Đề xuất tách "chẻ nhỏ" Bộ Công thương và Bộ Nông nghiệp
Có những bộ luật ban hành hàng năm, mà vẫn chưa có thông tư hướng dẫn. Nội dung của các bộ luật nói chung đã theo các nguyên tắc của thị trường, nhưng vẫn còn những bất cập so với những bộ luật về cùng lĩnh vực ở các nước phát triển. Việt Nam có luật kiểm soát độc quyền, nhưng độc quyền vẫn tràn lan, có luật về bảo vệ môi trường, nhưng khi công ty Vedan phá môi trường sông Thị Vải, lại không thể xử được v.v… Các luật chồng chéo nhau và kém hiệu lực thi hành.
Tách hai Bộ lớn nhất là Công Thương và Nông nghiệp
Bộ máy nhà nước cũng có không ít vấn đề, ta đã nhập các bộ chuyên ngành thành những bộ liên ngành, theo mô hình các nước trong khu vực. Tuy nhiên, có sự khác nhau quan trọng, các bộ liên ngành ở các nước chỉ có nhiệm vụ hoạch định chiến lược, chính sách phát triển, kiểm tra, giám sát việc thực hiện…
Ở Việt Nam, các bộ còn phải chịu trách nhiệm quản lý các Tập đoàn, tổng công ty Nhà nước. Chẳng hạn Bộ Công thương phải chịu trách nhiệm quản lý tất cả các ngành công nghiệp, thương mại, và tất cả các doanh nghiệp nhà nước trong 2 ngành đó. Đó là một khối lượng công việc quá lớn, vượt quá khả năng quản lý của một bộ, do vậy dễ có những sơ hở. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng vậy. Ngân hàng Nhà nước chưa phải là ngân hàng Trung ương có quyền độc lập.
Sự phân cấp giữa Trung ương và địa phương cũng có những bất hợp lý. Các tỉnh của Việt Nam quá nhỏ, khoảng trên dưới 1 triệu dân, trừ Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh và một vài tỉnh lớn. Nhưng các tỉnh dường như đang phát triển theo hướng xây dựng những nền kinh tế độc lập, tỉnh nào cũng xây dựng các khu công nghiệp, khu kinh tế, cũng có sân bay, bến cảng, sân gôn, trường đại học… trái với nguyên tắc hiệu quả - phát triển công nghiệp phải tập trung, liên ngành mới có hiệu quả, phát triển giáo dục cũng phải tập trung mới có chất lượng; xây dựng kết cấu hạ tầng không thể khép kín trong địa giới tỉnh, mà phải tính trên phạm vi vùng và cả nước.
Cách điều hành, quản trị nhà nước tuy đã giảm bớt tính mệnh lệnh hành chính, nhưng vẫn còn nhiều, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính, tiền tệ.
Khả năng kiểm soát quyền lực Nhà nước rất hạn chế, nên dễ có tình trạng lạm quyền.
Do vậy yêu cầu tái cơ cấu thể chế theo hướng xây dựng một hệ thể chế hiện đại đang là một yêu cầu cấp bách có thể có những định hướng xây dựng thể chế sau đây:
Thứ nhất, những thể chế kinh tế thị trường đặc biệt là trong lĩnh vực tiền tệ - tài chính nên theo thông lệ quốc tế, nghĩa là lựa chọn các luật tiên tiến tốt nhất điều chỉnh chút ít và ban hành. Các nước phát triển bứt phá trong khu vực đều đã làm như vậy, từ Singgapore đến Hàn Quốc.
Thứ hai, những luật pháp về quan hệ quốc tế đối ngoại cũng nên theo các thông lệ quốc tế, lựa chọn một số nước có hệ thống quan hệ đối ngoại tốt nhất để học tập.
Thứ ba, về hệ thống luật pháp chính trị, nên có luật về sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, thực hiện chế độ kiểm soát quyền lực, đổi mới hệ thống bầu cử đảm bảo nguyên tắc dân chủ - cạnh tranh trong cả ứng xử và bầu cử.
Thứ tư, đào tạo đội ngũ cán bộ giỏi trong việc xây dựng hệ thống luật pháp trên tất cả các lĩnh vực.
Thứ năm, tách hai bộ lớn nhất hiện nay - Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ra thành các bộ chuyên ngành nhỏ hẹp hơn, thu hẹp hơn khu vực DNNN về giới hạn cần thiết và giao cho một bộ chuyên quản lý các DNNN, xây dựng ngân hàng Trung ương độc lập thay cho ngân hàng nhà nước hiện nay.
Thứ sáu, xây dựng cấp chính quyền ở các vùng kinh tế, chịu trách nhiệm quy hoạch phát triển vùng, xây dựng quản lý các khu công nghiệp, các kết cấu hạ tầng, các trường đại học tập trung ở vùng, giải thể chính quyền cấp huyện, mở rộng phạm vi các xã.
Thứ bảy, xây dựng cơ chế thúc đẩy sáng tạo, khuyến khích đầu tư cho nghiên cứu - triển khai, trọng dụng nhân tài, đề bạt cán bộ dựa các công tích mà cán bộ đạt được, đề cao trách nhiệm cá nhân.
Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức nhưng thách thức lớn nhát, phức tạp nhất - chính là thách thức về sự bất cập của tư duy phát triển, của hệ quan điểm phát triển, của thể chế. Nếu không giải quyết vấn đề này một cách phù hợp, đảm bảo Việt Nam phải tiến cùng thời đại về cả tư duy và hành động, thì nguy cơ tụt hậu xa hơn là điều khó tránh khỏi.
TSKH Võ Đại Lược
(Trung tâm Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương)
Các tin khác

Vun trồng cây, vun trồng người, vun trồng tương lai

Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì lễ dâng hương khai Xuân tại Hoàng thành Thăng Long

Chính phủ ban hành Nghị quyết đặt mục tiêu tăng trưởng các ngành, lĩnh vực và địa phương để đạt 8% trở lên năm 2025

Bắc Ninh: Sẵn sàng cho ngày khai hội Lễ hội vùng Lim

Vĩnh Phúc: Phát triển du lịch bền vững và thân thiện

Chủ tịch nước Lương Cường: Mỗi cây xanh được trồng là một món quà vô giá cho thế hệ mai sau

Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ phát động Tết trồng cây Xuân Ất Tỵ năm 2025 tại Hưng Yên

Thủ tướng: Đưa chi thường xuyên xuống dưới 60% tổng chi ngân sách

Nghệ thuật thư pháp - Nét đẹp văn hóa ngày Xuân
Đọc nhiều

Nông Cống (Thanh Hóa): Dân bất an vì nhà ở nằm trong vùng bảo vệ lòng hồ Bòng Bòng

Cần Thơ: Cơ hội để Khu sinh thái Sông Hậu Farm "cất cánh"

Huyện Lập Thạch tổ chức Lễ công bố Quyết định thành lập Đảng bộ xã Tây Sơn

Công ty cổ phần bê tông 620 Châu Thới: Năng động, tiêu biểu trong lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng ngành giao thông vận tải

Văn phòng đại diện Tạp chí Sức khỏe và môi trường tại ĐBSCL được UBND TP Cần Thơ tặng Bằng khen
Videos
E-magazine Inforgraphic Video

Phòng ngừa cháy nổ trong dịp Tết Nguyên đán

Bản tin tổng hợp số 8 tháng 11 của Tạp chí Sức khoẻ & Môi trường

Hà Nội (Q.Hà Đông) : Môi trường sống của người dân không được đảm bảo bởi những công trình vi phạm TTXD

Giải pháp giảm thiểu đốt ngoài trời, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp - Cơ hội từ GAHP

Ngành Thép hướng tới tiêu hao nguyên liệu thấp

Chính thức thông cầu phao tạm thay thế cầu Phong Châu (Phú Thọ)

Cách xử lý vệ sinh môi trường sau mùa bão lụt

Tạp chí Sức Khỏe & Môi Trường chia sẻ khó khăn với đồng bào chịu thiệt hại do cơn bão Yagi

Thái Nguyên "gồng mình" vượt qua trong cơn lũ lịch sử

Thực trạng ô nhiễm môi trường từ dự án xây dựng trở thành nỗi lo hiện hữu của người dân tại Hưng Yên

Nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước góp ý kiến vào các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng

Sửa đổi Luật Điện lực: yêu cầu xuất phát từ thực tiễn

Chuyển đổi số báo chí: Thực trạng, thách thức và giải pháp

Petrovietnam: Sẵn sàng tâm thế cho chặng đường phát triển mới

SaPa: Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ thị xã lần thứ 22

Lào Cai: Lãnh đạo tỉnh dâng hương, làm lễ thượng cờ đầu xuân tại quần thể Fansipan Legend

Vun trồng cây, vun trồng người, vun trồng tương lai

Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì lễ dâng hương khai Xuân tại Hoàng thành Thăng Long

Thanh Hóa: Tháng đầu năm thu ngân sách gần 4.000 tỷ đồng

Khởi công xóa nhà tạm, nhà dột nát đồng loạt tại Hậu Giang

Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì lễ dâng hương khai Xuân tại Hoàng thành Thăng Long

Chính phủ ban hành Nghị quyết đặt mục tiêu tăng trưởng các ngành, lĩnh vực và địa phương để đạt 8% trở lên năm 2025

Công an tỉnh Bắc Ninh chủ trì, phối hợp triệt phá đường dây lừa đảo gần 1.000 tỷ đồng

Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn đến năm 2035

Phú Thọ phát hiện và ngăn chặn xe tải chở nội tạng bốc mùi

Hoàn thiện chính sách chăm lo cho đối tượng lao động yếu thế

Trường Trung cấp Thuận Thành - Địa chỉ tin cậy trong đào tạo và sát hạch lái xe

Trường THCS Linh Đàm chú trọng xây dựng không gian học tập xanh

Trường Phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở Tìa Dình từng bước nâng cao chất lượng giáo dục

An Giang: Hội thảo khoa học “200 năm kênh Vĩnh Tế - Giá trị lịch sử và tầm nhìn tương lai”
Nổi bật

Trường Trung cấp Thuận Thành - Địa chỉ tin cậy trong đào tạo và sát hạch lái xe

Trường THCS Linh Đàm chú trọng xây dựng không gian học tập xanh

Xây dựng nhãn hiệu tập thể “Dược liệu Khoái Châu- Hưng Yên” Để người dân làm giàu từ cây dược liệu

Hưng Yên: Xây dựng Nhãn hiệu tập thể phát huy tiềm năng từ trồng cây dược liệu của huyện Khoái Châu

Bắc Bộ chuyển rét đậm, vùng núi cao có nơi dưới 3 độ C

Hơn 30 chuyên gia từ Mỹ và Anh khám từ thiện cho bệnh nhân nghèo

TTYT huyện Yên Lạc: Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới sự hài lòng người bệnh

Bệnh viện C Thái Nguyên: Nghiên cứu và ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong công tác khám, chữa bệnh

Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Thái Nguyên nỗ lực vượt mọi khó khăn trong khám và điều trị bệnh

Trung tâm Y tế thị xã Phổ Yên: Nơi người bệnh gửi gắm niềm tin

Bệnh viện A Thái Nguyên: Nỗ lực, cống hiến, vì sức khỏe nhân dân

Trung tâm y tế huyện Đồng Hỷ: Nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân

Trung tâm Y tế Chợ Đồn (Bắc Kạn): Không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh
