Sạt lở đất nghiêm trọng ở Long An: Trong 9 năm, 26km đất bị “nuốt chửng”

Sạt lở và sụt lún đã gây ra những tác động xấu đối với cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày của cư dân.

Riêng từ đầu năm 2024 đến tháng 6/2024, tình hình thiên tai do sạt lở và sụt lún đất tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Long An vẫn tiếp diễn ngầm và có chiều hướng ngày càng phức tạp, khó lường, với mức độ nguy hiểm và nghiêm trọng hơn. Điển hình là các vụ sạt lở đất lớn đã xảy ra tại huyện Thạnh Hóa với 4 vụ, huyện Tân Thạnh với 2 vụ và các huyện Thủ Thừa, Cần Giuộc, Cần Đước, Châu Thành mỗi địa phương xảy ra 1 vụ. Tổng chiều dài các điểm sạt lở này lên đến khoảng 2.043m, gây thiệt hại lớn cho tài sản, cơ sở hạ tầng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân địa phương. Những vụ sạt lở này đã làm cho tình hình thiên tai trở nên nghiêm trọng hơn, đòi hỏi sự can thiệp khẩn cấp và hiệu quả từ các cơ quan chức năng để bảo đảm an toàn cho người dân và tài sản.

Đại diện Chi cục Phát triển nông thôn và Thủy lợi tỉnh Long An cho biết, tình trạng sạt lở và sụt lún đất đai đã gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản, nhà cửa, đất đai của người dân, cùng với các tuyến đường giao thông chính và giao thông nông thôn bị cuốn trôi xuống sông. Điển hình là vào những ngày đầu tháng 7, tại tuyến đường giao thông nông thôn dọc kênh Cả Cò thuộc ấp Cả Cỏ, xã Thạnh Phú, huyện Thạnh Hóa đã xảy ra một vụ sạt lở và sụt lún với chiều dài khoảng 50m. Trong đó, một đoạn đường dài gần 15m bị hư hỏng nghiêm trọng trên bề mặt, với độ sụt lún sâu, làm cản trở và gây nguy hiểm cho việc đi lại của người dân.

Hiện trạng sạt lở tuyến đê bao ven sông Vàm Cỏ Tây tại khu vực ấp 1, xã Mỹ Thạnh

Không xa khu vực kênh Cả Cò, tình trạng sụp lún cũng diễn ra trên tuyến kênh 30/4 thuộc ấp Ông Quới, xã Thạnh Phú, huyện Thạnh Hóa. Tại đây, có tới 3 điểm sạt lở và sụt lún với tổng chiều dài khoảng 170m. Độ sụt lún tại các điểm này dao động từ 0,3m đến 1,5m, làm lấn sâu từ mép kênh vào bên trong mặt đê. Trong số đó, có một đoạn đường dài khoảng 20m bị sạt lở gần 2/3 mặt đường và xuất hiện nhiều vết nứt lớn, đe dọa nghiêm trọng đến an toàn của người dân và phương tiện qua lại.

Sạt lở và sụt lún không chỉ gây thiệt hại trực tiếp đến tài sản và cơ sở hạ tầng mà còn ảnh hưởng đến đời sống và sinh kế của người dân trong khu vực. Chính quyền địa phương đã và đang triển khai các biện pháp khẩn cấp để khắc phục hậu quả và ngăn chặn tình trạng sạt lở tiếp tục diễn ra, nhằm đảm bảo an toàn cho người dân và tài sản của họ. Việc xử lý tình trạng sạt lở và sụt lún đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương, để ứng phó kịp thời và hiệu quả với các diễn biến phức tạp của thiên tai.

Sạt lở diễn biến phức tạp và khó lường

Ông Võ Kim Thuần, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn và Thủy lợi tỉnh Long An, nhận định: "Tình hình sạt lở trên địa bàn tỉnh Long An những năm gần đây diễn biến ngày càng phức tạp và khó lường." Tình trạng sạt lở, sụt lún đất tại Long An không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài sản và đời sống của người dân mà còn gây tổn hại đến hệ thống giao thông, đặc biệt là các tuyến đường giao thông nông thôn và các công trình phòng chống thiên tai.

Chính quyền địa phương đã tiến hành khảo sát tại các điểm xảy ra sạt lở và sụt lún đất.

Nguyên nhân gây ra tình trạng sạt lở được phân loại thành hai nhóm: nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan.

Nguyên nhân khách quan như: Biến đổi khí hậu là một trong những tác nhân chính khiến tình trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng hơn. Thiên tai, đặc biệt là những hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa bão, lũ lụt, đã và đang gây ra nhiều khó khăn cho các vùng ven sông, kênh, rạch. Các vị trí sạt lở thường nằm ở những đoạn sông cong hoặc lõm, nơi dòng chảy mạnh và biến động, triều cường lên xuống hàng ngày. Sự thay đổi này không chỉ gây xói mòn mà còn tạo ra những hố sâu, làm yếu đi nền đất, dẫn đến hiện tượng hở hàm ếch và sạt lở nghiêm trọng.

Một yếu tố khác không thể bỏ qua là hoạt động giao thông đường thủy. Số lượng tàu, thuyền, và xà lan tải trọng lớn lưu thông qua lại liên tục ngày và đêm với vận tốc cao đã tác động mạnh đến lòng sông. Dòng nước chảy xiết do hoạt động này càng làm tăng tốc độ xói mòn, gây ra những điểm sạt lở nguy hiểm. Trong những năm gần đây, mực nước sông, kênh, rạch thường xuyên xuống thấp, khiến đất dưới lòng kênh bị cuốn trôi, tạo thành những hố sâu dưới mặt nước. Những hố sâu này khi bị nước xói mòn sẽ dẫn đến hiện tượng sụp lún, sạt lở đất nghiêm trọng.

Nguyên nhân chủ quan của tình trạng sạt lở đất tại Long An là do việc quản lý các hoạt động khai thác cát, sỏi chưa được thực hiện chặt chẽ. Khai thác cát, sỏi không kiểm soát đã làm thay đổi dòng chảy tự nhiên của sông, làm suy yếu cấu trúc đất đai ven sông, dẫn đến sạt lở. Việc khai thác quá mức còn làm giảm độ bền của nền đất, làm cho các vùng ven sông dễ bị xói mòn và sạt lở hơn.

Sạt lở ảnh hưởng tới đời sống và sinh hoạt của người dân.

Bên cạnh đó, tập quán sinh sống của người dân cũng góp phần không nhỏ vào tình trạng sạt lở. Người dân thường xây dựng nhà cửa và các công trình phụ trợ cơi nới lấn chiếm bờ sông, kênh, rạch. Các công trình này không chỉ gia tăng tải trọng lên nền đất yếu mà còn làm thay đổi cấu trúc tự nhiên của bờ sông, khiến nó dễ bị sạt lở hơn. Việc xây dựng thiếu quy hoạch và không tuân thủ các quy định về an toàn đã làm gia tăng nguy cơ sạt lở tại các khu vực này.

Trước đó, trong tháng 6/2024, UBND tỉnh đã công bố tình huống khẩn cấp về sạt lở đê bao ven sông Vàm Cỏ Tây tại khu vực ấp Phú Xuân 1, xã Phú Ngãi Trị, huyện Châu Thành. Theo thống kê, vào các ngày 12/6 và 23/6, hiện tượng sụt lún tại huyện Châu Thành đã xảy ra với tổng chiều dài khoảng 54m, trong đó có những đoạn đã cuốn trôi nửa thân đê, gây nguy cơ tiếp tục xảy ra sạt lở nghiêm trọng trong những ngày tới. Sự cố này đe dọa trực tiếp đến cuộc sống của khoảng 30 hộ dân đang sinh sống gần vị trí sạt lở, cũng như ảnh hưởng nghiêm trọng đến hàng trăm hecta đất sản xuất nông nghiệp bên trong đê.

Để ứng phó với tình huống khẩn cấp này, lãnh đạo UBND tỉnh Long An đã nhanh chóng chỉ đạo các hoạt động và phương án triển khai phòng, chống sạt lở tại khu vực này. Những biện pháp khẩn cấp được thực hiện nhằm bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của người dân, đảm bảo rằng không có thêm thiệt hại xảy ra trong tương lai gần. Các cơ quan chức năng đã được huy động để theo dõi tình hình, đưa ra các biện pháp gia cố đê bao và thông báo kịp thời đến người dân để chủ động phòng tránh.