Lễ Vu Lan là một trong số nhiều nét văn hóa truyền thống tốt đẹp nhằm bày tỏ sự tri ân của con cháu đối với tổ tiên, ông bà, người thân và đấng sinh thành,... Đây là tập quán, truyền thống thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam. Bên cạnh lễ Vu Lan, còn là lễ Xá tội vong nhân dịp Rằm tháng 7 âm lịch.

Cụ thể, nhiều người có tục lệ cúng cô hồn với ý nghĩa cầu siêu, tưởng nhớ cho những vong hồn lang thang, không nơi nương tựa.

Ngoài mâm cơm cúng tổ tiên, mâm cúng chúng sinh, nhiều người, gia đình có thói quen đốt tiền, vàng mã với quan niệm “trần sao âm vậy”. Rằm tháng 7 chỉ có một lần trong năm nên hầu hết đều mong muốn cho những người đã khuất có được quần áo, vàng bạc đủ đầy ở thế giới bên kia. Tuy nhiên, nhiều gia đình mua quá nhiều và do sơ suất trong quá trình hóa mã nên đã gây ra những vụ cháy đáng tiếc.

Người dân vẫn có thói quen đốt vàng mã với số lượng lớn vào dịp Rằm tháng 7

Gần đây nhất, vào khoảng 10h30 ngày 14/8 tại Nghệ An, khu rừng bạch đàn trên núi thuộc phường Nghi Tân bất ngờ bén lửa, theo lời người dân: “Nguyên nhân ban đầu do tại khu vực rừng có mấy ngôi mộ, hôm nay Rằm tháng 7 có người đến thắp hương và đốt vàng mã, tàn tro bay ra đám lá khô và bén lửa”. Do trời nắng nóng và gió thổi mạnh nên ngọn lửa lan nhanh, đe dọa đến tính mạng của người đân xung quanh.

Hiện trường vụ cháy rừng.

Nguy cơ xảy ra hỏa hoạn tồn tại ngay trong những thói quen và ý thức của người dân trong dịp Rằm tháng Bảy âm lịch rất cao khi người dân hóa vàng mã ngoài đường, gần xe máy, dưới các gốc cây, cột điện,….

Không chỉ người và ngay cả tài sản cũng bị thiệt hại lớn. Một số vụ cháy do đốt vàng mã có thể kể đến như cháy chợ Kinh Môn (Hải Dương) vào ngày 22/2/2015 khiến khoảng 100 ki ốt bên trong bị thiêu rụi, vụ hỏa hoạn lớn xảy ra tại quán Karaoke tại Hào Nam (Hà Nội) vào ngày 9/10/2018, cháy lớn tại căn hộ chung cư Gold View (quận 4, TP, HCM) vào tối ngày 15/9/2018 do một cư dân đốt vàng mã ngoài hành lang,...

Thực tế cho thấy rằng, những vụ hỏa hoạn đều xuất phát từ thói quen, ý thức trong việc đốt vàng mã, mỗi người dân cũng nên nâng cao ý thức và trang bị cho bản thân và gia đình những kiến thức cần thiết về phòng cháy chữa cháy. Đây không chỉ là để bảo vệ bản thân mà còn là cho cả những người thân xung quanh mình. Ngoài ra cần có sự quản lý,can thiệp của các cơ quan chức năng trong việc tuyên truyền và vận động người dân nâng cao ý thức về phòng cháy chữa cháy, hạn chế mức tối đa những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Thiết nghĩ, mua vàng mã nhân dịp Rằm tháng 7 vốn không xấu nhưng biến tướng là mọi người chạy đua mua quá nhiều và bất cẩn trong việc hóa mã ở những khu vực, vật dụng dễ cháy nên xảy ra những hậu quả đáng tiếc.

Vì vậy, không nên mua vàng mã quá nhiều để tránh lãng phí, đồng thời làm mất đi ý nghĩa thiêng liêng thực sự của dịp lễ này. Điều quan trọng là xuất phát từ cái tâm của người sống với những người quá cố, chứ không phải chạy đua theo số lượng vàng mã lớn.

PV (T/h)