Những ai dễ mắc bệnh tiểu đường?

SK&MT- Bệnh tiểu đường hay đái tháo đường là một trong những nguyên nhân chính của nhiều bệnh hiểm nghèo, điển hình là bệnh tim mạch vành, tai biến mạch máu não, mù mắt, suy thận, liệt dương…

Đái tháo đường còn gọi là bệnh tiểu đường là một nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa cacbohydrat, mỡ và protein khi hoóc môn insulin của tụy bị thiếu hay giảm tác động trong cơ thể, biểu hiện bằng mức đường trong máu luôn cao; trong giai đoạn mới phát thường làm người bệnh đi tiểu nhiều, tiểu ban đêm và do đó làm khát nước.

Bệnh tiểu đường hay đái tháo đường là một trong những nguyên nhân chính của nhiều bệnh hiểm nghèo (Ảnh minh họa)

Tiểu đường, khác với tiểu (ngoài) đường, tiếng Anh gọi là Diabetes Mellitus, là một hội chứng (tức là sự tụ hội của nhiều triệu chứng) do rối loạn về chuyển hóa và sự gia tăng mức đường trong máu một cách không thích hợp.

Những người có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường

Các chuyên gia khuyến cáo các trường hợp sau sẽ có nguy cơ mắc phải bệnh tiểu đường cao:

Trong gia đình có tiền sử mắc bệnh tiểu đường. Thai phụ thừa cân trong gia đoạn thai kỳ (chỉ số cơ thể BMI vượt quá 30); phụ nữ sinh con nặng hơn 4kg hoặc bị dị tật. Những phụ nữ bị cao huyết áp/quá 35 tuổi; có hội chứng buồng trứng đa nang; từng bị thai lưu không rõ nguyên nhân. Những người thừa cân hoặc béo phì, đặc biệt là ở vòng 2. Những người có cholesterol cao, chất béo trung tính cao, tỷ lệ thấp HDL / LDL. Những người ít vận động và người già – khả năng sử dụng insulin kém đi khi chúng ta có tuổi.

Tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường

Độ tuổi nào dễ mắc bệnh tiểu đường.Tuổi trung bình của bệnh nhân ĐTĐ týp 2: khoảng 60 – 65 tuổi. Tỷ lệ bệnh bắt đầu gia tăng nhanh ở nhóm người > 45 tuổi; Trên 65 tuổi: tỷ lệ mắc bệnh có thể tới 16% dân số chung. Gần một nửa số người mắc tiểu đường thuộc nhóm người trên 65 tuổi.

Theo thống kê của tổ chức y tế thế giới: ở người trên 70 tuổi tỷ lệ mắc tiểu đường cao gấp 3 đến 4 lần so với tỷ lệ mắc tiểu đường. Tập chung ở người lớn. Tuy nhiên, với tốc độ phát triển cuộc sống hiện nay, ngày càng có nhiều người trẻ tuổi, thậm chí trẻ vị thành niên mắc tiểu đường týp 2.

Quan sát sự xuất hiện bệnh tiểu đường týp 2 trong gia đình có tiền căn di truyền rõ ràng, người ta thấy rằng ở thế hệ thứ nhất thường mắc bệnh vào độ tuổi 60-70, đến thế hệ thứ 2 tuổi xuất hiện bệnh giảm xuống ở lứa tuổi 40-50 tuổi và ngày nay những người được chẩn đoán tiểu đường týp 2 dưới 20 tuổi không còn là hiếm.

Nam hay nữ mắc bệnh tiểu đường nhiều hơn?

Tỷ lệ mắc tiểu đường ở 2 giới nam và nữ thay đổi tùy thuộc vào các vùng dân cư khác nhau. Ở Bắc Mỹ và Tây âu, tỷ lệ nam/nữ thường là 1/4. Ngay trong một quần thể nghiên cứu tỷ lệ nữ/nam mắc tiểu đường còn tùy thuộc vào tuổi, điều kiện sống. Ở các vùng đô thị Thái Bình Dương tỷ lệ nữ/nam là 3/1. Ở Trung Quốc, Malaysia, Ấn Độ tỷ lệ mắc ĐTĐ ở cả 2 giới tương đương nhau. Ở Việt Nam, nữ giới mắc tiểu đường nhiều hơn nam giới và chiếm tới 2/3 số người tiểu đường.

Ảnh hưởng của giới tính lên khả năng mắc bệnh tiểu đường diễn biến không theo quy luật, nó tùy thuộc vào chủng tộc, độ tuổi, điều kiện sống, mức độ béo phì.

Yếu tố nào dễ gây bệnh tiểu đường?

Theo các chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới, yếu tố nguy cơ mạnh mẽ nhất tác động lên khả năng mắc tiểu đường týp 2 là béo phì. Tỷ lệ mắc béo phì trong cộng đồng dân cư và tỷ lệ mắc tiểu đường týp 2 luôn song hành bên nhau. Theo nghiên cứu Nurses Health Study trên 100.000 y tá trong vòng 14 năm liên tục thấy ngưỡng tăng tỷ lệ mắc tiểu đường với chỉ số BMI 22kg/m2, và nếu BMI tăng thêm 1kg/m2 sẽ làm nguy cơ mắc tiểu đường tăng thêm 25%, nếu BMI > 28kg/m2 nguy cơ mắc tiểu đường và các bệnh tim mạch tăng gấp 3 – 4 lần.

Béo bụng có gây bệnh tiểu đường?

Béo bụng còn được gọi là béo dạng nam là một thuật ngữ chỉ những người mà phân bố mỡ ở bụng, nội tạng và phần trên cơ thể chiếm tỷ trọng đáng kể. Béo bụng, ngay cả với những người cân nặng không thực sự xếp vào loại béo phì hoặc chỉ béo vừa phải (BMI < 25 kg/m2) là một yếu tố nguy cơ độc lập gây ra rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp và rối loạn chuyển hóa đường. Sở dĩ béo dạng nam được coi là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tỷ lệ bệnh tiểu đường và bệnh tim mạch vì mô mỡ nhiều ở bụng làm gia tăng nồng độ axít béo tự do, tăng triglyceride, tăng hiện tượng viêm và gây độc với tế bào bêta của tụy (lipotoxicity). Một người được coi là béo bụng khi vòng bụng > 90cm đối với nam; > 80cm đối với nữ.

Trên đây là những nguy cơ dễ dẫn đến mắc bệnh tiểu đường, để phòng tránh bệnh, chúng ta cần duy trì cân nặng lý tưởng, luyện tập thể dục thể thao thường xuyên, hợp lý. Đối với những trường hợp có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường cần theo dõi cụ thể và có chế độ ăn uống hợp lý nhằm ổn định đường huyết.

Lê Hạnh