Nông nghiệp vừa là tác nhân, vừa là nạn nhân của biến đổi khí hậu
GIEC đã công bố báo cáo 1.200 trang về chủ đề “Biến đổi khí hậu, sa mạc hóa, đất đai suy kiệt, quản lý đất bền vững, an toàn thực phẩm và vấn đề khí thải gây hiệu ứng nhà kính với các hệ sinh thái trên Trái đất”. Đây là bản báo cáo khoa học được coi là đầy đủ nhất về chủ đề này cho đến nay.
Báo cáo về “Biển đổi khí hậu và đất đai” tập trung làm rõ vai trò của nền công nghiệp thực phẩm - từ khâu sản xuất đến người tiêu thụ - đối với cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Một trong những vấn đề được quan tâm nhất là việc sử dụng một cách tối ưu nguồn tài nguyên đất đai.Theo đó, sử dụng đất đúng cách, đất đai được bảo vệ sẽ vừa giúp bảo đảm an ninh lương thực, thanh lọc nước, vừa lưu giữ được khí các-bon, giảm nguy cơ khô hạn hay lũ lụt.
Theo báo cáo, Nông nghiệp và nạn phá rừng bị coi là chịu trách nhiệm khoảng một phần tư lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính toàn cầu. Việc mở rộng nhanh chóng diện tích trồng trọt, ví dụ như trồng đậu tương để nuôi gia súc hay trồng dầu cọ chế tạo xăng sạch, là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc rừng bị phá hủy trên quy mô lớn. Mỗi năm trên toàn thế giới, một diện tích rừng nhiệt đới tương đương nước Sri Lanka bị phá hủy, do nạn phá rừng, do tình trạng sa mạc hóa, hay các nguyên nhân khác.
Theo đại diện Hiệp hội Climate Action Network, Stephan Singer, hiện nay, cho dù nông nghiệp có sản xuất nhiều thêm lương thực, thực phẩm, thì vẫn còn 820 triệu người bị đói. Báo cáo của GIEC đặc biệt chú ý đến số phận của các cộng đồng bản địa và phụ nữ, nạn nhân hàng đầu của tình trạng môi trường suy thoái, biến đổi khí hậu, điều kiện sống tồi tệ.
Một trong các biện pháp hàng đầu có thể làm - để vừa hạn chế tác hại của việc phát triển thái quá nông nghiệp khiến thiên nhiên bị hủy hoại, vừa có thêm thực phẩm - là hạn chế nạn lãng phí. Tính tổng cộng trên toàn thế giới, khoảng 30% thực phẩm bị phí phạm hàng năm. Giảm 50% lượng tiêu thụ thịt cũng là một biện pháp quan trọng khác để hạn chế khí thải gây hiệu ứng nhà kính.
Linh Đức