Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ trở thành di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của UNESCO
![]() |
| Di sản Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ chính thức được ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của UNESCO. Ảnh: Cục Di sản |
Theo thông tin từ Cục Di sản văn hóa, vào hồi 14 giờ 38 phút ngày 9/12 (giờ địa phương), tại Thủ đô New Delhi, Ấn Độ (tức 16 giờ 8 phút, giờ Hà Nội), Kỳ họp lần thứ 20 của Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO, đã thông qua Quyết định số 20.COM 7.a.1 ghi danh di sản Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.
Kỳ họp lần thứ 20 diễn ra từ ngày 8 đến 13/12 tại Di sản Văn hóa Thế giới Pháo Đài Đỏ, Ấn Độ.
Đây là di sản thứ 17 của Việt Nam được UNESCO ghi danh vào các Danh sách di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO.
| Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ ở khu phố Đông Khê, phường Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, ra đời cách đây khoảng 500 năm. Cộng đồng thực hành nghề đã tạo ra những bức tranh có đặc trưng riêng về chủ đề, kỹ thuật in, màu sắc và đồ họa bằng kỹ thuật in khắc gỗ. Các chủ đề của tranh thường bao gồm tranh thờ, chúc tụng, tranh lịch sử, tranh sinh hoạt, tranh phong cảnh, gắn với tập tục treo tranh vào ngày Tết Nguyên Đán, Tết Trung Thu, thờ cúng tổ tiên và thờ thần. Các công đoạn sáng tác mẫu, khắc ván in, làm màu, in tranh đều bằng tay. Mẫu tranh được vẽ bằng bút lông, mực nho trên giấy bản và khắc trên ván gỗ thị. Các màu được chế biến từ nguyên liệu tự nhiên: màu xanh từ lá chàm, màu đỏ từ sỏi son, màu vàng từ hoa hòe và quả dành dành, màu trắng từ bột sò điệp bị phong hóa, màu đen từ tro lá tre, rơm nếp. Tranh được in úp ván với 5 màu cơ bản trên giấy dó đã được phủ một lớp hồ điệp. Các màu được in theo nguyên tắc màu đỏ in trước, tiếp đến màu xanh, vàng, trắng. Ván nét màu đen in cuối cùng để hoàn thiện bức tranh. |
Việc UNESCO ghi danh Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp có ý nghĩa sâu sắc đối với cộng đồng thực hành và công chúng Việt Nam.
![]() |
Theo Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, Hồ sơ đề cử di sản văn hóa phi vật thể Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ của Việt Nam đáp ứng các tiêu chí ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp, cụ thể:
Tranh dân gian Đông Hồ gắn bó mật thiết với các lễ tiết quan trọng như Tết Nguyên đán, Tết Trung thu, các nghi lễ thờ cúng tổ tiên và thần linh.
Tuy nhiên, ngày nay, chỉ còn một số ít gia đình tiếp tục duy trì nghề này, truyền lại tri thức và kỹ năng trong phạm vi gia đình và cho người học việc thông qua hướng dẫn trực tiếp và kèm cặp thực hành.
Một số công đoạn như vẽ mẫu và khắc bản in đòi hỏi đào tạo chuyên sâu và tích lũy kinh nghiệm trong nhiều năm. Các bản khắc gỗ được xem như báu vật gia truyền, được truyền lại qua nhiều thế hệ.
Số lượng nghệ nhân lành nghề đã giảm mạnh (theo hồ sơ đề cử, chỉ còn vài hộ gia đình duy trì nghề), do thế hệ trẻ ít quan tâm, nghề khó bảo đảm sinh kế, và nhu cầu sử dụng tranh in khắc gỗ trong các dịp lễ truyền thống giảm sút.
Số người có tay nghề cao và tâm huyết theo đuổi nghề đã quá ít để duy trì việc truyền dạy và làm tranh, nên nghề cần được bảo vệ khẩn cấp.
Kế hoạch bảo vệ đề ra bảy mục tiêu, bao gồm: Mở các lớp truyền nghề, kiểm kê di sản, thiết kế mẫu, đa dạng hóa thị trường, cải thiện khả năng tiếp cận nguồn nguyên liệu, và cung cấp thiết bị bảo hộ cho nghệ nhân. Các hoạt động được đề xuất khả thi, phù hợp với mục tiêu và có tính bền vững, đồng thời đặt cộng đồng ở vị trí trung tâm.
Hồ sơ cho thấy sự tham gia tích cực của cộng đồng, đặc biệt là các gia đình làm nghề, trong toàn bộ quá trình lập hồ sơ, thông qua các hoạt động kiểm kê và sự kiện công chúng. Di sản đã được đưa vào Danh mục kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể, được cập nhật thường xuyên với sự tham gia của cộng đồng.
Theo đó, Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 quyết định ghi danh Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp và khuyến khích Việt Nam xem xét việc tích hợp di sản này vào hệ thống giáo dục, cả chính quy và phi chính quy, nhằm khuyến khích thế hệ trẻ hiểu và trân trọng tầm quan trọng của việc bảo vệ di sản.
| Tính đến nay, cả nước đã có 37 di sản được UNESCO ghi vào các danh sách của UNESCO (gồm 9 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 17 di sản văn hóa phi vật thể và 11 di sản tư liệu). Trong đó, tỉnh Bắc Ninh có các di sản tiêu biểu được UNESCO công nhận, ghi danh: - 5 di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại (Quan họ Bắc Ninh, Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ, Ca trù, Tín ngưỡng thờ Mẫu, Kéo co Hữu Chấp); - 1 di sản văn hóa thế giới liên tỉnh (Quần thể Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc), trong đó có các di tích quan trọng như Chùa Vĩnh Nghiêm; Mộc bản kinh phật chùa Vĩnh Nghiêm được đưa vào Danh mục Ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương. |
![]() |
| Những nghệ nhân vẽ tranh Đông Hồ vẫn đang miệt mài giữ nghề tranh. Ảnh Cục Di sản. |
Thay mặt Việt Nam và cộng đồng thực hành di sản Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ, Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Phó Chủ tịch Uỷ ban Quốc gia UNESCO Việt Nam Hoàng Đạo Cương và Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Bắc Ninh Mai Sơn đã phát biểu đáp từ và cam kết thực hiện các biện pháp cần thiết nhằm bảo vệ các giá trị của Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ, cảm ơn Ban tư vấn, các thành viên của Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003, Ban thư ký Công ước 2003 đã làm việc tận tình, công tâm để ghi danh di sản này của Việt Nam.
Các tin khác
Công nghệ, khoa học mới mở rộng cơ hội sống cho bệnh nhân ung thư
Hoa Liên Viên ra mắt chi nhánh Buôn Ma Thuột, lan tỏa giá trị trầm hương tại Tây Nguyên
Lũ trên sông Cái đang lên nhanh, cảnh báo ngập lụt tại Khánh Hòa
Tuyên bố chung Việt Nam-Lào nhân chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Lào
Khẳng định mạch nguồn đoàn kết đặc biệt Việt Nam-Lào trong thời đại mới
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển Chính phủ số
Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân dự Lễ kỷ niệm 50 năm Quốc khánh Lào
Những chính sách mới của Chính phủ có hiệu lực từ tháng 12/2025
Công điện Thủ tướng phát động "Chiến dịch Quang Trung" thần tốc khắc phục hậu quả thiên tai ở miền Trung
Đọc nhiều
Chiếc thẻ và cơn gió ngược của nghề báo
Khi Bí thư xã làm “Đại sứ OCOP” ở xã Tân Hòa, TP. Cần Thơ
Khẩn trương triển khai dự án Nhà máy điện mặt trời Sao Mai 1 tại Cần Thơ
Tự xưng "Phòng khám Thẩm mỹ Nội khoa", DMANH Beauty bị Sở Y tế Hà Nội “chỉ mặt” hoạt động không phép
Phú Thọ: Công ty xử lý môi trường bị xử phạt hơn 172 triệu đồng vì gây ô nhiễm môi trường
Videos
E-magazine Inforgraphic Video
Xã Ô Diên – Hà Nội: Bất cập từ bãi vật liệu xây dựng gây ô nhiễm môi trường và trách nhiệm quản lý tại địa bàn cơ sở
Cảnh báo hành vi giả danh cán bộ thuế, cơ quan thuế để lừa đảo
Phòng ngừa cháy nổ trong dịp Tết Nguyên đán
Bản tin tổng hợp số 8 tháng 11 của Tạp chí Sức khoẻ & Môi trường
Hà Nội (Q.Hà Đông) : Môi trường sống của người dân không được đảm bảo bởi những công trình vi phạm TTXD
Giải pháp giảm thiểu đốt ngoài trời, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp - Cơ hội từ GAHP
Ngành Thép hướng tới tiêu hao nguyên liệu thấp
Chính thức thông cầu phao tạm thay thế cầu Phong Châu (Phú Thọ)
Cách xử lý vệ sinh môi trường sau mùa bão lụt
Trí thức tham mưu hoạch định mục tiêu, quyết sách chiến lược phát triển đất nước
Góp ý dự thảo văn kiện Đại hội XIV: Tạo bước đột phá về chất lượng nhân lực
Góp ý dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng: Tạo đột phá cho đầu tư công
Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để phát triển đất nước
Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV: Thông qua Luật Báo chí (sửa đổi)
Phê chuẩn kết quả bầu, miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội
Việt Nam đóng góp thực chất cho nghị sự đại dương và thúc đẩy thực thi UNCLOS
Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ trở thành di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của UNESCO
"Không có cơ sở khoa học công nhận bác sỹ chuyên khoa tương đương thạc sỹ"
Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV: Thông qua Luật Báo chí (sửa đổi)
Phê chuẩn kết quả bầu, miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội
Việt Nam đóng góp thực chất cho nghị sự đại dương và thúc đẩy thực thi UNCLOS
Phú Thọ bảo đảm quốc phòng - an ninh, chủ động hội nhập quốc tế và phát triển bền vững
Phú Thọ: Công an xã Cao Dương đẩy mạnh xây dựng môi trường sống an toàn
Bắc Ninh: Bắt tạm giam 2 cán bộ thuế nhận 4,3 tỷ đồng hối lộ
Thanh Hóa: Xử lý gần 600 vụ vi phạm hàng giả, thực phẩm giả
Quốc hội thông qua Nghị quyết mở đường cho đột phá giáo dục giai đoạn 2026-2030
Phú Thọ: Đẩy mạnh công cuộc xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, văn minh từ một điển hình cơ sở
Trước 10/12, hoàn thành sửa chữa trường lớp, hỗ trợ sách vở cho học sinh vùng lũ

