "Hội chứng chân không yên" bằng cách nào?

Không có test chẩn đoán đặc hiệu cho HCCKY, tuy nhiên bác sĩ có thể chẩn đoán loại trừ dựa vào kiểm tra máu và xét nghiệm khác. Chẩn đoán hội chứng dựa vào triệu chứng lâm sàng, quan tâm đến yếu tố di truyền, vấn đề sử dụng thuốc, hay bệnh kèm theo khác, rối loạn về giấc ngủ không.

Hội chứng chân không yên


Điều trị "Hội chứng chân không yên" như thế nào?

Mục tiêu điều trị là làm giảm triệu chứng. Những người bị từ mức độ nhẹ đến trung bình thì thay đổi lối sống như tập thể dục thường xuyên, tạo thói quen tốt như ngủ đúng cách, loại bỏ hay giảm sử dụng caffeine, rượu, thuốc lá cũng rất hữu ích. Điều trị các bệnh liên quan đến HCCKY cũng giúp làm giảm triệu chứng.

Một số biện pháp điều trị không dùng thuốc như:
- Massage chân
- Tắm nắng, hay dán những tấm nóng lạnh vào chân
- Tạo thói quen ngủ tốt

Một số thuốc có hiệu quả tốt cho HCCKY nhưng tác dụng ở mỗi bệnh nhân lại khác nhau. Thực tế thấy rằng một thuốc làm giảm triệu chứng ở bệnh nhân này có thể làm nặng hơn ở người khác. Trong một số trường hợp, có thuốc chỉ có tác dụng ngắn rồi mất hẳn hiệu quả sau đó.

Một số thuốc điều trị HCCKY hay dùng:
- Dopaminnergic có tác dụng là chất dẫn truyền thần kinh của dopamin đến não. Mirapex, Neupro, và Requip là các thuốc được chấp nhận cho HCKY từ trung bình đến nặng. Ngoài ra có thể sử dụng levodopa.
- Benzodiazepines - một loại thuốc an thần giúp cải thiện giấc ngủ nhưng có thể gây mệt mỏi vào ban ngày.
- Giảm đau Narcotic cho các trường hợp đau nhiều.
- Thuốc chống động kinh, co giật như Tegretol, Lyrica, Neurontin, và Horizant.

Mặc dù không có phương pháp điều trị triệt để cho HCCKY, nhưng một số biện pháp được áp dụng gần đây giúp kiểm soát tốt hội chứng, làm giảm triệu chứng và cải thiện giấc ngủ.

Doãn Thế Hà
CLB Tiếng Anh Đại học Y Hà Nôi (HMU English Club)
Theo: WebMD

Đường dẫn bài viết: https://suckhoemoitruong.com.vn/hoi-chung-chan-khong-yen-18156.htmlIn bài viết

Cấm sao chép dưới mọi hình thức nếu không có sự chấp thuận bằng văn bản. Copyright © 2023 https://suckhoemoitruong.com.vn/ All right reserved.