Thuốc trị tăng huyết áp thường dùng và lưu ý khi sử dụng
(Suckhoemoitruong.com.vn) - Mục tiêu của điều trị tăng huyết áp là phải giảm huyết áp đến mức thích nghi và phòng ngừa biến chứng, thuốc được dung nạp tốt, cách sử dụng phải đơn giản...
Dưới đây là một số nhóm thường dùng hiện nay:
Nhóm lợi tiểu
Là nhóm thuốc chữa tăng huyết áp lâu đời nhất. Hiệu quả đã được chứng minh qua nhiều công trình nghiên cứu dịch tễ học, nhất là giảm biến chứng ở mạch máu não. Tuy nhiên chưa có hiệu quả trong phòng ngừa biến chứng mạch vành.
Cơ chế tác dụng của thuốc nhóm này là làm giảm lượng natri nội bào tại cơ trơn các tiểu động mạch dẫn đến giảm trương lực co mạch, từ đó giảm các lực cản ngoại biên. Có thể dùng đơn độc để điều trị hoặc hợp lực đáng kể (dù ở liều nhỏ) với nhóm thuốc ức chế men chuyển trong điều trị tăng huyết áp. Nhóm thuốc lợi tiểu rất cần thiết để phối hợp trong điều trị bệnh tăng huyết áp nặng cũng như bệnh nhân tăng huyết áp thừa thể tích máu lưu chuyển.
Bệnh tăng huyết áp khá phổ biến và gia tăng theo độ tuổi
Nhóm thuốc lợi tiểu ít hiệu nghiệm hơn các thuốc hạ huyết áp khác trong tác dụng thu nhỏ phì đại thất trái, không có hiệu quả giãn động mạch. Người ta nhấn mạnh đến những rối loạn sinh học và nhất là chuyển hóa, như hạ kali máu với tiềm lực loạn nhịp thất có thể bất lợi cho người có vấn đề ở mạch vành. Thuốc lợi tiểu làm gia tăng nhẹ thể tích huyết cầu, acid uric máu, cholesterol và glucose máu. Điều này giải thích phần nào thất bại tương đối của nhóm thuốc lợi tiểu trong phòng ngừa các bệnh tim thiếu máu cục bộ ở các công trình nghiên cứu trước đây.
Nhóm thuốc chẹn bêta
Ban đầu nhóm thuốc này được dùng trong điều trị suy mạch vành, sau đó được dùng rộng rãi trong điều trị tăng huyết áp.
Một số giả thuyết cho rằng, thuốc tác động ở trung ương thần kinh, nhưng cũng có một số giả thuyết khác lại cho rằng thuốc làm giảm lưu lượng tim; hiệu năng kháng tiết rênin (qua thụ thể bêta 1), nhờ đó có hiệu quả trong trường hợp rênin cao; giảm truyền sinap (tại khớp thần kinh).
Nhóm chẹn bêta có tác dụng giảm phì đại thất trái, yếu tố nguy cơ cá nhân của người bị tăng huyết áp cũng như rất hiệu nghiệm trên huyết áp trong gắng sức, nhưng ở vận động viên thể thao thuốc có thể có khả năng gây suy nhược cơ và bị cấm dùng cho vận động viên trong thi đấu (doping).
Nhóm chẹn beta đặc biệt hiệu nghiệm ở bệnh nhân tăng huyết áp suy mạch vành (tùy trường hợp phối hợp với dihydropyridin như amlodipin, nifedipin), tăng huyết áp có đau nửa đầu, tăng huyết áp ở bệnh nhân trẻ tuổi. Không dùng nhóm chẹn beta cho người bị bất lực, tăng triglycerid, giảm HDL cholesterol.
Các thầy thuốc ưa dùng nhóm thuốc chẹn bêta chọn lọc hơn (atenolol, bisoprolol) vì tăng dung nạp thuốc ở hệ hô hấp và hệ mạch, không ngăn cản đáp ứng giảm glucoza máu ở bệnh nhân đái tháo đường và có hiệu nghiệm tốt ở người tăng huyết áp nghiện thuốc lá.
Nhóm ức chế canxi
Cơ chế tác dụng của nhóm thuốc này là chẹn các kênh canxi đi vào tế bào của cơ trơn các tiểu động mạch, từ đó giảm canxi nội bào gây giảm trương lực co mạch (giảm lực cản ngoại biên), giảm độ phản ứng với angiotensin, noradrenalin. Hiệu năng giãn mạch thấp hơn ở các động mạch cỡ trung bình.
Ưu điểm của nhóm thuốc này là giảm phì đại thất trái, hiệu năng có lợi chức năng tâm trương thất trái, cải thiện độ giãn động mạch chủ và các động mạch lớn, giữ nguyên trạng lưu lượng máu ở não và thận.
Thuốc được dùng trong điều trị tăng huyết áp ở người già và người có bệnh động mạch toàn thân, bệnh nhân có bệnh động mạch vành, bệnh nhân tăng huyết áp rênin thấp như tăng aldosteron máu nguyên phát. Cần thận trọng với các tác dụng ngoại ý của nhóm thuốc này như phù chi dưới, nhức đầu, đỏ ửng, táo bón. Một số lớn thuốc trong nhóm phải dùng 2 - 3 lần/ngày. Riêng phân nhóm dihydropyridin (amlodipin, nifedipin...) có ưu điểm là dùng một lần trong ngày.
Nhóm ức chế men chuyển
Tác dụng chủ yếu là ức chế men chuyển angiotensin 1 (không có hoạt tính trên huyết áp) thành angiotensin 2 (co tiểu động mạch mạnh).
Tác dụng thứ yếu là sản xuất những chất giãn mạch khác như prostaglandin, yếu tố thư giãn nội mô.
Thuốc dùng đơn độc có hiệu quả lâm sàng bằng hoặc hơn chút ít các nhóm hạ huyết áp khác. Làm giảm phì đại thất trái, có hiệu nghiệm trên huyết áp khi gắng sức và vẫn giữ được dung nạp tốt, cải thiện độ giãn các động mạch lớn và không ảnh hưởng xấu trong chuyển hóa glucid và lipid.
Thuốc được dùng kết hợp với nhóm thuốc lợi tiểu rất tốt trong điều trị. Chỉ định ưu tiên ở bệnh nhân tăng huyết áp với renin cao ở người trẻ, tăng huyết áp ở người chơi thể thao và nhất là tăng huyết áp với suy tim do hiệu quả giãn mạch, tăng huyết áp trong bệnh thận đái tháo đường và giảm protein niệu.
Tác dụng không mong muốn của thuốc hay gặp nhất là ho (10%), triệu chứng này sẽ giảm bớt trong 48 giờ khi ngưng uống. Chống chỉ định ở bệnh nhân mang thai, bệnh nhân bị hẹp động mạch thận.
Bắt đầu dùng thuốc với liều vừa phải và cần kiểm tra creatinin máu trong vài tuần đầu dùng thuốc.
AloBacsi.vn
Theo BS. Ngô Văn Tuấn - Sức khỏe & Đời sống
Các tin khác

8 cách trị mề đay bằng muối hiệu quả

Cỏ cũng là vị thuốc

Cây dây thìa canh – Một vị thuốc nam quý

Bệnh cúm A được điều trị bằng những loại thuốc nào?

Cần Thơ: Cứu sống bệnh nhân chấn thương thận có biến chứng ổ giả phình mạch lớn xuất huyết

Cúm mùa lan nhanh: Chặn đứng nguy cơ chỉ với vài thói quen đơn giản!

Công dụng không ngờ của thực phẩm lên men

Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ trước 1 tuần mà ai cũng nên biết

Lương y Lê Xuân Xinh chung tay cùng ngành y học cổ truyền chăm sóc sức khỏe nhân dân
Đọc nhiều

Vĩnh Phúc bắt quả tang một cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống đang chế biến 22 con lợn dấu hiệu xuất huyết

Bệnh viện Quân y 121, Quân khu 9 gặp mặt các cơ quan báo chí nhân ngày báo chí cách mạng Việt Nam

Trung tâm Phát triển giáo dục Việt An Vĩnh Phúc: Kiến tạo nền tảng vững chắc cho thế hệ tương lai

Quảng Hưng (Quảng Bình): Lợi dụng xây dựng nghĩa trang để khai thác khoáng sản trái phép - Thủ đoạn tinh vi gây nguy hại môi trường

TP. Hồ Chí Minh: Sức khỏe tinh thần cư dân bất ổn sau sự việc bầu Ban quản trị Chung cư Lux Garden - quận 7
Videos
E-magazine Inforgraphic Video

Cảnh báo hành vi giả danh cán bộ thuế, cơ quan thuế để lừa đảo

Phòng ngừa cháy nổ trong dịp Tết Nguyên đán

Bản tin tổng hợp số 8 tháng 11 của Tạp chí Sức khoẻ & Môi trường

Hà Nội (Q.Hà Đông) : Môi trường sống của người dân không được đảm bảo bởi những công trình vi phạm TTXD

Giải pháp giảm thiểu đốt ngoài trời, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp - Cơ hội từ GAHP

Ngành Thép hướng tới tiêu hao nguyên liệu thấp

Chính thức thông cầu phao tạm thay thế cầu Phong Châu (Phú Thọ)

Cách xử lý vệ sinh môi trường sau mùa bão lụt

Tạp chí Sức Khỏe & Môi Trường chia sẻ khó khăn với đồng bào chịu thiệt hại do cơn bão Yagi

Lương y Lê Xuân Xinh chung tay cùng ngành y học cổ truyền chăm sóc sức khỏe nhân dân

Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cứu sống bệnh nhân đa chấn thương nguy kịch

Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cứu sống bệnh nhân do xuất huyết tiêu hóa từ ruột non

Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cứu sống bệnh nhân đứt rời phế quản

Cỏ cũng là vị thuốc

Cây dây thìa canh – Một vị thuốc nam quý

Bệnh cúm A được điều trị bằng những loại thuốc nào?

Công dụng không ngờ của thực phẩm lên men

Phối hợp liên chuyên khoa cứu sống bệnh nhân xuất huyết tử cung

Hội thảo khoa học những tiến bộ trong phẫu thuật tái tạo dây chằng

Hơn 400 bác sĩ và chuyên gia quốc tế tham dự hội thảo chẩn đoán và điều trị đột quỵ

Chai chân - Cách xử lý, phòng ngừa hiệu quả
Nổi bật

Vĩnh Phúc: Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam và biểu dương người làm báo tiêu biểu

Báo chí cách mạng Việt Nam: Ngọn cờ tư tưởng, động lực to lớn góp phần đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới

Cần Thơ: Họp mặt kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Kế hoạch tổng thể về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người

Thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp lĩnh vực y, dược cổ truyền

Hơn 30 chuyên gia từ Mỹ và Anh khám từ thiện cho bệnh nhân nghèo

TTYT huyện Yên Lạc: Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới sự hài lòng người bệnh

Bệnh viện C Thái Nguyên: Nghiên cứu và ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong công tác khám, chữa bệnh

Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Thái Nguyên nỗ lực vượt mọi khó khăn trong khám và điều trị bệnh

Trung tâm Y tế thị xã Phổ Yên: Nơi người bệnh gửi gắm niềm tin

Bệnh viện A Thái Nguyên: Nỗ lực, cống hiến, vì sức khỏe nhân dân

Trung tâm y tế huyện Đồng Hỷ: Nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân

Trung tâm Y tế Chợ Đồn (Bắc Kạn): Không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh
