Đi hội hay đi trận
Mùng Một Tết, tôi đến thăm một ngôi đền được công nhận di tích quốc gia ven sông Hồng, Hà Nội, đã thấy xe công an đỗ ngay cổng.
Hóa ra, một vị khách đến lễ vừa bị mất xe máy. Ngày này, người ta nói lời hay, làm việc tốt để may mắn cả năm. Vậy mà… Hy vọng kẻ trộm không thành công trót lọt phi vụ “mở hàng” này. Một ví dụ cho thấy ngày nay, một số người đã không còn kiêng dè gì chốn linh vào những thời điểm thiêng.
Nhiều người đi lễ hội để cầu chúc điều tốt đẹp cho mình nhưng cũng có người đến hội hóa ra để mang họa cho người khác. Nhất là khi hội không ra hội, không có trò gì tập trung sự chú ý của dân chúng, cho họ mải chơi quên mất bản năng gây lộn...
Không nhiều lễ hội ở ta có một trò gì đó vừa độc đáo vừa có ý nghĩa (kiểu đua bò, đua ghe hay hát quan họ…) để dân chúng cùng tham gia. Nếu có, lễ hội đó đã nổi tiếng, mang tầm quốc gia rồi. Còn những lễ hội như té nước ở Thái Lan hay diễu hành carnaval Brazil thì vẻ đẹp và sự độc đáo đã khiến chúng vang danh thế giới.
Đi lễ hội sợ nhất là lộn xộn và ẩu đả. Ảnh: Hồng Vĩnh
Lễ hội Việt Nam tiếng là nhiều nhưng có đến hàng nghìn lễ hội cấp làng nặng về tế lễ. Còn phần hội thì tự phát, ngoài mấy trò chơi đơn giản đâu đâu cũng có (đánh đu, đập niêu, cờ bạc…) thì nam thanh nữ tú cứ gọi là tự do “tìm hiểu” nhau.
Các công việc liên quan lễ hội thường dành cho lớp trung, cao niên, chả đến lượt bọn trẻ. Phải chăng vì thế mà đám trẻ đang thừa năng lượng gặp nhau nơi lễ hội dễ sinh ra tệ nạn, ẩu đả?!
Chợ Chuộng ở Thanh Hóa có cách giải tỏa năng lượng cho người tham gia bằng cà chua, trứng thối. Ai càng bị ném nhiều càng may mắn. Nghĩ sao mà dân ta chỉ chịu ném cà chua và trứng thối, trong khi gạch đá cũng sẵn. Theo báo chí phản ánh, nhiều thanh niên lấy cớ đến dự hội để giải quyết các mâu thuẫn đã có từ trước.
Hãy nhìn sang lễ hội cà chua ở Valencia, Tây Ban Nha. Họ tổ chức thế nào mà hàng vạn du khách có thể cùng vui chơi thỏa thích tại một thị trấn chỉ 9.000 dân. Nhiều chục tấn cà chua chín được mang tới cung cấp cho du khách với các quy định nghiêm ngặt và chi tiết đến cả việc phải bóp nát cà chua trước khi ném.
Những vật thể có thể gây hại cho người khác tất nhiên không được phép mang vào lễ hội. Và khi có hiệu lệnh chấm dứt, việc ném phải được dừng lại hoàn toàn. Ngoài trò chính, tất nhiên còn có ca nhạc, múa hát, diễu hành… để khách giải trí. Ấy thế mà lễ hội này dưới thời độc tài Franco đã bị cấm với lý do “không có ý nghĩa về mặt tôn giáo”.
Một vấn đề không nên né tránh đó là bản tính nóng nảy, bốc đồng dẫn đến bạo lực - mâu thuẫn với tinh thần lễ hội - của người Việt Nam. Không khó để thấy bằng chứng về tính xấu này hằng ngày, trên đường.
Người đang “lầm lũi” tham gia giao thông kia có thể trở thành kẻ ăn vạ, thậm chí sát thủ nếu chẳng may bạn va phải anh/chị ta. Để rồi tiền sửa xe không thấm vào đâu so với tiền sửa người… Giao thông Việt Nam đáng sợ vì lộn xộn.Cũng như thế, lễ hội vì lộn xộn mà trở nên đáng ngại.
Có những lễ hội phạm vi làng xã không có tầm tư tưởng, triết lý gì ghê gớm nhưng trong thời đại bùng nổ thông tin tự dưng bị đào xới, bàn tán. Hội chém lợn của dân làng Ném Thượng ở Bắc Ninh vài năm gần đây nổi tiếng vì đặc sản không đâu có. Mỗi dịp lễ hội, dân làng lại cố chen chân vào nơi diễn ra cảnh hơn một con lợn cùng lúc bị bổ đôi khi còn đang sống.
Cảnh đó sẽ tác động và để lại ấn tượng gì trong những thế hệ người làng? Họ nghĩ gì khi đem về nhà những tờ tiền quết máu lợn lấy may? Nguy cơ gì ẩn sau những hành động rập theo truyền thống, theo đám đông, không cần tư tưởng, không cần suy nghĩ?
Đảo Faroe ở Đan Mạch có lễ hội tàn sát cá heo trường diễn 4 thế kỷ nay khiến thế giới phải rùng mình. Nhưng cũng có những lễ hội thể hiện bạo lực theo chiều ngược lại. Chẳng hạn khách thập phương vẫn đổ đến Pamplona- Tây Ban Nha hằng năm để chạy đua với bò tót, bất chấp nguy cơ bị bò húc thành thương. Việc giết những con vật vô hại, thậm chí thân thiện, phản ánh tư duy ấu trĩ có lẽ phù hợp với người tiền sử hơn.
Trong thời đại bùng nổ và cập nhật thông tin toàn cầu hiện nay, ngay cả một lễ hội cấp làng cũng bị tác động. Chẳng hạn Ông Ỉn ở Ném Thượng thay vì bị bổ đôi thì nay chỉ bị khía cổ cho đỡ dã man. Từ khi người ta nói nhiều về hình thức hát quan họ cổ, hội Lim cũng bớt ca nhạc xập xình…
Nhưng những thay đổi đó hẵng còn nhỏ lắm. Lễ hội vào mỗi dịp xuân về vẫn còn nhiều vấn đề về tổng thể, trước hết thuộc về trách nhiệm của người quản lý, tổ chức. Chưa nói đến việc làm kinh tế hay thu hút du lịch, các lễ hội nên có sự điều chỉnh, tính toán và đầu tư hợp lý trong công tác tổ chức để thực sự đem lại niềm vui và sự may mắn cho những người tham gia.
Theo tienphong
Các tin khác

Tổng Bí thư Tô Lâm: Kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khi vận hành bộ máy mới

Hải quan Việt Nam: Triển khai quyết liệt công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại

Công bố Lệnh của Chủ tịch nước về 15 luật, 1 pháp lệnh vừa được thông qua

Hải Phòng công bố Nghị quyết sáp nhập và nhân sự chủ chốt sau hợp nhất với tỉnh Hải Dương

Tuyên Quang kiện toàn bộ máy, công bố loạt nhân sự lãnh đạo mới

TPHCM: Ngày đầu tiên vận hành Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã, phường – Thủ tục nhanh gọn, người dân hài lòng

Bắc Ninh: Bổ nhiệm các Phó giám đốc của 2 Sở

Ra mắt 3 nền tảng số phục vụ triển khai Nghị quyết số 57

Xã Lệ Thủy (Quảng Trị): Người dân cảm ơn Đảng và Nhà nước đã có những sắp xếp mới về cách thức làm việc
Đọc nhiều

Vĩnh Phúc bắt quả tang một cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống đang chế biến 22 con lợn dấu hiệu xuất huyết

Bệnh viện Quân y 121, Quân khu 9 gặp mặt các cơ quan báo chí nhân ngày báo chí cách mạng Việt Nam

Bệnh viện Quân y 121 (Quân khu 9): Miễn tiền công khám bệnh và một phần chi phí xét nghiệm

Ông Trần Duy Đông làm Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ mới

Quảng Hưng (Quảng Bình): Lợi dụng xây dựng nghĩa trang để khai thác khoáng sản trái phép - Thủ đoạn tinh vi gây nguy hại môi trường

Nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước góp ý kiến vào các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng

Sửa đổi Luật Điện lực: yêu cầu xuất phát từ thực tiễn

Chuyển đổi số báo chí: Thực trạng, thách thức và giải pháp

Petrovietnam: Sẵn sàng tâm thế cho chặng đường phát triển mới

Tuyên Quang kiện toàn bộ máy ngành Y tế sau sáp nhập

Siết chặt kê đơn thuốc ngoại trú: Cụ thể hơn, minh bạch hơn vì người bệnh

Tuyên Quang kiện toàn bộ máy, công bố loạt nhân sự lãnh đạo mới

Tuyên Quang: Hai cơ sở giò chả dùng hàn the, chủ cơ sở bị khởi tố

Thủ tướng nêu 5 đề xuất quan trọng về môi trường, khí hậu và y tế tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS mở rộng

Bắc Ninh: Khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên mới bằng chương trình nghệ thuật đặc biệt

Biên phòng An Giang khảo sát, nắm tình hình biên giới, địa bàn

Cán bộ xã, phường ở Cần Thơ phải quyết liệt, bắt tay vào công việc

Vụ việc ô tô tông 10 xe máy ở Bắc Ninh: Tạm đình chỉ công tác cán bộ Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH gây tai nạn liên hoàn

Xử lý nghiêm cơ sở sản xuất, buôn bán thuốc cổ truyền quảng cáo sai sự thật

Thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp lĩnh vực y, dược cổ truyền

Bộ Y tế: Thu hồi toàn bộ lô thuốc nhỏ mắt, tai Ofleye Drops

Thi tốt nghiệp THPT: Sáng nay, thí sinh chương trình 2018 thi buổi cuối cùng

Trường Đại học Điện lực: Mở rộng hợp tác nghiên cứu và đào tạo với Đại học Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc (UST)

Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV: Miễn, hỗ trợ học phí từ năm học 2025-2026

Môn thi đầu tiên tại kỳ thi tốt nghiệp THPT ở Cần Thơ diễn ra nghiêm túc, an toàn
Nổi bật

Bệnh nhân Hàn Quốc bị chấn thương cột sống cổ nghiêm trọng được phẫu thuật thành công

Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ: Bước tiến mới của chuyên ngành nội soi

Thủ tướng nêu 5 đề xuất quan trọng về môi trường, khí hậu và y tế tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS mở rộng

Tuyên Quang kiện toàn bộ máy ngành Y tế sau sáp nhập

Bắc Ninh: Khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên mới bằng chương trình nghệ thuật đặc biệt

Hơn 30 chuyên gia từ Mỹ và Anh khám từ thiện cho bệnh nhân nghèo

TTYT huyện Yên Lạc: Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới sự hài lòng người bệnh

Bệnh viện C Thái Nguyên: Nghiên cứu và ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong công tác khám, chữa bệnh

Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Thái Nguyên nỗ lực vượt mọi khó khăn trong khám và điều trị bệnh

Trung tâm Y tế thị xã Phổ Yên: Nơi người bệnh gửi gắm niềm tin

Bệnh viện A Thái Nguyên: Nỗ lực, cống hiến, vì sức khỏe nhân dân

Trung tâm y tế huyện Đồng Hỷ: Nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân

Trung tâm Y tế Chợ Đồn (Bắc Kạn): Không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh
