Thủ tướng: Xây dựng giải pháp phòng, chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng ĐBSCL

Thủ tướng Chính phủ chủ trì cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ và Thường trực Chính phủ chiều 5/12 - Ảnh: VGP

Cùng dự cuộc họp có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Bí thư Đảng ủy Chính phủ, lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan thuộc Chính phủ.

Tại cuộc họp, về Đề án phòng, chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng ĐBSCL, các đại biểu đã tập trung thảo luận về bối cảnh, tình hình; hạn chế, thách thức và nguyên nhân; quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong dự thảo tờ trình, dự thảo Kết luận của Bộ Chính trị.

Theo Chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2025, Đảng ủy Chính phủ đã giao Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan nghiên cứu xây dựng Đề án phòng, chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn ở ĐBSCL.

Đề án được xây dựng bám sát tinh thần Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 02/04/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quy hoạch vùng ĐBSCL, Nghị quyết số 120/NQ-CP ngày 17/11/2017 của Chính phủ về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu; các chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ.Sau khi nghe các báo cáo, ý kiến, phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản thống nhất với nội dung báo cáo, đề xuất của Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường; yêu cầu nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến tại cuộc họp để khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, tài liệu trình Bộ Chính trị theo quy định, bảo đảm tiến độ, chất lượng.

Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, tư duy, phương pháp luận, tư tưởng chỉ đạo, xuyên suốt trong xây dựng Đề án là phải có các giải pháp "thuận thiên", thích ứng linh hoạt, hiệu quả với biến đổi khí hậu tại ĐBSCL - Ảnh: VGP

Theo Thủ tướng, ĐBSCL là đồng bằng trù phú nhất của đất nước ta, có nền văn hóa bản sắc, phong phú, tiềm năng phát triển lớn, nhất là nông nghiệp, nhưng đang đối mặt với nhiều vấn đề rất lớn như sụt lún đất, sạt lở bờ sông, bờ biển, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn. Những vấn đề này có mối quan hệ, tác động qua lại với nhau và đều liên quan đến nguồn nước, giải pháp cho vấn đề này có thể tác động đến vấn đề khác.

Đây là vấn đề rất quan trọng, liên quan đến sinh kế, đời sống của người dân ĐBSCL, nơi chiếm tới 12,8% diện tích, gần 18% dân số cả nước, đóng góp 95% sản lượng gạo xuất khẩu, 60% thủy sản, 65% sản lượng trái cây xuất khẩu của cả nước.

Nhấn mạnh phải dành cho ĐBSCL vị trí xứng đáng trong lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư các nguồn lực, bảo vệ, khai thác hiệu quả, bền vững ĐBSCL, Bí thư Đảng ủy, Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, tư duy, phương pháp luận, tư tưởng chỉ đạo, xuyên suốt trong xây dựng Đề án là phải có các giải pháp "thuận thiên", thích ứng linh hoạt, hiệu quả với biến đổi khí hậu tại ĐBSCL; có các giải pháp tổng thể, toàn diện, căn cơ hơn với các vấn đề sụt lún đất, sạt lở bờ sông, bờ biển, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn, phát triển bền vững ĐBSCL.Thủ tướng lưu ý cần phân tích rõ tình hình, nguyên nhân; làm rõ cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn; những nội dung chính về quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp để phòng chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn, với thời hạn thực hiện cụ thể.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu - Ảnh: VGP

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách để có nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nói trên, đặc biệt là huy động sự tham gia của người dân, doanh nghiệp, nguồn lực ngoài ngân sách để thực hiện các dự án với tinh thần hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp, như hợp tác công tư, BT, BOT, vốn vay…, trong đó huy động nguồn lực ngoài nhà nước ít nhất 35%; xây dựng danh mục dự án cụ thể với địa chỉ cụ thể, thứ tự ưu tiên, bố trí nguồn lực, quy hoạch tổng thể còn thực hiện thì làm đến đâu chắc đến đấy, làm việc nào ra việc đó.

Nhấn mạnh tinh thần phải rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ sản phẩm, rõ lộ trình, rõ bước đi, Thủ tướng lưu ý thêm một số giải pháp như triển khai các chương trình, dự án về khoa học và công nghệ, đặc biệt là mở rộng các giải pháp công nghệ mới đã được ứng dụng hiệu quả trên thực tế; các giải pháp phi công trình như sắp xếp lại dân cư, trồng và bảo vệ rừng ngập mặn, rừng phòng hộ ven biển, điều chỉnh, chuyển đổi sản xuất để hạn chế tình trạng hạ thấp mực nước trên kênh rạch, nước ngầm ở các vùng ngọt hóa, từ đó khắc phục sụt lún; nghiên cứu để có lộ trình giảm khai thác nước dưới đất...

Về giải pháp công trình, cần đưa ra chương trình, dự án cụ thể; các công trình cần được rà soát, nghiên cứu kỹ bảo đảm khoa học, khả thi, tránh xây dựng công trình phục vụ mục đích này lại tác động, ảnh hưởng tiêu cực đến mục đích khác, công trình của ngành này tác động, ảnh hưởng đến ngành khác, địa phương này ảnh hưởng tới địa phương khác. Thủ tướng cũng lưu ý cần đẩy mạnh phát triển giao thông đường thủy nội địa tại ĐBSCL để khai thác lợi thế này của vùng.Theo Thủ tướng, những vấn đề đặt ra đối với ĐBSCL đều là những vấn đề rất lớn, cần bố trí thứ tự ưu tiên, cần có sự vào cuộc của các bộ, các ngành, nhất là các bộ có liên quan trực tiếp như Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, các cơ quan nghiên cứu, các chuyên gia, nhà khoa học, cấp ủy, chính quyền các địa phương vùng ĐBSCL, đẩy mạnh hợp tác quốc tế.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long phát biểu - Ảnh: VGP

Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tiếp tục chỉ đạo Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện đề án, Bộ Tài chính tham gia ý kiến và rà soát, cân đối bảo đảm nguồn lực tài chính, nguồn ngân sách nhà nước và cách thức huy động nguồn lực để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Đề án sau khi có Kết luận của Bộ Chính trị.

Nghiên cứu triển khai các dự án khắc phục ô nhiễm, quản lý chất lượng không khí tại Hà Nội, TPHCM

Đối với nội dung xử lý một số vấn đề tồn đọng (dự án chống ngập lụt của TPHCM và các dự án khác liên quan đến bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu), các báo cáo, ý kiến tại cuộc họp đánh giá, việc xử lý các dự án vướng mắc, tồn đọng kéo dài nói chung vừa qua đã được Bộ Chính trị, Chính phủ tập trung chỉ đạo làm quyết liệt nhằm đưa các dự án vào hoạt động, khơi thông nguồn lực, chống lãng phí.

Bộ Chính trị đã có Kết luận số 77, Quốc hội đã có Nghị quyết số 170/2024/QH15 về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án; vừa qua Bộ Chính trị tiếp tục có chỉ đạo giao Đảng uỷ Chính phủ phối hợp với Đảng uỷ Quốc hội bổ sung vào chương trình kỳ họp thứ 10 của Quốc hội để xem xét, thông qua Nghị quyết mở rộng phạm vi áp dụng Nghị quyết số 170.Dự án chống ngập lụt của TPHCM cũng là dự án vướng mắc kéo dài, Chính phủ đã có Nghị quyết số 212/NQ-CP ngày 21/7/2025 tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Theo Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường, dự án chống ngập lụt của TPHCM đến nay đang được triển khai tích cực, không có các vướng mắc lớn cần báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị.

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng phát biểu - Ảnh: VG

Đồng thời, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã tiến hành rà soát, tổng hợp các dự án khác liên quan đến môi trường, biến đổi khí hậu. Mặt khác, tại Quyết định số 2530/QĐ-TTg ngày 19/11/2025, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Về nội dung này, Bí thư Đảng ủy, Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao, cơ bản thống nhất với nội dung dự thảo Báo cáo Bộ Chính trị do Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường chuẩn bị, đề nghị tiếp thu ý kiến tại cuộc họp, tiếp tục cập nhật đầy đủ các thông tin để hoàn thiện nội dung Báo cáo về dự án chống ngập lụt của TPHCM.

Cùng với đó, Thủ tướng cho rằng cần có chỉ đạo chung trên cả nước và nghiên cứu triển khai các dự án khắc phục ô nhiễm, quản lý chất lượng không khí tại các địa phương trọng điểm, trước hết là tại Hà Nội và TPHCM; rà soát lại, nếu đã có cơ chế, chính sách thì thực hiện theo thẩm quyền, nếu cần có các cơ chế, chính sách khác mà chưa được pháp luật quy định thì đề xuất Bộ Chính trị.