Mỹ: Tỷ lệ tự tử ở lứa tuổi trung niên gia tăng đáng kể

SK&MT - Báo cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) cho thấy tỉ lệ tự tử đang gia tăng ở tại Mỹ, cá biệt tại một vài bang, con số này đã tăng lên khá nhiều trong một vài năm trở lại đây. Số vụ tự tử đã tăng hầu như ở tất cả tiểu bang Mỹ kể từ cuối thập niên 90 tới nay và hiện có khoảng 45,000 người Mỹ chết vì tự tử mỗi năm.

Theo báo cáo của CDC, nguyên nhân dẫn đến tự tử bao gồm: 42% là do có vấn đề trong các mối quan hệ, 29% gặp khủng hoảng, 28% bị bạo hành thường xuyên và 16% có vấn đề với tình hình tài chính hoặc công việc. Phương pháp thông dụng nhất để tự kết liễu cuộc đời là dùng súng. Nghiên cứu của đại học Harvard (Mỹ) cho thấy sở hữu súng đạn là một trong những yếu tố rủi ro dẫn đến tự tử ở người trẻ tuổi. Bang North Dakota là nơi có số vụ tự tử tăng cao nhất (57%) và cũng là nơi có tỉ lệ người trẻ tuổi tự tử cao hơn hẳn những bang khác.

“Tự tử đang trở thành nguyên nhân dẫn đến tử vong hàng đầu của người Mỹ. Nó là bi kịch cho gia đình và các cộng đồng trên khắp đất nước. Mỗi cá nhân, công đồng, người cho thuê lao động, các nhân viên xã hội, mọi người đều có thể đóng góp công sức nhằm cứu người và đảo ngược lại đà tăng trưởng của vấn nạn này”, Phó Giám đốc CDC Anne Schuchat cho biết.

CDC đã theo dõi xu hướng tự tử ở từng bang. Họ cũng nghiên cứu số liệu từ hệ thống báo cáo quốc gia về tử vong do bạo lực trên 27 bang nhằm có một bức tranh toàn cảnh về nguyên nhân gây nên hiện tượng này. Theo thống kê của CDC, hơn 1 nửa các vụ tự tử tại 27 bang, nạn nhân không có tiền sử hay mắc bệnh về thần kinh hay tâm lý.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên. Khoảng thời gian CDC nghiên cứu trùng hợp với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, khiến nhiều người mất việc làm và nhà ở.

Sử dụng thuốc giảm đau chứa chất gây nghiện (opioid) quá liều cũng trở thành vấn nạn trên toàn nước Mỹ. Một nghiên cứu trước đó cho thấy việc kê quá cao hàm lượng thuốc làm nạn nhân tăng thêm khoảng 40-60% suy nghĩ về tự sát.

Theo số liệu của CDC, tự tử là nguyên nhân dẫn đến tử vong cao thứ 2 trong nhóm tuổi 10-34 tuổi, cao thứ 4 trong nhóm từ 35-54 tuổi.

Ngoài ra, tỉ lệ tự tử ở khu vực nông thôn cũng cao hơn. Tại nông thôn, CDC cho rằng người dân vẫn chưa hồi phục hoàn toàn khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế và mọi người có xu hướng cảm thấy bị cách ly bởi sự gia tăng giàu nghèo. Điều này dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực cũng như nguyên nhân khiến họ bắt đầu quay sang lạm dụng opioid.

Tuy nhiên, cái chết mới cuối tuần qua của đầu bếp nổi danh Anthony Bourdain, 61 tuổi (người cùng ăn bún chả với tổng thống Mỹ Barack Obama tại Hà Nội năm 2016), và nhà thiết kế thời trang Kate Spade, 55 tuổi, tuần này đã khiến người ta phải chú ý tới một tình trạng là số vụ tự tử thấy tăng cao ở một thành phần thường không thấy có: đó là giới trung niên.

Các dữ kiện cho thấy mức độ tự tử ở người tuổi trung niên, cả nam lẫn nữ, tăng ở mức cao hơn so với dân số Mỹ nói chung. Mức độ tự tử ở nam giới từ 45 tuổi đến 64 tuổi tăng 43% từ năm 1999 tới 2014.

Trước đây, giới có mức độ tự tử cao thường là người cao niên, do bị bệnh tật hay sống trong tình trạng cô lập với xã hội. Việc ngày càng có nhiều người trung niên tự tử phải được coi là một vấn đề y tế đáng quan tâm, theo giáo sư Maria Oquendo, khoa trưởng khoa tâm thần ở đại học University of Pennsylvania. Theo nữ học giả này, chiều hướng có nhiều người trung niên tự tử là điều ngạc nhiên bất ngờ vì người ở độ tuổi này thường ổn định hơn về mặt tài chánh và có kinh nghiệm giải quyết các khó khăn của đời sống.

Ngoài ra, theo báo The New York Times (Mỹ), đàn ông không kết hôn có tỉ lệ tự tử cao hơn đáng kể. Tự tử còn có yếu tố địa lý. Nhà xã hội học Matt Wray ở Trường Đại học Temple đã sử dụng thuật ngữ “vành đai tự tử” để miêu tả các bang miền Tây nước Mỹ có tỉ lệ tự tử cao bất thường, gồm Arizona, Colorado, Idaho, Montana, Nevada, New Mexico, Oregon, Utah và Wyoming.

Tạp chí Foreign Policy cay đắng nhấn mạnh: Chúng ta e sợ những kẻ giết người trong bóng tối nhưng thực ra nguy cơ lớn hơn nhiều lại đến từ chính bản thân chúng ta. Để giải quyết cuộc khủng hoảng này, giới chuyên gia cho rằng cần giải cứu người dân khỏi đói nghèo và tuyệt vọng bằng những chương trình xã hội, giáo dục và nâng cao nhận thức cũng như chăm sóc sức khỏe tâm thần hiệu quả.

Linh Đức