Phẫu thuật cấp cứu 3 bệnh nhân thủng động mạch chủ do lao
TS-BS. Trần Vĩnh Hưng – Giám đốc BV Bình Dân, cho biết các bệnh nhân đã được phẫu thuật cấp cứu kịp thời, cắt lọc túi phình, loại bỏ đoạn mạch máu bị hủy hoại do lao, đặt ống ghép động mạch nhân tạo. Khác với các trường hợp vỡ động mạch chủ do vỡ túi phình thông thường, các trường hợp lao mạch máu cần được chẩn đoán sớm và điều trị theo phác đồ lao ngoài phổi ngay sau phẫu thuật. Nếu không, các tổn thương lao sẽ tiếp tục tiến triển âm thầm, tăng nguy cơ nhiễm trùng mảnh ghép gây viêm thủng mạch máu, đột tử do mất máu.
Phim MSCT scan ghi nhận túi phình có huyết khối xung quanh của bệnh nhân đầu tiên
Trường hợp đầu tiên, bệnh nhân N.V.C (50 tuổi, Trà Vinh) được chuyển đến BV Bình Dân trong tình trạng đau bụng dữ dội vùng quanh rốn và hông lưng. Các bác sĩ phát hiện khối cạnh rốn đập theo nhịp tim, ấn đau. Qua khai thác bệnh sử, bệnh nhân cho biết từng điều trị lao phổi 3 năm trước.
Kết quả siêu âm và chụp CT đa lớp cắt vùng bụng ghi nhận có vết rách thành trái động mạch chủ bụng, đoạn dưới thận, đường kính 9mm khiến máu thoát ra, tạo túi phình lớn, có huyết khối quanh túi phình và quanh động mạch chủ bụng to gần bằng trái banh tennis đang dọa vỡ. Ca phẫu thuật cấp cứu được tiến hành nhanh chóng. Các bác sĩ bộc lộ khoang sau phúc mạc, xẻ dọc động mạch chủ tiếp cận lỗ thủng, loại bỏ thành mạch bị viêm và thay bằng ống ghép nhân tạo. Kết quả giải phẫu bệnh tại thành mạch và hạch cạnh động mạch chủ khẳng định chẩn đoán của các bác sĩ trước phẫu thuật với tiền căn người bệnh bị lao. Sau 7 ngày điều trị, bệnh nhân được điều trị tiếp tục với phác đồ lao ngoài phổi.
Trường hợp thứ 2 ghi nhận lao mạch máu với các biểu hiện khá tương đồng là người bệnh V.T.L (43 tuổi, Bến Tre) nhập viện vì đau nhiều vùng quanh rốn 10 ngày. Bệnh nhân cũng có tiền sử điều trị lao phổi và lao hạch 6 tháng trước. Đặc biệt, người bệnh có thể trạng gầy yếu, suy kiệt. Khi tiến hành thăm khám, các bác sĩ sờ thấy khối u cạnh rốn, lệch về phía phải, đập theo nhịp tim. Kết quả siêu âm và MSCT bụng ghi nhận động mạch chủ đoạn nằm dưới động mạch thận có túi phình kích thước hơn quả chanh lớn, túi phình có huyết khối xung quanh. Tương tự trường hợp đầu tiên, người bệnh này cũng bị thủng động mạch chủ khiến máu chảy rỉ rả vào khoang sau phúc mạc, tạo khối máu tụ khu trú lâu ngày xơ hoá. Đây là may mắn vì nếu tổn thương gây chảy máu lượng nhiều vào ổ bụng thì người bệnh có thể tử vong vào bất cứ lúc nào.
Các bác sĩ BV Bình Dân phẫu thuật cấp cứu cho người bệnh bị thủng động mạch chủ do lao
BS.CKII. Hồ Khánh Đức - Trưởng khoa Phẫu thuật Tim-Mạch máu - người phẫu thuật chính trong các trường hợp thủng động mạch chủ do lao, cho biết: Đây là một trường hợp phức tạp vì biến chứng lao hạch khiến ổ bụng của người bệnh viêm dính, nhiều nang hạch, các quai ruột dãn. Khi bộc lộ phẫu trường thì máu tụ dâng cao và các khối hạch lớn khiến thao tác của bác sĩ gặp nhiều trở ngại. Sau 3 giờ phẫu thuật, nhóm bác sĩ phẫu thuật đã gỡ dính, bóc tách, lấy trọn khối hạch viêm cạnh động mạch chủ, cắt lọc đoạn vách túi phình bị tổn thương do lao. Người bệnh được thay đoạn động mạch chủ bị thủng bằng ống ghép nhân tạo Dacron thẳng số 14. Kết quả giải phẫu bệnh ghi nhận các nang lao điển hình, cho thấy người bệnh mắc viêm lao thành mạch và lao hạch. Sau phẫu thuật 4 ngày, bệnh nhân được tiếp tục điều trị lao theo phác đồ.
Tháng 5 năm 2020, Bệnh viện Bình Dân tiếp tục tiếp nhận bệnh nhân trường hợp lao mạch máu gây thủng động mạch chủ thứ 3 là người bệnh Đ.M.T (64 tuổi, Cà Mau). Ông nhập viện cấp cứu vì ói máu và đi cầu phân đen từng đợt lượng nhiều không rõ nguyên do. Trước đó, người bệnh đã cụt 2 chân do vết thương chiến tranh, từng trải qua hoại tử vùng tầng sinh môn đã mở bàng quang thoát lưu nước tiểu cách 8 tháng. Bệnh nhân có dấu hiệu mất máu nặng, phải truyền 5 đơn vị máu. Ông T. cho biết mình chưa từng được chẩn đoán lao trước đó.
Ban đầu, các bác sĩ nghi ngờ đây là một trường hợp xuất huyết tiêu hóa do nhiễm trùng trên người bệnh hoại tử Fournier. Tuy nhiên, nội soi dạ dày tá tràng, đại tràng đều không ghi nhận chỗ chảy máu. Kết quả MSCT bụng cho thấy hình ảnh ổ viêm quanh động mạch chủ bụng đoạn dưới thận, phát hiện lỗ thông thương động mạch chủ vào tá tràng. Nhóm bác sĩ phẫu thuật gồm các chuyên gia phẫu thuật mạch máu và phẫu thuật tiêu hóa cấp cứu người bệnh trong tình trạng mất máu lượng nhiều đe dọa tính mạng. Trong quá trình phẫu thuật, các bác sĩ phát hiện nhiều huyết khối cũ và mới, vách động mạch bị thủng 2cm, thông vào tá tràng. Các bác sĩ đã bóc tách tá tràng khỏi vách động mạch chủ, khâu lỗ thủng tá tràng. Do động mạch chủ bụng tắc hoàn toàn, không có máu nuôi đến động mạch chậu và tiền sử bệnh nhân đã đoạn 2 chi dưới đến đùi nên ê kíp phẫu thuật quyết định cắt bỏ đoạn động mạch bị viêm dính vào tá tràng. Kết quả giải phẫu bệnh mẫu mô tá tràng và thành động mạch cho thấy tổn thương điển hình do lao gây ra. Hậu phẫu bệnh nhân ổn định và được sử dụng thuốc lao theo phác đồ.
Hiện nay, cả 3 người bệnh đang đáp ứng điều trị lao và thể trạng cải thiện tốt. Siêu âm kiểm tra cho thấy ống ghép Dacron hoạt động tốt, không tụ dịch xung quanh. BS.CKII Hồ Khánh Đức, cho biết thêm: Lao vách mạch máu dẫn tới phình động mạch chủ, thủng vỡ động mạch chủ là bệnh hiếm gặp. Một báo cáo hồi cứu trên thế giới từ năm 2008-2017 (9 năm) của tác giả Manika ghi nhận 28 trường hợp, gồm 18 nam và 10 nữ từ 16-84 tuổi. Trong đó, 7 bệnh nhân có tiền sử điều trị lao phổi. Bệnh thường xuất phát từ lao phổi lan ra cấu trúc xung quanh động mạch chủ, gây lao hạch, lao màng ngoài tim, mủ màng phổi, lao cột sống hoặc lao cạnh cột sống. Sau đó, trực khuẩn lao có thể xâm nhập vào thành động mạch. Con đường thứ 2 ít gặp hơn là lan truyền qua đường máu, trực khuẩn lao di chuyển trong máu và đóng ở mảng xơ vữa của thành mạch gây các tổn thương dạng viêm ở thành động mạch chủ, dần phá hủy thành mạch. Tốc độ diễn tiến thay đổi từng bệnh nhân. Khi thủng có thể gây chảy máu ồ ạt hoặc khu trú tạo thành túi phình giả.
Biểu hiện lâm sàng điển hình của tổn thương lao động mạch chủ với một (hay nhiều hơn) trong ba tình huống sau: (1) Sốt và đau bụng liên tục liên quan đến vị trí của túi phình; (2) Sốc giảm thể tích hay có các triệu chứng của chảy máu ồ ạt, đặc biệt là trong trung thất hay đường tiêu hoá, cũng có thể trong khoang màng phổi, trong ổ bụng hay sau phúc mạc; (3) Khối u cạnh động mạch chủ đập theo mạch, lan rộng nhanh.
Theo BS.CKII Hồ Khánh Đức, lao mạch máu không có biểu hiện lâm sàng đặc hiệu, diễn tiến âm thầm nên rất nguy hiểm. Y văn ghi nhận tất cả các bệnh nhân sống sau điều trị đều phải phối hợp phẫu thuật và thuốc chống lao. Không có bệnh nhân nào sống nếu chỉ điều trị thuốc lao đơn thuần. Ngược lại, khả năng tái phát cao nếu chỉ phẫu thuật mà không dùng thuốc lao kèm theo. Người bệnh cần được phẫu thuật cấp cứu ngay khi phát hiện thủng mạch máu và điều trị lao ngay sau phẫu thuật theo chỉ định của bác sĩ.
Người bệnh có tiền sử đã và đang điều trị lao, nếu đau bụng kéo dài với khối u vùng bụng hoặc đột ngột mất tri giác do sốc mất máu, cần đến cơ sở chuyên khoa về mạch máu để được thăm khám và cấp cứu kịp thời. Hiện nay, các trường hợp phình giả động mạch chủ phải làm giải phẫu bệnh thành mạch hoặc tìm sự hiện diện vi khuẩn lao. Khi xác định chẩn đoán phình động mạch do lao, cần phẫu thuật cấp cứu dù túi phình nhỏ và phối hợp điều trị thuốc lao theo phác đồ.
Nguyễn Lân
Các tin khác

Sinh viên Trường Đại học Y tế Công cộng Pháp (EHESP) đến kiến tập tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa

Bộ trưởng Bộ Y tế gửi thư khen y, bác sỹ Bệnh viện Nhi đồng 1 và Bệnh viện Từ Dũ

Sóc Trăng kiểm tra cửa hàng bị tố bán lợn bệnh ra thị trường

Phát hiện cơ chế miễn dịch giúp cơ thể phân biệt thực phẩm với tác nhân gây bệnh

Làm chủ công nghệ sản xuất 15 loại vaccine cho tiêm chủng vào năm 2030

Hội nghị Quốc tế BioNCiD 2025 - Y học cổ truyền Việt Nam là tâm điểm chú ý

Biến thể mới của COVID-19 không có nguy cơ gia tăng với sức khỏe cộng đồng

Sản xuất, buôn bán hàng giả trong lĩnh vực y tế là tội ác

Tháng 6 và 7/2025: Tổ chức chiến dịch cao điểm phòng bệnh sốt xuất huyết, COVID-19...
Đọc nhiều

Vĩnh Phúc bắt quả tang một cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống đang chế biến 22 con lợn dấu hiệu xuất huyết

Bệnh viện Quân y 121, Quân khu 9 gặp mặt các cơ quan báo chí nhân ngày báo chí cách mạng Việt Nam

Trung tâm Phát triển giáo dục Việt An Vĩnh Phúc: Kiến tạo nền tảng vững chắc cho thế hệ tương lai

Quảng Hưng (Quảng Bình): Lợi dụng xây dựng nghĩa trang để khai thác khoáng sản trái phép - Thủ đoạn tinh vi gây nguy hại môi trường

TP. Hồ Chí Minh: Sức khỏe tinh thần cư dân bất ổn sau sự việc bầu Ban quản trị Chung cư Lux Garden - quận 7
Videos
E-magazine Inforgraphic Video

Cảnh báo hành vi giả danh cán bộ thuế, cơ quan thuế để lừa đảo

Phòng ngừa cháy nổ trong dịp Tết Nguyên đán

Bản tin tổng hợp số 8 tháng 11 của Tạp chí Sức khoẻ & Môi trường

Hà Nội (Q.Hà Đông) : Môi trường sống của người dân không được đảm bảo bởi những công trình vi phạm TTXD

Giải pháp giảm thiểu đốt ngoài trời, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp - Cơ hội từ GAHP

Ngành Thép hướng tới tiêu hao nguyên liệu thấp

Chính thức thông cầu phao tạm thay thế cầu Phong Châu (Phú Thọ)

Cách xử lý vệ sinh môi trường sau mùa bão lụt

Tạp chí Sức Khỏe & Môi Trường chia sẻ khó khăn với đồng bào chịu thiệt hại do cơn bão Yagi

Ý nghĩa của nghiên cứu lâm sàng trong việc khẳng định chất lượng sản phẩm

Vì sao COVID-19 gây tổn thương kéo dài trong cơ thể

20 trẻ mắc bệnh teo cơ tủy tham gia thử nghiệm lâm sàng liều thuốc 50 tỉ

Israel thực hiện thành công ca cấy ghép tim nhân tạo hoàn toàn

TP. Hồ Chí Minh: Trung tâm thể dục sức khỏe quốc tế đầu tiên tại Việt Nam dành riêng cho người lớn tuổi

Chủ động phòng bệnh và theo dõi sức khỏe trong mùa hè

Vĩnh Phúc kiểm soát hiệu quả mất cân bằng giới tính khi sinh

Truyền thông dân số hiệu quả - Nền tảng cho sự phát triển bền vững

Giám sát chặt việc sản xuất thuốc thông qua nguyên tắc GMP

Thắt chặt quản lý thực phẩm chức năng

Danh sách thuốc giả không được kinh doanh, buôn bán, sử dụng

Thêm 750 loại thuốc, biệt dược gốc được cấp phép lưu hành

Nguy cơ xâm nhập biến chủng Omicron vào Việt Nam là rất lớn

Giải pháp thích ứng với vi rút corona

Thủ tướng ký ban hành Nghị quyết về mua vắc-xin Covid-19

Rửa tay là biện pháp hàng đầu phòng bệnh tay chân miệng

Tiến sĩ, bác sĩ, Thầy thuốc Nhân dân Trương Tấn Minh luôn hết lòng vì sự nghiệp y tế

Tôn vinh những chiến sỹ áo trắng trên mặt trận vì sức khỏe nhân dân

BS Trần Hồng Vinh: 30 năm say mê nghiên cứu để chữa bệnh cứu người

Người tiên phong chia tách lá gan để nhân đôi sự sống

Không để tình trạng ứng phó thụ động, bất ngờ với COVID-19

An Giang tăng cường kiểm soát, ngăn chặn bệnh cúm gia cầm

Bộ Y tế đã cấp phép, gia hạn hơn 13.500 số đăng ký thuốc, vaccine, sinh phẩm

BVĐK tỉnh Khánh Hoà: Điều trị thành công ca rò động mạch cảnh xoang hang bằng kỹ thuật can thiệp nội mạch thần kinh
Nổi bật

Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng: Báo chí Cách mạng Việt Nam: “Mạch nguồn tri thức - Kết nối niềm tin”

Phóng viên Tạp chí Sức khỏe và Môi trường được UBND tỉnh An Giang tặng Bằng khen

Hội Báo toàn quốc 2025: Tôn vinh thành tựu 100 năm Báo chí cách mạng

Phát biểu của Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận TW tại khai mạc Hội báo Toàn quốc

Ý nghĩa của nghiên cứu lâm sàng trong việc khẳng định chất lượng sản phẩm

Hơn 30 chuyên gia từ Mỹ và Anh khám từ thiện cho bệnh nhân nghèo

TTYT huyện Yên Lạc: Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới sự hài lòng người bệnh

Bệnh viện C Thái Nguyên: Nghiên cứu và ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong công tác khám, chữa bệnh

Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Thái Nguyên nỗ lực vượt mọi khó khăn trong khám và điều trị bệnh

Trung tâm Y tế thị xã Phổ Yên: Nơi người bệnh gửi gắm niềm tin

Bệnh viện A Thái Nguyên: Nỗ lực, cống hiến, vì sức khỏe nhân dân

Trung tâm y tế huyện Đồng Hỷ: Nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân

Trung tâm Y tế Chợ Đồn (Bắc Kạn): Không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh
