Trí thông minh nhân tạo giúp nâng cao sức khỏe con người
SK&MT - Với một số người, sự phát triển của trí thông minh nhân tạo (AI) và người máy là mối đe dọa tới sự riêng tư, công ăn việc làm và cả sự an toàn vì nhiều công việc sẽ bị chuyển sang những bộ não đóng tại thung lũng Silicon.Tuy nhiên, ngay cả những ý kiến chỉ trích cũng phải nhấn mạnh đến lợi ích tiềm năng của Al và các hệ thống tự động đối với con người.
Ngăn ngừa dịch bệnh sốt xuất huyết
Với hàng tỷ người trên thế giới, tiếng muỗi vo ve bên tai không chỉ là việc khó chịu bị muỗi cắn, mà nó còn có thể là dấu hiệu của bệnh tật và thậm chí cái chết.Đặc biệt, có một loài muỗi là Aedes aegypti đã lan từ châu Phi tới hầu hết các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt, mang theo bệnh sốt xuất huyết, sốt vàng da, Zika và chikungunya (một loại virus gây đau khớp). Chỉ riêng sốt xuất huyết đã gây truyền nhiễm cho khoảng 390 triệu người mỗi năm trên 128 quốc gia.
Để giúp cảnh báo muỗi truyền bênh, Rainier Mallol, kỹ sư máy tính từ Cộng hòa Dominican - một điểm nóng của Zika, và Dhesi Raja, một bác sĩ từ Malaysia (quốc gia bị đe dọa bởi loại virus gây sốt xuất huyết), hai người đã tạo một thuật toán dựa trên trí thông minh nhân tạo (AI) dự đoán nơi dễ bùng phát dịch bệnh nhất.
Chương trình Trí thông minh nhân tạo trong Dịch tễ y học (Aime) của họ là một hệ thống kết hợp thời gian và địa điểm của những vụ sốt xuất huyết dựa trên báo cáo của bệnh viện địa phương kết hợp với 274 thông số tùy biến khác, như hướng gió, độ ẩm, nhiệt độ, mật độ dân số, loại nhà. "Đó là tất cả các yếu tố giúp xác định muỗi sẽ lan rộng thế nào," ông Mallol giải thích.
Các thử nghiệm ở Malaysia và Brazil cho thấy hệ thống có thể dự đoán điểm bùng phát với độ chính xác khoảng 88% và trước ba tháng. Hệ thống cũng có thể giúp xác định tâm điểm của một ổ dịch trong vòng 400 mét, cho phép các cán bộ y tế công cộng can thiệp sớm bằng thuốc trừ sâu và bảo vệ người dân khỏi bị muỗi đốt.
Aime cũng đang được mở rộng để dự báo sự bùng nổ của virus Zika và Chikungunya.
Nhiều công ty công nghệ lớn cũng đang theo đuổi sáng kiến này: Dự án Premonition của Microsoft sử dụng máy bay không người lái để định vị điểm nóng của muỗi và dùng bẫy ánh sáng để gom một số côn trùng.
DNA từ muỗi và các động vật chúng cắn có thể được phân tích bằng thuật toán máy tính - phần mềm nhận dạng khuôn mẫu từ lượng lớn dữ liệu, đang ngày càng trở nên tốt hơn - để tìm ra mầm bệnh.
Chống lại ung thư
Ung thư gây ra hơn 8,8 triệu ca tử vong trên toàn thế giới và 14 triệu người được chẩn đoán bị mắc một loại ung thư nào đó mỗi năm. Tuy nhiên, phát hiện bệnh ung thư sớm có thể cải thiện đáng kể cơ hội sống sót của bệnh nhân và giảm nguy cơ bệnh tái phát. Xét nghiệm là một trong những cách phát hiện ung thư sớm, nhưng việc kiểm tra khá mất thời gian.
Nhưng cả DeepMind, thuộc sở hữu của Alphabet - công ty mẹ của Google, và IBM đều đang ứng dụng công nghệ Al vào vấn đề này. DeepMind đã kết hợp cùng các bác sĩ của Dịch vụ Y tế quốc gia Anh tại các bệnh viện thuộc Đại học University College London để tập huấn về Al nhằm giúp điều trị ung thư bằng cách xác định các mô khỏe từ các khối u qua kết quả scan đầu và cổ. Họ cũng làm việc với bệnh viện mắt Moorfields ở London để xác định sớm dấu hiệu mất khả năng thị lực.
Dominic King, người đứng đầu DeepMind Health cho biết"Thuật toán của chúng tôi có khả năng diễn giải thông tin hình ảnh qua quá trình quét (scan). Hệ thống có khả năng xác định vấn đề tiềm ẩn và đề xuất phác đồ điều trị cho bác sĩ. Bây giờ hiện còn quá sớm để nói về kết quả, nhưng những dấu hiệu đầu tiên rất đáng khích lệ".
Tiến sĩ King nói rằng, công nghệ Al giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh nhanh hơn bằng cách lọc hình ảnh qua scan và ưu tiên những điểm mà bác sĩ cần chú ý.
IBM gần đây cũng công bố công nghệ Watson Al của họ có thể phân tích hình ảnh và đặc điểm bệnh nhân nhằm xác định khối u với tỷ lệ chính xác lên tới 96%. Hệ thống đang được thử nghiệm bởi các bác sĩ tại 55 bệnh viện trên khắp thế giới nhằm giúp chẩn đoán ung thư vú, phổi, đại trực tràng, cổ tử cung, dạ dày và tuyến tiền liệt.
Tối đa hóa việc sử dụng năng lượng sạch
Những cuộc thảo luận gần đây đang xoay quanh vấn đề nếu biến đổi khí hậu dẫn đến sự trở lại của những cơn bão thảm họa trong lịch sử nước Mỹ, làm sao để Al có thể tối đa hóa việc sử dụng năng lượng sạch, năng lượng có thể tái tạo để phòng tránh những hậu quả gây ảnh hưởng tới khí hậu?
Trên khắp thế giới, con người đang ngày càng phụ thuộc vào năng lượng tái tạo để chống lại biến đổi khí hậu và ô nhiễm gây ra bởi các loại nhiên liệu hóa thạch.Việc cân bằng nguồn cung năng lượng thường bị gián đoạn đang ngày càng trở nên khó khăn. Sự lan rộng của các thiết bị đo lường thông minh đang cung cấp thêm dữ liệu nhiều hơn bao giờ hết về cách thức cũng như thời gian người tiêu dùng dùng năng lượng. EU cũng lên kế hoạch để đưa 500 triệu thiết bị này vào sử dụng vào năm 2020.
Valentin Robu, trợ lý giáo sư nghiên cứu về hệ thống thông minh ở Đại học Heriot Watt, Edinburgh cho biết ông cũng đang làm việc với công ty khởi nghiệp Upside Energy để phát triển cách thức quản lý lưới điện mới. Theo đó, họ đang xây dựng thuật toán để điều khiển lượng điện sản xuất và nhu cầu. Điều này có nghĩa gì? Tức năng lượng có thể được dự trữ và giải phóng vào những thời điểm bận rộn. Như xe điện và thiết bị sạc đang trở nên phổ biến ở mỗi hộ gia đình, công nghệ có thể được áp dụng để tiết kiệm năng lượng, giải quyết vấn đề nguồn cung hạn chế của năng lượng có thể tái tạo.
Ông Robu cũng nói rằng Al có thể được dùng ở mức độ cơ bản hơn như giảm số lần xâm nhập vào lưới điện của các thiết bị. Ví dụ, tủ lạnh có thể được điều khiển từ xa bằng thiết bị Al để chúng tự làm lạnh vào các thời điểm nhu cầu điện thấp.
Bảo vệ mùa màng
Khoảng 800 triệu người trên khắp thế giới phụ thuộc vào sắn như nguồn cung cấp carbohydrate chính. Loại lương thực này cũng được ăn nhiều như khoai tây, cũng có thể được nghiền thành bột làm bánh mì và bánh ngọt.
Khả năng phát triển của sắn ở những nơi mà các loại hoa màu khác không thể đã khiến nó trở thành một trong sáu loài cây được trồng nhiều nhất trên thế giới. Tuy nhiên, thân gỗ của chúng rất dễ bị bệnh và sâu bệnh tấn công, gây ảnh hưởng tới toàn bộ vụ mùa.
Các nhà khoa học ở Đại học Makerere ở Kampala (Uganda) đã kết hợp với các chuyên gia về bệnh thực vật để phát triển một hệ thống tự động nhằm chống lại bệnh dịch ở sắn. Theo đó, Dự án Mcrops cho phép nông dân địa phương chụp ảnh cây trồng bằng điện thoại thông minh rẻ tiền và dùng máy tính để phát hiện dấu hiệu của một trong bốn loại bệnh chính tàn phá cây sắn.Hệ thống có thể chẩn đoán bệnh của sắn với độ chính xác 88%. Thông thường, nếu không có các cách chẩn đoán này thì nông dân phải gọi các chuyên gia từ chính quyền đến thăm trang trại để xác định bệnh. Việc này có thể mất vài ngày và thậm chí hàng tuần, khiến dịch bệnh và sâu bệnh có cơ hội lây lan.
MCrops cũng sử dụng hình ảnh được tải lên để tìm kiếm khuôn mẫu của dịch bệnh bùng phát khiến chính quyền có thể giảm một nửa hậu quả của dịch bệnh gây ra nạn đói. Ông Mwebaze và đồng nghiệp của mình đang hy vọng có thể dùng công nghệ để tìm ra bệnh của chuối và tự động hóa việc tìm ra sâu bệnh của nhiều loài hoa màu khác.
Và còn rất nhiều dự án khác đang được phát triển để nâng cao cuộc sống của nhân loại.
Linh Đức
Các tin khác

COP29 và những cam kết cho mục tiêu giảm khí thải nhà kính

EU công bố kế hoạch hợp tác giảm phát thải methane tại COP29

Khai mạc Phiên cấp cao Hội nghị COP16- Cam kết mạnh mẽ từ các nhà lãnh đạo

Hội nghị trù bị COP29: Tăng hợp tác quốc tế hướng tới mục tiêu khí hậu toàn cầu

Cháy rừng dữ dội làm gia tăng hiện tượng Trái Đất nóng lên

Cường độ bão mạnh hơn do tác động của biến đổi khí hậu

Cần Thơ: Tổ chức phát động phong trào thi đua hoàn thiện dự án Đường ống Lô B - Ô Môn

ASEAN ra mắt Chương trình Phòng chống các bệnh truyền nhiễm qua đường không khí (AIDP)

Bệnh đậu mùa khỉ bùng phát tại châu Phi, WHO có thể công bố tình trạng khẩn cấp
Đọc nhiều

TP. Hồ Chí Minh: Trưởng Ban Quản trị chung cư Lux Garden (quận 7) lộng hành, chèn ép cư dân

Cần Thơ: Ra mắt công ty TNHH MTV Nông nghiệp Sông Hậu

Đoàn kiểm tra Bộ Công an làm việc tại Công an Vĩnh Phúc về công tác phòng chống khai thác, vận chuyển cát sỏi trái phép.

Trang bị hệ thống máy nội soi Olympus EVIS X1 CV1500 hiện đại nhất trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý tiêu hoá

Khu sinh thái Sông Hậu Farm tất bật gói bánh chưng lớn nhất miền Tây
Videos
E-magazine Inforgraphic Video

Cảnh báo hành vi giả danh cán bộ thuế, cơ quan thuế để lừa đảo

Phòng ngừa cháy nổ trong dịp Tết Nguyên đán

Bản tin tổng hợp số 8 tháng 11 của Tạp chí Sức khoẻ & Môi trường

Hà Nội (Q.Hà Đông) : Môi trường sống của người dân không được đảm bảo bởi những công trình vi phạm TTXD

Giải pháp giảm thiểu đốt ngoài trời, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp - Cơ hội từ GAHP

Ngành Thép hướng tới tiêu hao nguyên liệu thấp

Chính thức thông cầu phao tạm thay thế cầu Phong Châu (Phú Thọ)

Cách xử lý vệ sinh môi trường sau mùa bão lụt

Tạp chí Sức Khỏe & Môi Trường chia sẻ khó khăn với đồng bào chịu thiệt hại do cơn bão Yagi

Nhiều chương trình hấp dẫn đón Xuân Ất Tỵ tại Cantho Eco Resort

Trung Quốc: Số ca mắc bệnh lý đường hô hấp tiếp tục tăng

Lãnh đạo Liên Hợp Quốc, các quốc gia, các đảng viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Hàn Quốc ghi nhận hàng trăm vụ cháy liên quan pin xe máy điện

COP29: 300 tỷ USD một năm chi cho biến đổi khí hậu là quá ít

COP29 và những cam kết cho mục tiêu giảm khí thải nhà kính

EU công bố kế hoạch hợp tác giảm phát thải methane tại COP29

Hội nghị trù bị COP29: Tăng hợp tác quốc tế hướng tới mục tiêu khí hậu toàn cầu

Cụ ông 80 tuổi được cứu sống do các cục máu đông làm tắc động mạch

Sau đại dịch gia lương thực tăng vọt

WHO: Châu Âu đối mặt với “mùa đông thách thức”

Vì sao Ấn Độ có ít nguy cơ bị tàn phá bởi làn sóng dịch COVID-19 thứ 3?

Khai mạc Phiên cấp cao Hội nghị COP16- Cam kết mạnh mẽ từ các nhà lãnh đạo

Bệnh đậu mùa khỉ bùng phát tại châu Phi, WHO có thể công bố tình trạng khẩn cấp

WHO: Số ca bệnh sởi đang gia tăng khắp châu Âu năm thứ hai liên tiếp

UNESCO cảnh báo tình trạng bạo lực nhằm vào các nhà báo môi trường
Nổi bật

Nổi bật vai trò đi đầu của Việt Nam trong lộ trình chuyển đổi xanh

Ngăn cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma tuý

Vĩnh Phúc dự kiến sắp xếp còn 36 xã phường

Thanh Hóa: Bắt giữ 14 đối tượng trong đường dây sản xuất, buôn bán thuốc giả

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì lễ đón Thủ tướng Ethiopia

Hơn 30 chuyên gia từ Mỹ và Anh khám từ thiện cho bệnh nhân nghèo

TTYT huyện Yên Lạc: Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới sự hài lòng người bệnh

Bệnh viện C Thái Nguyên: Nghiên cứu và ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong công tác khám, chữa bệnh

Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Thái Nguyên nỗ lực vượt mọi khó khăn trong khám và điều trị bệnh

Trung tâm Y tế thị xã Phổ Yên: Nơi người bệnh gửi gắm niềm tin

Bệnh viện A Thái Nguyên: Nỗ lực, cống hiến, vì sức khỏe nhân dân

Trung tâm y tế huyện Đồng Hỷ: Nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân

Trung tâm Y tế Chợ Đồn (Bắc Kạn): Không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh
