WHO: Lao vần là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất

Trong báo cáo mới nhất về bệnh lao toàn cầu 2018, WHO chỉ ra các ca nhiễm bệnh đã giảm trong năm 2017 với khoảng 10 triệu người mắc bệnh và 1,6 triệu người tử vong, trong đó có khoảng 300.000 người mắc HIV. Như vậy, tỷ lệ nhiễm giảm 2%/năm. Tuy nhiên, tình trạng chẩn đoán chưa chính xác hoặc không phát hiện kịp thời các ca nhiễm bệnh vẫn tồn tại như một thách thức lớn với công tác phòng và chữa căn bệnh nguy hiểm này.

Theo WHO, trong số 10 triệu ca phát hiện mắc mới trong năm 2017 thì chỉ có 6,4 triệu ca được ghi chép chính thức trong các hệ thống quản lý quốc gia, trong khi 3,6 triệu ca khác hoặc là không được chẩn đoán, hoặc là đã phát hiện ra nhưng không báo cáo. Tình trạng này diễn ra khá phổ biến tại các quốc gia như Ấn Độ, Nigeria và Indonesia. Đáng chú ý, trong số 1 triệu trẻ em nhiễm lao năm ngoái thì chưa đến 500.000 ca được báo cáo chính thức. Trong khi đó, tỷ lệ bệnh nhân được chữa trị cũng còn thấp với chỉ 64% ca nhiễm bệnh, trong khi để có thể đạt mục tiêu xóa sổ bệnh lao vào năm 2030, thì từ nay tới năm 2025, phải có ít nhất 90% các ca nhiễm bệnh được điều trị.

Để nhanh chóng cải thiện quá trình phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh lao, WHO và các đối tác đã triển khai sáng kiến 2018 nhằm đặt mục tiêu cung cấp dịch vụ chăm sóc chất lượng cho 40 triệu người nhiễm bệnh từ năm 2018 tới năm 2022 và tạo điều kiện tiếp cận biện pháp điều trị phòng ngừa cho ít nhất 30 triệu người trong giai đoạn này. WHO đặc biệt lưu ý điều trị phòng ngừa với nhóm bệnh nhân nhiễm HIV và trẻ em dưới 5 tuổi sống trong các gia đình có người thân nhiễm bệnh. WHO cũng đã ban hành những hướng dẫn mới nhằm đảm bảo nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ phòng ngừa cho nhóm dễ nhiễm bệnh.

Hơn 1 tỷ người đã chết vì bệnh lao trong vòng 200 năm qua, đưa lao trở thành căn bệnh truyền nhiễm giết người nhiều nhất trong lịch sử nhân loại. Hiện nay, khoảng một phần ba dân số toàn thế giới mang vi khuẩn lao bất hoạt trong mình. Điều đó nghĩa là hơn 60% bệnh lao đã tiềm ẩn trong cơ thể bạn. Có điều, hệ miễn dịch đang kiểm soát các vi khuẩn, không để chúng gây ra triệu chứng và cũng không tạo cơ hội lây lan. Chỉ có một tỷ lệ nhỏ dân số chứa vi khuẩn lao hoạt động, hoặc được kích hoạt từ trạng thái ngủ.

Trên thực tế, tỷ lệ nhiễm lao và tử vong liên tục giảm kể từ những năm 1900 tới nay. Trước khi con người tìm ra cách chữa lao, cải thiện điều kiện vệ sinh, nhà ở và tiêm chủng đã dẫn đến kết quả tỷ lệ bệnh giảm ở một số quốc gia. Nhưng chỉ đến khi kháng sinh ra đời, thuốc mới làm cho lao trở thành một căn bệnh có thể kiểm soát và chữa khỏi. Nếu không có kháng sinh, tới 70% bệnh nhân mắc lao sẽ chết.

Một điều không may, vi khuẩn lao đang ngày càng trở nên kháng thuốc. Trong những năm gần đây, các ca bệnh lao kháng thuốc đã được ghi nhận khắp thế giới, đặc biệt là ở Nga, Trung Quốc và Ấn Độ.

WHO cũng mạnh mẽ khuyến cáo việc điều trị dự phòng cho những người sống chung với HIV và trẻ em dưới 5 tuổi sống trong các hộ gia đình bị bệnh lao và đã ban hành hướng dẫn mới liên quan để tạo điều kiện tiếp cận tốt hơn với các dịch vụ phòng ngừa cho những ai cần thiết.

Báo cáo của WHO được đưa ra trước Hội nghị của LHQ về bệnh lao với chủ đề “Kết thúc bệnh Lao: một sự phản ứng khẩn cấp toàn cầu với một đại dịch toàn cầu” diễn ra ngày 26/9/2018 trong khuôn khổ Đại hội đồng LHQ tại New York. Đây là Hội nghị cấp cao đầu tiên về bệnh lao và tại hội nghị này các chính phủ sẽ ký các cam kết để giải quyết các vấn đề liên quan đến bệnh Lao: phòng chống, điều trị, chăm sóc và hỗ trợ.

Linh Đức