Lo ngại làn sóng lây nhiễm thứ hai

Các đợt bùng phát mới và lo ngại về một làn sóng truyền nhiễm thứ 2 đang đặt các nhà chức trách trên khắp thế giới vào thế tiến thoái lưỡng nan khi họ đang cố gắng mở trở lại nền kinh tế của quốc gia mình.

Nhân viên y tế phun khử trùng tại khu Itaewon, Seoul, ngày 11/5.

Điều này xảy ra ngay cả ở Đức, Trung Quốc và Hàn Quốc - các nước từng được khen ngợi khi đã kịp thời tiến hành thử nghiệm rộng rãi và theo dõi liên lạc, giúp tránh được tỷ lệ ca tử vong do Covid-19 cao ngất ngưởng như ở nhiều quốc gia khác.

Hôm 11/5, Vũ Hán ghi nhận thêm 5 ca mắc COVID-19, tất cả đều sống trong một khu dân cư ở Sanmin, và chủ yếu là người lớn tuổi. Đáng chú ý, cả 5 ca bệnh mới trước đó đều được liệt kê là ca bệnh không có triệu chứng, tức những người dương tính với virus và có khả năng lây nhiễm, nhưng không có biểu hiện bệnh (ví dụ sốt cao). Ngay sau khi truyền thông đưa tin về ổ dịch mới, một quan chức Vũ Hán đã bị sa thải vì không kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh tại cộng đồng dân cư Sanmin.

Thành phố Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc) dự kiến sẽ tiến hành xét nghiệm COVID-19 trên toàn dân trong khoảng thời gian kéo dài 10 ngày. Theo đó,

các quận trong thành phố Vũ Hán đã được yêu cầu nộp kế hoạch xét nghiệm chi tiết vào hôm nay, 12/5.

Tổng số ca bệnh không có triệu chứng ở Trung Quốc hiện chưa được công bố. Chỉ khi bắt đầu có triệu chứng, những ca bệnh kiểu này mới được liệt kê vào tổng số ca đã được xác nhận. Theo quan chức y tế Vũ Hán, thành phố này hiện có vài trăm ca bệnh không có triệu chứng.

Tại một khu vực ở phía Tây bắc thủ đô Seoul của Hàn Quốc, một nam thanh niên 29 tuổi, đã đến 3 hộp đêm trước khi xét nghiệm dương tính với virus, được cho là nguồn lây nhiễm cho nhiều ca nhiễm mới tại thủ đô Hàn Quốc, đặt khoảng 1.940 người đã ở 3 CLB đó và những nơi lân cận vào vòng nguy cơ lây nhiễm cao. Thị trưởng Seoul, Park Won Soon cảnh báo hiệu quả chống dịch hiện đang bị đe dọa bởi vì một số người chủ quan.

Chính quyền Seoul đã ngay lập tức đóng cửa các hộp đêm, quán bar và vũ trường sau khi hàng chục bệnh nhân Covid-19 mới có liên quan đến những đám đông tụ tập vui chơi hồi cuối tuần trước khi đất nước nới lỏng các lệnh giãn cách xã hội.

Tính đến sáng 12/5, 7.272 người ở Seoul đã được xét nghiệm coronavirus mới vì có mối liên hệ với ca nhiễm chùm ở hộp đêm này.

Trong khi đó, các quan chức y tế ở Đức đang đối mặt với sự bùng phát tại 3 cơ sở giết mổ, nơi hiện được coi là thử nghiệm chiến lược của Chính phủ về khả năng Covid-19 "hồi sinh" trong quá trình nới lỏng các hạn chế. Tại một lò mổ ở Coesfeld, 180 công nhân đã thử nghiệm dương tính.

Giới chức y tế Mỹ cũng đang theo dõi một đợt lây nhiễm thứ 2, khoảng 2 tuần sau khi các tiểu bang như Georgia, Texas và Nevadabắt đầu mở cửa trở lại các cửa hàng từ cuối tuần này. Một số địa điểm công cộng nổi tiếng tại Mỹ, như Vườn quốc gia Great Smoky dọc biên giới Tennessee - Bắc Carolina, đã chứng kiến thứ Bảy đông đúc với nhiều tốp tham quan, trong đó nhiều người không đeo khẩu trang.

Một khi thế giới chưa có vaccine ngừa Covid-19, các quốc gia được cho không thể tái hoạt động kinh tế mà không gây ra các làn sóng lây nhiễm mới. Cảnh tượng mở rồi lại phải đóng cửa các trường học và doanh nghiệp trở thành tương lai nghiệt ngã khó tránh.

Các chuyên gia đang đề xuất tìm cách thoát khỏi tình trạng này bằng việc khai thác một thuộc tính quan trọng của virus corona: Thời gian ủ bệnh của nó. Theo đó, ước tính trung bình thời gian từ khi một người bị nhiễm bệnh và có thể lây nhiễm cho người khác là khoảng 3 ngày.

Trước bối cảnh Seoul phải đóng cửa trở lại hơn 2.000 địa điểm công cộng do đợt lây nhiễm lần 2 của dịch Covid-19, một mô hình hoạt động an toàn hậu giãn cách xã hội của các chuyên gia Viện Weizmann (Israel) đang được xem xét để tránh vòng luẩn quẩn "mở rồi lại đóng" cho các nền kinh tế. Theo mô hình “4-10”, dự đoán rằng chu kỳ 2 tuần có thể làm giảm trung bình số người bị lây nhiễm bởi mỗi người nhiễm bệnh xuống mức dưới 1 người, từ đó có thể ngăn chặn dịch bệnh trong khi vẫn cho phép hoạt động kinh tế trở lại.

Chiến lược này sẽ càng hiệu quả nếu dân số được chia thành 2 nhóm hoạt động xen kẽ sau 2 tuần. Các trường học được đề xuất tổ chức cho học sinh lên lớp 4 ngày liên tiếp cứ 2 tuần một lần, với 2 nhóm xen kẽ, trong khi vẫn kết hợp sử dụng các phương pháp học từ xa vào các ngày không đến trường. Trẻ em sẽ đi học vào cùng ngày với cha mẹ đi làm, khi các doanh nghiệp cũng sẽ làm việc gần như liên tục theo cách xen kẽ 2 nhóm lao động tương tự.

Theo Giáo sư kinh tế Eran Yashiv tại Trung tâm Kinh tế vĩ mô London, điều này có ý nghĩa với nền kinh tế, khi không chỉ đảm bảo sản xuất được duy trì mà cũng sẽ làm tăng niềm tin của người tiêu dùng, nghĩa là bảo vệ cả cung và cầu.

Đặc biệt đối với những người sống bằng thù lao hàng ngày, sẽ có 4 ngày để họ kiếm sống, giảm gánh nặng cơm áo gạo tiền để tránh việc vi phạm các nguyên tắc giãn cách xã hội. Các vụ phá sản doanh nghiệp cũng sẽ được giảm bớt, đẩy nhanh quá trình phục hồi kinh tế một khi dịch bệnh được kiểm soát hoàn toàn.

Và mặc dù có thể dễ dàng áp dụng ở các quy mô khác nhau, từ trường học, công ty đến toàn tỉnh, mô hình trước mắt nên được thử nghiệm ở các khu vực hạn chế trong khoảng thời gain nhất định - có thể là 1 tháng. Nếu tỷ lệ lây nhiễm vẫn tăng lên, nó có thể được điều chỉnh thành ít ngày làm việc hơn nữa trong 1 chu kỳ. Ngược lại, nếu mọi thứ diễn ra tốt đẹp, ngày làm việc sẽ được thêm tăng lên dần.

Đưa ra gợi ý này, các nhà khoa học gửi gắm thông điệp rằng Covid-19 có thể là một kẻ thù ghê gớm, nhưng không hẳn bất khả chiến bại. Bằng cách lên lịch cho các hoạt động một cách thông minh, dựa trên các theo dõi khoa học về virus, con người có thể đánh bại nó nhanh hơn để cứu cả sức khỏe cho cộng đồng và cho nền kinh tế.

L.Đ