WHO: Bệnh tiểu đường sẽ là cơn sóng thần đe doạ nhân loại
(SK&MT) - Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa đưa ra lời cành báo bệnh tiểu đường đang tăng cao trên khắp thế giới và kêu gọi chính phủ các nước hãy có hướng tiếp cận toàn diện để lật ngược xu thế này.
Báo cáo được WHO công bố cuối tuần trước đã quy lỗi cho việc tiêu thụ thực phẩm có đường và nước ngọt là nguyên nhân dẫn tới bệnh béo phì ở Châu Mỹ Latinh, Châu Á và một số thành phố Châu Phi. Trong báo cáo, Bác sĩ Margaret Chan, Tổng Giám đốc WHO nói rằng “Muốn chặn đứng đà tăng của bệnh tiểu đường, chúng ta phải thay đổi cuộc sống hàng ngày, nghĩa là ăn uống các thực phẩm có lợi cho sức khoẻ hơn, năng hoạt động và tránh lên cân quá nhiều”.
WHO nhận định bệnh tiểu đường có tính huỷ diệt cao hơn cả bệnh cúm gia cầm và bệnh HIV/AIDS cộng lại và nó đang âm ỉ hình thành cơn song thần đé doạ toàn cầu. Báo cáo viết: Khi mà các quốc gia đang tập trung đối phó với dịch cúm gia cầm và căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS, thì bệnh tiểu đường lại âm thầm phát triển vươt ra ngoài tầm kiểm soát.
Giáo sư Paul Zimmet, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu bệnh tiểu đường của WHO cho biết tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường ở châu Á hiện đã vượt xa châu Âu vốn được coi là ổ dịch trong thế kỷ 20. Trong khi có khoảng 5% số người trưởng thành ở châu Âu mắc bệnh, thì tỷ lệ này ở châu Á đã lên đến 10-12%. Chuyên gia này của WHO cảnh báo “Đây chính là cơn sóng thần đe doạ toàn cầu, một tai hoạ có thể gây ra khủng hoảng y tế trong thế kỷ 21 và sẽ làm giảm tuổi thọ của con người trong tương lai không xa.
Thống kê của Tổ chức Tiểu đường Thế giới (IDF), năm 2012 trên thế giới có hơn 370 triệu người mắc bệnh (khoảng 6% dân số toàn cầu). Tỷ lệ số người mắc bệnh tăng lên ở các nước phát triển là 42% nhưng ở các nước đang phát triển như Việt Nam lên đến 170% trong 10 năm qua. Số tử vong do căn bệnh này gấp hơn 3 lần khi so với HIV/AIDS hay lao và gấp gần 10 lần so với sốt rét. Bệnh phổ biến thế giới, cứ 11 người trưởng thành thì có một người bị tiểu đường. Được gọi là “kẻ giết người thầm lặng”, đái tháo đường tiến triển từ từ nhưng để lại hậu quả rất trầm trọng: Đột quỵ, mù lòa, nhồi máu cơ tim, suy thận, tổn thương bàn chân, loét chân có thể dẫn đến cắt cụt chi.
Tiến sĩ Zimmet cho răng sự gia tăng bệnh tiểu đường là do sự thay đổi chế độ ăn uống của cư dân các khu vực trên thế giới trong thời gian qua. Chẳng hạn ở châu Á, bệnh tiểu đường gia tăng có lien quan đến quá trình “Coca Cola hoá” đồ uống và sự thay đổi từ chế độ dinh dường truyến thống từ lúa gạo sang chế độ dinh dưỡng của phương Tây giàu đường và chất béo. Trong thời gian dài, khẩu phần bữa ăn thay đổi nhanh chóng và tạo ra sự mất cân bằng và dư thừa năng lượng. Một nguyên nhân khác gây tiểu đường ở trẻ em châu Á là chế độ sinh hoạt thiếu vận động, áp lực học đường đã đẩy các hoạt động thể chất ra khỏi các chương trình học.
Theo giới chuyên gia, sở dĩ Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ người mắc bệnh này cao trong khu vực châu Á là do sự thay đổi trong tăng trưởng kinh tế đã kéo theo rất nhiều thay đổi trong xã hội. Bởi từ những thay đổi về lối sống cũng như về chế độ dinh dưỡng và thói quen lười vận động của người dân đã dẫn tới con số người mắc bệnh ngày càng tăng cao. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự gia tăng nhanh chóng của bệnh ngoài vấn đề dân số tăng nhanh, tỷ lệ già hóa dân số nhanh thì phải đề cập đến vấn đề chế độ dinh dưỡng. Ví dụ mức độ tiêu thụ dầu, mỡ tăng nhanh từ 12 g mỗi người trên ngày vào năm 1985 đã tăng lên 24,9 g vào năm 2000 và tăng vọt lên 37,7 g vào năm 2010, cao hơn rất nhiều các nước.
Trong cuộc chiến nhằm chận đứng đà tăng của bệnh tiểu đường, ngoài việc nhấn mạnh tới biện pháp phòng ngừa, WHO kêu gọi nên thi hành một loạt biện pháp phối hợp, như chính sách tài chính, luật lệ, thay đổi môi trường, giáo dục…
Linh Đức