Thực phẩm chức năng khiến cơ thể già nhanh hơn?
(Suckhoemoitruong.com.vn) - Tất cả chúng ta đều muốn mình luôn khỏe mạnh và trẻ trung hết mức, đó là lý do tại sao hàng triệu người đang cần mẫn sử dụng các chế phẩm bổ sung chống ô xi hóa như vitamin C, E và beta-carotene, cũng như đổ tiền vào những “siêu thực phẩm” đắt tiền chống ô xi hóa như quả việt quất.
Lý thuyết gốc tự do
Trong nhiều năm, chúng ta “nuốt lấy” những lời từ các nhà khoa học rằng các chất chống ô xi hóa có thể làm chậm tốc độ già đi của tế bào – và của cơ thể.
Lý thuyết cho rằng các chất chống ô xi hóa làm giảm tổn thương “ô xi hóa” bởi các gốc tự do – những phân tử ăn mòn mà cơ thể sản sinh ra khi “chế biến” ô xi, và cũng là thứ mà chúng ta hít thở từ không khí ô nhiễm và khói thuốc lá.
Người ta cho rằng khi những gốc tự do này tấn công các protein và lipid (mỡ trong tế bào), nó phá vỡ màng tế bào và gây tổn thương ADN bên trong. Điều này có thể gây ra những đột biến gây ung thư, cũng như làm cho tế bào lão hóa nhanh hơn. Tổn thương tế bào não do gốc tự do cũng được cho là gây ra tình trạng giảm sút chức năng nhận thức thường đi kèm với tuổi già.
Cho đến nay, người ta vẫn tin rằng hệ quả tất yếu là chúng ta sẽ phải chịu sự tàn phá của tuổi già, từ lão hóa bình thường của cơ thể đến các bệnh như ung thư.
Nhưng nghiên cứu công bố trên tạp chí Cell này, lại tuyên bố điều ngược lại. Họ thấy rằng các gốc tự do khiến tế bào của chúng ta sống lâu hơn.
Và điều này có nghĩa việc người dân Anh chi 175 triệu bảng Anh mỗi năm cho các thực phẩm chức năng chống ô xi hóa có lẽ là vô ích.
Vậy điều gì đang diễn ra?
Theo các nhà nghiên cứu tại Trường Đại họcMcGill, Canada thì gốc tự do không chỉ KHÔNG gây lão hóa, mà việc uống những viên “thuốc” chống ô xi hóa còn thực sự khiến cơ thể già nhanh hơn – khiến ta chóng chết hơn.
Điều này xảy ra do sự biến đổi của một cơ chế gọi là chết tế bào theo chương trình. Đây là quá trình mà qua đó các tế bào bị tổn thương sẽ được “hướng dẫn” để tự chết trong nhiều tình huống khác nhau, như để tránh bị ung thư hóa khi ADN đã đột biến nguy hiểm, hoặc để tiêu diệt những vi rút đã xâm nhập vào tế bào.
Các nhà khoa học thấy rằng các gốc tự do có thể kích thích “cơ chế tự sát” này để làm điều hoàn toàn khác ở các tế bào khỏe mạnh – củng cố tuyến phòng ngự và tăng tuổi thọ của chúng.
Siegfried Hekimi, giảng viên sinh học tại Trường Đại học McGill University, người đứng đầu nghiên cứu, cho biết: “Cái gọi là lý thuyết gốc tự do gây lão hóa là không đúng. Chúng ta đã tự tưởng tượng ra lý thuyết này”.
GS Hekimi cho biết khi tăng nồng độ các gốc tự do trong giun tròn, loại giun thường được sử dụng trong thí nghiệm y học vì hệ thần kinh của chúng có nhiều chức năng giống với các sinh vật bậc cao, thì giun “sống lâu hơn đáng kể”.
Cơ thể cần gốc tự do, “ngại” chất chống ôxi hóa bổ sung
Nghiên cứu trên đã củng cố những nghi ngờ của các nhà khoa học khác. Ví dụ, hồi năm ngoái, các nhà nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu tim mạch đa phương tiện ở Italia đã cảnh báo rằng cơ thể chúng ta cần stress do gốc tự do để kích thích chống lại bệnh nhiễm trùng và để điều hòa đúng đắn các chức năng sinh tồn của cơ thể như hệ tim mạch.
Các nhà nghiên cứu Italia đã khảo sát tất cả các bằng chứng nghiên cứu hiện có và kết luận trên tờ The International Journal of Biochemistry và Cell Biology rằng: “Tăng nồng độ các chất chống ô xi hóa trong cơ thể có thể gây hại cho sức khỏe. Nồng độ các chất chống ô xi hóa cân bằng mới là quan trọng đối với tim mạch và tuổi già khỏe mạnh.”
Giả thuyết đứng sau ý tưởng này có tên là hormesis – nói nôm na là “cái gì không giết được ta thì sẽ làm ta mạnh hơn”.
Các nhà khoa học tin rằng cơ thể chúng ta đã tiến hóa một loạt những cơ chế bảo vệ để sống sót trong những môi trường khắc nghiệt, nhưng những hệ thống này sẽ không được “bật lên” trừ phi cơ thể bị thách thức.Và đó là điều mà gốc tự do đang làm.
Vấn đề với các chất chống ô xi hóa là chúng có thể trung hòa tác dụng “bảo vệ” này. Điều này có thể giúp giải thích tại sao những viên thuốc chống ô xi hóa lại gây ra một số hậu quả có hại ngoài dự kiến.
Ví dụ, các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã cho thấy liều cao của những chất chống ô xi hóa -như N-acetyl cysteine - có thể thúc đẩy tế bào ung thư vú lan rộng. Đồng thời, các chất chống ô xi hóa như beta carotene và vitamin A lại có liên quan với tăng nguy cơ tử vong do ung thư phổi và bệnh phổi.
Lý do chính xác của điều này còn chưa rõ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu, như nghiên cứu năm 2009 của Trường Y Harvard, được đăng tải trên tạp chí khoa danh tiếng Nature, đã chỉ ra rằng điều trớ trêu là các chế phẩm bổ sung liều cao có thể giúp cho các tế bào ung thư “yếu ớt” sống sót và nhân lên – do bất hoạt các gốc tự do và khả năng kích thích các cơ chế tự bảo vệ của cơ thể.
Rau quả tự nhiên mới là tốt nhất!
Đến đây, cần nhấn mạnh rằng các chất chống ô xi hóa từ thực phẩm mà chúng ta ăn vào là rất quan trọng. Lượng mà chúng ta nhận được theo cách này thấp hơn nhiều liều lượng có trong các chế phẩm bổ sung. Ở liều lượng này các chất chống ô xi hóa được cho là có tác dụng bảo vệ.
Nhưng những phát hiện của nghiên cứu mới đây về gốc tự do có thể là nỗi thất vọng cho một số người đang sử dụng các chất chống ô xi hóa với hy vọng chúng sẽ kéo dài tuổi thọ và gìn giữ nét xuân.
Tuy nhiên, theo Helen Bond, Hội Ăn kiêng Anh, uống thuốc không bao giờ là một giải pháp.
“Dù có hay không lợi ích từ các vitamin chống ô xi hóa, thì cách tốt nhất để lấy chúng là từ một chế độ ăn giàu trái cây và rau. Bạn sẽ nhận được những vitamin quan trọng - nhiều loại trong đó có những đặc tính chống ô xi hóa - nhưng bạn cũng nhận được tất cả những lợi ích khác từ việc ăn ‘trọn bộ” thức ăn.
“Có thể sử dụng chế phẩm bổ sung vitamin cho trẻ nhỏ, người già và phụ nữ có thai, nhưng đôi với những ngời khác thì việc chú ý đến chế độ ăn sẽ tốt hơn nhiều, và hãy dành tiền cho những thực phẩm toàn diện và tươi ngon”.
Theo Daily Mail
Các tin khác

Phân loại chất thải y tế đúng cách

Vaccine Rota phòng ngừa tiêu chảy cấp ở trẻ nhỏ do virus Rota

Trang bị hệ thống máy nội soi Olympus EVIS X1 CV1500 hiện đại nhất trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý tiêu hoá

Bệnh viện đa khoa Hà Tĩnh triển khai kỹ thuật tán sỏi nội soi đường mật trong gan bằng laser

Bàn giao nhiệm vụ quản lý nhà nước về sát hạch, cấp Giấy phép lái xe cơ giới đường bộ sang Công an tỉnh Vĩnh Phúc

Phương pháp mới giúp phát hiện sớm ung thư tuyến tụy

Cách mạng số mang nhiều cơ hội vô giá cho ngành y

Tôn vinh những chiến sỹ áo trắng trên mặt trận vì sức khỏe nhân dân

BS Trần Hồng Vinh: 30 năm say mê nghiên cứu để chữa bệnh cứu người
Đọc nhiều

Trang bị hệ thống máy nội soi Olympus EVIS X1 CV1500 hiện đại nhất trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý tiêu hoá

Cần Thơ: Cơ hội để Khu sinh thái Sông Hậu Farm "cất cánh"

Trường THCS Linh Đàm chú trọng xây dựng không gian học tập xanh

Tưng bừng Lễ hội chọi trâu truyền thống xã Hải Lựu 2025: "Ông Cầu" số 20 vô địch

Văn phòng đại diện Tạp chí Sức khỏe và môi trường tại ĐBSCL được UBND TP Cần Thơ tặng Bằng khen
Videos
E-magazine Inforgraphic Video

Cảnh báo hành vi giả danh cán bộ thuế, cơ quan thuế để lừa đảo

Cần Thơ khai trương Bệnh viện Đa khoa quy mô 155 giường nội trú

Phẫu thuật nội soi qua cung mày để bỏ khối u não

Phân loại chất thải y tế đúng cách

Vaccine Rota phòng ngừa tiêu chảy cấp ở trẻ nhỏ do virus Rota

5 loại thực phẩm dễ làm mất tập trung

Công dụng không ngờ của thực phẩm lên men

Ngăn ngừa gan nhiễm mỡ từ những thay đổi nhỏ

Phân biệt dấu hiệu của cảm lạnh và cảm cúm để phòng ngừa biến chứng

Đảm bảo cung ứng thuốc phòng chống dịch bệnh, thuốc điều trị cúm A

Kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu thuốc Spravato và hạt cây có chứa chất ma túy

Mua thuốc trực tuyến an toàn của FPT Long Châu qua VNeID

Thủ tướng yêu cầu phát triển sản phẩm y học cổ truyền phục vụ khách du lịch

Nguy cơ xâm nhập biến chủng Omicron vào Việt Nam là rất lớn

Giải pháp thích ứng với vi rút corona

Thủ tướng ký ban hành Nghị quyết về mua vắc-xin Covid-19

Rửa tay là biện pháp hàng đầu phòng bệnh tay chân miệng

Tôn vinh những chiến sỹ áo trắng trên mặt trận vì sức khỏe nhân dân

BS Trần Hồng Vinh: 30 năm say mê nghiên cứu để chữa bệnh cứu người

Người tiên phong chia tách lá gan để nhân đôi sự sống

Y sĩ Trần Vi Lượng - Vị lương y của buôn làng K’Ho

An Giang tăng cường kiểm soát, ngăn chặn bệnh cúm gia cầm

Bộ Y tế đã cấp phép, gia hạn hơn 13.500 số đăng ký thuốc, vaccine, sinh phẩm

BVĐK tỉnh Khánh Hoà: Điều trị thành công ca rò động mạch cảnh xoang hang bằng kỹ thuật can thiệp nội mạch thần kinh

Phẫu thuật thành công ca vỡ xương bả vai và đa chấn thương khác
Nổi bật

Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN

Hãy hành động ngay vì một tương lai trong lành hơn

Tổng Bí thư Tô Lâm hội kiến Tổng thống Singapore

GS.TS. Nguyễn Thị Huệ theo đuổi đam mê vì một môi trường xanh và bền vững

Triển khai thí điểm bộ công cụ báo cáo sự cố y khoa trực tuyến tại Bắc Giang và Bà Rịa – Vũng Tàu

Hơn 30 chuyên gia từ Mỹ và Anh khám từ thiện cho bệnh nhân nghèo

TTYT huyện Yên Lạc: Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới sự hài lòng người bệnh

Bệnh viện C Thái Nguyên: Nghiên cứu và ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong công tác khám, chữa bệnh

Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Thái Nguyên nỗ lực vượt mọi khó khăn trong khám và điều trị bệnh

Trung tâm Y tế thị xã Phổ Yên: Nơi người bệnh gửi gắm niềm tin

Bệnh viện A Thái Nguyên: Nỗ lực, cống hiến, vì sức khỏe nhân dân

Trung tâm y tế huyện Đồng Hỷ: Nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân

Trung tâm Y tế Chợ Đồn (Bắc Kạn): Không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh
