Nhiều nghiên cứu về mô hình nước biển dâng do băng tan

Dựa vào những hồ sơ địa lý, một nhóm nhà khoa học của Đại học Durham (Anh) ước tính rằng mực nước biển trên thế giới đã dâng cao 3,6 mét/thế kỷ trong một giai đoạn dài 500 năm cách đây khoảng 14.600 năm, tức là vào cuối kỷ Băng hà gần đây nhất. Phát hiện này đã làm tăng cảnh báo về nguy cơ mực nước biển dâng cao nhanh có thể nhấn chìm các thành phố duyên hải và những vùng đồng bằng đông dân trên thế giới.

Băng lở từ sông băng Apusiajik ở gần Kulusuk, Greenland

Nhóm nhà khoa học Anh đã phát hiện rằng sự kiện mực nước biển dâng cao xấp xỉ 18 mét trong 5 thế kỷ vào cuối kỷ Băng Hà gần đây nhất có thể ban đầu là do các dải băng tan chảy ở bán cầu Bắc chứ không phải ở Nam Cực như dự báo trước đây.

Theo các nhà khoa học, nghiên cứu này có thể hé lộ "manh mối quan trọng" về các dải băng tan chảy, cũng như mực nước biển dâng trong tương lai do sự ấm lên của Trái Đất.

Theo mô hình tính toán hiện nay của nhiều nhà nghiên cứu về khí hậu, mực nước biển trên toàn cầu có thể dâng cao từ 1-2 mét vào cuối thế kỷ này. Nhóm nhà khoa học Đại học Durham đã sử dụng dữ liệu chi tiết về mực nước biển kết hợp với công nghệ mô phỏng hiện đại nhất để tìm ra nguyên nhân gây ra mực nước biển dâng cao 18 mét trước đây. Các nhà khoa học kết luận rằng việc tan chảy các dải băng hồi đó có kích cỡ tương đương gấp 2 lần Greenland hiện nay, đã gây ra tình trạng lụt lội ở các vùng đất thấp rộng lớn và làm rối loạn các dòng hải lưu và gây ra phản ứng dây chuyền đối với khí hậu toàn cầu.

Các nhà khoa học cho rằng những phát hiện này rất quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh dải băng Greenland đang tan chảy nhanh, góp phần làm dâng cao mực nước biển cũng như làm thay đổi dòng hải lưu trên toàn cầu. Năm 2019, hơn 500 tỷ tấn băng của dải băng Greenland đã tan chảy, chiếm 40% trong tổng số mức nước biển dâng trong cùng năm đó.

Trong khi đó, công trình nghiên cứu do Viện Nghiên cứu Khí hậu Potsdam (PIK) của Đức cho thấy, ngay cả khi thế giới có khả năng hạn chế tình trạng nóng lên, mực nước biển vẫn sẽ dâng lên khá cao. Trong kịch bản tồi tệ nhất, có thể lên đến 5,6m.

Báo cáo của PIK cho biết, mực nước biển có thể sẽ tăng nhanh hơn dự báo hiện tại. Nếu các nước đạt được cam kết trong Thỏa thuận Paris về giới hạn nhiệt độ tăng dưới 2 độ C so với thời điểm tiền công nghiệp, mực nước trên các đại dương vẫn sẽ dâng cao khoảng 0,5m vào cuối thế kỉ này và khoảng 2m vào năm 2300.

Nhưng nếu nhân loại thất bại và mức khí thải nhà kính tăng dẫn đến mức tăng 4,5 độ C, khi đó mực nước biển trên các đại dương sẽ tăng khoảng 0,6-3m vào năm 2100 và 1,7-5,6m vào năm 2300. Dự báo mức nước biển dâng của PIK cũng cao hơn các dự báo hiện thời của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC).

Những dự đoán này được dựa trên một cuộc khảo sát đối với 106 nhà nghiên cứu hàng đầu thế giới về nước biển dâng, do các nhà khoa học tại Đại học Công nghệ Nanyang (NTU) của Singapore và một số chuyên gia tại PIK thực hiện.

LINH ĐỨC