Một đứa trẻ Nam Phi được chữa khỏi bệnh AIDS chỉ sau một năm dùng thuốc ARV

Thắp nên hy vọng mới cho những người nhiễm HIV

Theo hãng tin Reuters, đứa trẻ người Nam Phi được các bác sỹ chẩn đoán nhiễm HIV khi mới được 32 ngày tuổi, do lây truyền từ mẹ sang. Ngay sau đó, đứa trẻ nên trên đã được tiếp nhận 1 liệu trình thử nghiệm kháng thuốc HIV kéo dài trong vòng 10 tháng. Việc điều trị ARV bắt đầu khi bé gần chín tuần tuổi, nhưng đã ngưng ở tuần thứ 40 khi virus bị ức chế. Toàn bộ liệu trình điều trị kết thúc lúc cô bé 1 tuổi. Sau khi kết thúc liệu trình điều trị, đứa trẻ được theo dõi thường xuyên nhằm ngăn chặn bất kỳ dấu hiệu tái phát nào. Cũng theo hãng tin Reuters, đứa trẻ được giấu tên tuổi và giới tính, là một phần của cuộc thử nghiệm lâm sàng nghiên cứu tính hiệu quả của việc điều trị trẻ sơ sinh dương tính với HIV trong những tuần đầu tiên của cuộc đời. Những đứa trẻ này sau đó sẽ ngừng điều trị và sử dụng thuốc khi virus HIV được kiểm soát.

Tại thời điểm kết thúc liệu trình, kết quả xét nghiệm cho thấy số lượng virus HIV trong máu của bệnh nhi từ mức "rất cao" trước khi bắt đầu liệu trình đã được kéo về mức "không thể phát hiện". Đến nay, sau 8 năm 9 tháng kể từ khi kết thúc liệu trình, virut HIV trong cơ thể đứa trẻ đã rơi vào trạng thái "ngủ đông, không có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh AIDS". Cũng theo các nhà khoa học cho biết sức khỏe hiện nay của đứa trẻ hoàn toàn khỏe mạnh giống như những đứa trẻ bình thường khác mà không cần tiếp nhận thêm bất cứ liệu trình điều trị nào.

Các nhà khoa học cho rằng đây là ví dụ điển hình của phương thức chữa bệnh không cần dùng thuốc liên tục, tương tự như "chữa bệnh chức năng". Khác với phương thức chữa bệnh truyền thống mà trong đó virus gây bệnh bị diệt trừ tận gốc, với phương thức "chữa bệnh chức năng" này, HIV vẫn tồn tại trong cơ thể người bệnh, song virus quá yếu không thể trỗi dậy hoặc gây lây bệnh qua quan hệ tình dục.

Phát biểu tại hội nghị, Linda-Gail Bekker - Chủ tịch Hiệp hội AIDS Quốc tế (IAS) cho biết: “Đây là trường hợp tạo ra nhiều câu hỏi hơn là một câu trả lời. Nó gợi ra một quan niệm mới thú vị về việc không cần điều trị vẫn có thể sống sót. Nhưng rõ ràng nó là một hiện tượng hiếm thấy”.

Điều trị sớm là “chìa khóa”

Tiến sĩ Michael Brady, giám đốc y tế của Terrence Higgins Trust (một tổ chức từ thiện của Anh chuyên cung cấp dịch vụ cho người nhiễm HIV), nói rằng thông tin trên đã làm tăng hy vọng rằng điều trị sớm ở trẻ sơ sinh có thể hạn chế việc phải điều trị suốt đời.

Ông nói: “Liệu pháp điều trị HIV sớm, ở cả trẻ em và người lớn, đã làm giảm một số thiệt hại cho hệ miễn dịch gây ra bởi HIV trong vài tuần đầu bị nhiễm. Nếu chúng ta có thể hiểu được cơ chế này tốt hơn, nó sẽ mở ra hy vọng dẫn đến các chiến lược điều trị mới và có lẽ một ngày nào đó là một cách chữa triệt để. Chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu nhưng trước mắt trường hợp này đã mở ra hy vọng một ngày nào đó, chúng ta có thể giảm nhu cầu điều trị kéo dài suốt đời bằng biện phát điều trị ngắn hạn sớm ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, bây giờ, chẩn đoán sớm và điều trị HIV lâu dài vẫn là lựa chọn tốt nhất để chống lại căn bệnh này”.

Các nhà nghiên cứu hy vọng việc người nhiễm virus được điều trị sớm ngay sau khi nhiễm bệnh sẽ giúp cơ thể họ một ngày nào đó kích hoạt khả năng "chữa bệnh chức năng" để người bệnh có một cuộc sống ổn định lâu dài. Hiện các nhà nghiên cứu đang tập trung nghiên cứu cơ chế chữa bệnh này, bên cạnh các nghiên cứu nhằm tìm ra một phương pháp chữa bệnh lâu dài.

Điều trị bằng thuốc kháng retrovirus (ARV) như hiện nay chỉ giúp kiềm chế hoạt động của virus HIV, song không thể diệt trừ virus nguy hiểm này. Người nhiễm HIV phải uống thuốc hàng ngày với chi phí tốn kém và phải chịu nhiều phản ứng phụ.

Điều này, cùng với trường hợp của 2 bệnh nhân được coi là đã chữa khỏi căn bệnh thế kỷ này là ông Thimothy Brown, 46 tuổi, ở miền Tây nước Mỹ, vào tháng 7/2012 và một trường hợp em bé 2 tuổi, người Mỹ, được công bố vào tháng 3/2013 đã thắp nên hy vọng cho 37 triệu người nhiễm HIV trên thế giới.

Theo thống kê của Liên hợp quốc, số ca tử vong do căn bệnh AIDS trong năm 2016 là 1 triệu người, giảm gần một nửa so với mức đỉnh điểm 1,9 triệu người tử vong hồi năm 2005. Đây là lần đầu tiên LHQ ghi nhận quy mô của đại dịch HIV/AIDS đã được kiểm soát. Cũng theo số liệu được cơ quan Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS công bố tuần trước, hiện có 19,5 triệu người trong tổng số 36,7 triệu bệnh nhân nhiễm HIV - đang được điều trị.

Sharon Lewin, chuyên gia về HIV tại Đại học Melbourne, đồng thời là chủ tịch của diễn đàn điều trị HIV ở IAS cho biết, trường hợp này đã làm sáng tỏ cách hệ thống miễn dịch của con người có thể kiểm soát sự sao chép virus HIV khi quá trình điều trị bị ngừng.

Tuy nhiên, xét về việc tìm kiếm phương thuốc chữa HIV và AIDS một cách triệt để, bà Sharon Lewin cho biết, trường hợp đứa trẻ chỉ có thể khẳng định các báo cáo trước đó về những trường hợp hiếm hoi tương tự. Bà nói: “Chúng rôi hiểu rằng rất hiếm những trường hợp người điều trị và dừng sử dụng thuốc sau đó có thể kiểm soát được virus”.

Do những tiến bộ về y tế, người nhiễm HIV hiện nay sống lâu hơn và có cuộc sống khỏe mạnh hơn trước.

Tuy nhiên, HIV và AIDS vẫn là một trong những thách thức sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng nhất trên thế giới, đặc biệt là ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Kể từ năm 1980, khi được phát hiện đại dịch HIV/AIDS đã giết chết khoảng 35 triệu người trên toàn thế giới.

Ngyễn Cường/ Theo dailymail