Số ca tử vong vì Covid-19 cao gấp nhiều lần so với các dữ liệu đã công bố
Các nghiên cứu đã khám phá ra sự không trùng khớp như vậy ở một số nước. Ví dụ, Anh chứng kiến tỷ lệ tử vong vượt mức cao hơn số liệu công bố trong làn sóng lây nhiễm đầu tiên, nhưng thấp hơn trong đợt lây nhiễm thứ hai, phản ánh các biện pháp ngăn chặn sự lây lan của virus đã giúp cứu sống nhiều sinh mạng. Tình trạng tương tự cũng xảy ra ở Pháp.
Sự bất cập đơn giản vì hầu hết các quốc gia, đặc biệt là những nước nghèo, không cung cấp số liệu như vậy kịp thời. Các dữ liệu chính thức tốt nhất chỉ phản ánh hơn nửa con số thực tế, trong khi các dữ liệu kém nhất chỉ thống kê được khoảng 1/4 thực tế.
Báo The Economist đã cố gắng mô hình hóa mức độ tử vong vượt mức trong đại dịch ở những quốc gia không báo cáo. Với xác suất 95%, mô hình ước tính số ca bệnh không qua khỏi trên toàn cầu cho đến nay trong khoảng từ 7,1 - 12,7 triệu người, chứ không phải chỉ hơn 3 triệu người theo con số chính thức.
Không ngạc nhiên khi hầu hết các ca tử vong bị bỏ lọt là ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Số tử vong thực tế ở đa phần các nước giàu có thuộc OECD gấp 1,17 lần dữ liệu chính thức, nhưng cao gấp 14 lần ở khu vực châu Phi.
Ở một số nơi đã có các cuộc khảo sát trị số huyết thanh cho thấy nhiều người có kháng thể Covid-19, dấu hiệu ám chỉ việc từng mắc bệnh. Các yếu tố khác cũng có thể giữ vai trò quan trọng là những biện pháp các chính phủ đã thực hiện để hạn chế sự lây lan của virus. Nhân khẩu học cũng có ảnh hưởng, cụ thể nhiều người trẻ hơn thường đồng nghĩa với việc tỷ lệ tử vong thấp hơn.
Thông qua thu thập 121 chỉ số cho hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ cùng mô hình học máy, các chuyên gia The Economist ước tính, đến 10/5, có 95% xác suất là đại dịch đã dẫn tới 2,4 - 7,1 triệu ca tử vong vượt mức ở châu Á (số ca tử vong chính thức là 0,6 triệu), 1,5 - 1,8 triệu ở Mỹ Latin và Caribê (chính thức là 0,6 triệu), khoảng 0 -2,1 triệu ở châu Phi (chính thức là 0,1 triệu), 1,5 - 1,6 triệu ở châu Âu (chính thức 1 triệu) và 0,6 - 0,7 triệu ở Mỹ và Canada (chính thức 0,6 triệu). Ở châu Đại Dương, nơi báo cáo chính thức chỉ có 1.218 ca tử vong, mô hình dự đoán thực tế phải lên đến 12.000 - 13.000 trường hợp. Phạm vi ước tính cho châu Phi và châu Á rất rộng do thiếu dữ liệu. Nếu xác suất là 50%, phạm vi ước tính sẽ thu hẹp đáng kể, chỉ còn 3,3 - 5,2 triệu ca tử vong vượt mức ở châu Á, 0,8 -1,6 triệu ca ở châu Phi và 8,2 - 10,5 triệu ca trên toàn thế giới.
Trong năm 2020, số ca tử vong theo ngày tăng suốt 33/52 tuần. Sau một thời gian tạm lắng ngắn ngủi vào đầu năm 2021, chúng đã bật tăng lên các mức cao mới, phần lớn là do thảm kịch ở Ấn Độ. Theo ước tính, quốc gia Nam Á đang chứng kiến khoảng 6.000 - 31.000 ca tử vong mỗi ngày, vượt xa con số chính thức khoảng 4.000 ca, phù hợp với các ước tính dịch tễ học độc lập.
Điều đáng chú ý là, tỷ lệ thiệt mạng vì dịch thực sự còn tồi tệ hơn ở những nước giàu hơn. Đối với châu Á và châu Phi, số người chết ước tính trung bình trên một triệu dân chỉ bằng khoảng một nửa so với châu Âu. Ấn Độ chỉ tương đương với Anh, ít nhất vào thời điểm hiện tại.
Nếu hai cộng đồng dân cư có cùng mức độ chăm sóc y tế thì cộng đồng nào nhiều người cao tuổi hơn sẽ có số ca tử vong cao hơn. Nếu nhân khẩu học là yếu tố tạo khác biệt duy nhất, ước tính cho thấy dịch gây tử vong ở Nhật (tuổi trung bình 48) cao gấp 13 lần so với Uganda (tuổi trung bình là 17).
Tuy nhiên, xét về số liệu tuyệt đối, tỷ lệ tử vong ở nhóm dân số trẻ, nghèo cao hơn nhiều so với tỷ lệ tử vong của nhóm dân số giàu ở cùng độ tuổi. Và đối với người cao tuổi ở các nước nghèo, tình trạng rõ ràng rất tồi tệ.
Việc tỷ lệ tử vong tương đối thấp ở các nước đang phát triển dường như do tuổi tác có nhiều ý nghĩa khác nhau, như virus đang lây lan dễ dàng ở những người trẻ tuổi hơn, một phát hiện được củng cố thông qua điều tra trị số huyết thanh. Điều này ám chỉ rất nhiều trường hợp mắc bệnh không gây tử vong. Nó cũng có nghĩa, virus đang có rất nhiều cơ hội để đột biến.
Có một ngoại lệ được ghi nhận là ở một số nước Đông Nam Á, tỷ lệ tử vong dường như rất thấp. Có thể người dân ở đây đang được hưởng lợi từ “miễn dịch chéo”, mức độ bảo vệ trước SARS-CoV-2 do lây nhiễm trong các vụ bùng phát virus khác trong khu vực trước đây. Song, đáng tiếc, hiện có những dấu hiệu cho thấy các số liệu đang tăng lên.
Mô hình ước tính của The Economist là đầu tiên dạng này, dù không phải là cách duy nhất để suy ra tổng số người tử vong vì Covid-19. Tuy nhiên, Ariel Karlinsky, một chuyên gia thống kê thuộc tổ chức tư vấn Diễn đàn Kinh tế Kohelet của Israel lưu ý, dù được thực hiện theo cách nào, các ước tính cũng không thể thay thế cho dữ liệu chính thức.
Linh Đức
Các tin khác

Thảm họa mưa lớn và lở đất ở Brazil

Ngài Budiarsa Sastrawinata trở thành Chủ tịch FIABCI

Từ sau 10/9, Đan Mạch không coi Covid-19 là mối nguy cơ nghiêm trọng đối với xã hội

Cảnh báo những biến thể mới của SARS-CoV-2

Vũ Hán dậy sóng vì Covid-19 trở lại

Hàng loạt đồ điện gia dụng nhà dân bị chập, cháy do Công ty Điện lực Nam Từ Liêm đấu nhầm pha

Hiệu quả của tiêm vaccine tại Mỹ

EU chính thức áp dụng thông hành điện tử Covid-19

Campuchia phát hiện số ca nhiễm mới cao chưa từng có
Đọc nhiều

TP. Hồ Chí Minh: Trưởng Ban Quản trị chung cư Lux Garden (quận 7) lộng hành, chèn ép cư dân

Vĩnh Phúc bắt quả tang một cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống đang chế biến 22 con lợn dấu hiệu xuất huyết

Cần Thơ: Ra mắt công ty TNHH MTV Nông nghiệp Sông Hậu

Trung tâm Phát triển giáo dục Việt An Vĩnh Phúc: Kiến tạo nền tảng vững chắc cho thế hệ tương lai

Xã Thới Hưng, huyện Cờ Đỏ tập trung nâng chất xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu

Chấn Hưng (Vĩnh Phúc): Từ làng quê thuần nông đến diện mạo nông thôn mới khởi sắc

Nhiều chương trình hấp dẫn đón Xuân Ất Tỵ tại Cantho Eco Resort

Trung Quốc: Số ca mắc bệnh lý đường hô hấp tiếp tục tăng

Lãnh đạo Liên Hợp Quốc, các quốc gia, các đảng viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

COP29: 300 tỷ USD một năm chi cho biến đổi khí hậu là quá ít

COP29 và những cam kết cho mục tiêu giảm khí thải nhà kính

EU công bố kế hoạch hợp tác giảm phát thải methane tại COP29

Hội nghị trù bị COP29: Tăng hợp tác quốc tế hướng tới mục tiêu khí hậu toàn cầu

Cụ ông 80 tuổi được cứu sống do các cục máu đông làm tắc động mạch

Sau đại dịch gia lương thực tăng vọt

WHO: Châu Âu đối mặt với “mùa đông thách thức”

Vì sao Ấn Độ có ít nguy cơ bị tàn phá bởi làn sóng dịch COVID-19 thứ 3?

Khai mạc Phiên cấp cao Hội nghị COP16- Cam kết mạnh mẽ từ các nhà lãnh đạo

Bệnh đậu mùa khỉ bùng phát tại châu Phi, WHO có thể công bố tình trạng khẩn cấp

WHO: Số ca bệnh sởi đang gia tăng khắp châu Âu năm thứ hai liên tiếp

UNESCO cảnh báo tình trạng bạo lực nhằm vào các nhà báo môi trường
Nổi bật

Gần 200 đại biểu dự hội thảo "Từ ý tưởng đến thực tiễn xây dựng bệnh viện thông minh"

“Xử lý hàng giả trong lĩnh vực y tế phải đấu tranh quyết liệt và nghiêm khắc”

Phân cấp mạnh hơn nữa trong lĩnh vực y tế

Việt Nam và Cuba tăng cường hợp tác trong lĩnh vực dược phẩm sinh học

Thanh Hóa: Lập Tổ công tác xử lý tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại

Hơn 30 chuyên gia từ Mỹ và Anh khám từ thiện cho bệnh nhân nghèo

TTYT huyện Yên Lạc: Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới sự hài lòng người bệnh

Bệnh viện C Thái Nguyên: Nghiên cứu và ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong công tác khám, chữa bệnh

Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Thái Nguyên nỗ lực vượt mọi khó khăn trong khám và điều trị bệnh

Trung tâm Y tế thị xã Phổ Yên: Nơi người bệnh gửi gắm niềm tin

Bệnh viện A Thái Nguyên: Nỗ lực, cống hiến, vì sức khỏe nhân dân

Trung tâm y tế huyện Đồng Hỷ: Nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân

Trung tâm Y tế Chợ Đồn (Bắc Kạn): Không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh
