Phối hợp liên chuyên khoa cứu sống bệnh nhân xuất huyết tử cung

Theo đó, vào lúc 17 giờ 27 phút ngày 11/6, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ tiếp nhận bệnh nhân nữ P.D.H. (49 tuổi, ngụ Vĩnh Long) trong tình trạng nguy kịch: mệt khó thở, phù nhiều và đau chân phải và đang ra máu âm đạo lượng nhiều.

Ê-kíp can thiệp nội mạch cho bệnh nhân.

Bệnh nhân có tiền sử lạc nội mạc tử cung gây đau bụng kinh và rong kinh rong huyết kéo dài đã được điều trị nội khoa bằng thuốc ngừa thai uống trong nhiều tháng, sau đó là cấy que tránh thai để điều trị nhưng tình trạng đau và rong kinh rong huyết vẫn không cải thiện. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng có tiền sử tăng huyết áp, suy giáp đang điều trị.

Trước nhập viện 4 ngày, bệnh nhân bị ra huyết âm đạo nhiều, được điều trị cấp cứu ban đầu tại cơ sở y tế địa phương rồi chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ .

Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân có tình trạng thiếu máu nặng. Siêu âm mạch máu 2 chi dưới ghi nhận có huyết khối. Kết quả chụp cắt lớp vi tính ngực có cản quang ghi nhận huyết khối bán phần động mạch phổi nhánh chính 2 bên. Chẩn đoán lạc nội mạc tử cung có biến chứng rong kinh gây thiếu máu nặng, huyết khối tĩnh mạch chi - thuyên tắc phổi. Bệnh nhân có tình trạng cấp cứu nguy cơ tử vong cao nếu không can thiệp kịp thời.

Hình ảnh tăng sinh mạch máu trước can thiệp.

Bệnh nhân được hồi sức tích cực, truyền máu và về nguyên tắc điều trị thuyên tắc phổi là phải sử dụng kháng đông. Tuy nhiên, bệnh nhân đang xuất huyết thì chống chỉ định sử dụng kháng đông. Hội chẩn liên chuyên khoa gồm: Phụ sản, Nội tim mạch, Chẩn đoán hình ảnh, thống nhất can thiệp nội mạch cấp cứu để kiểm soát tình trạng xuất huyết âm đạo nặng do lạc nội mạc tử cung. Đây là lựa chọn điều trị tối ưu nhất cho bệnh nhân với phương pháp xâm lấn tối thiểu, điều trị tối ưu.

Ê-kíp can thiệp do BSCKI Trần Công Khánh, Phó khoa Chẩn đoán hình ảnh đã thực hiện thủ thuật nút mạch tử cung bằng keo sinh học. Hình ảnh chụp cho thấy tử cung được cấp máu chủ yếu từ động mạch chậu trong phải với nhiều nhánh tăng sinh mạch; sau khi xác định vị trí chảy máu, ê-kíp tiến hành tắc mạch thành công sau 45 phút.

Ngay sau khi kiểm soát tình trạng chảy máu, bệnh nhân được sử dụng ngay kháng đông để điều trị thuyên tắc phổi. Tình trạng hiện tại sức khoẻ bệnh nhân ổn định, không còn tình trạng xuất huyết, sinh tồn ổn định , tiếp tục điều trị kháng đông theo phác đồ thuyên tắc phổi.

BSCK2 Nguyễn Hữu Thời, Trưởng khoa Sản Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cho biết, lạc nội mạc tử cung là một bệnh lí sản phụ khoa thường gặp, phần lớn xảy ra trong độ tuổi 30-50 tuổi. Các triệu chứng thường gặp bao gồm đau bụng, rong kinh, rối loạn chu kì kinh nguyệt và phì đại phần thân tử cung. Lạc nội mạc tử cung thường sẽ tự thuyên giảm sau khi mãn kinh. Một số bệnh nhân chỉ cần sử dụng thuốc để giảm triệu chứng và theo dõi thêm sau đó, nhất là những bệnh nhân sắp mãn kinh.

Hình ảnh tắc động mạch tử cung sau can thiệp.

Trong một vài trường hợp, rong kinh diễn tiến nặng hoặc lâu dài có thể dẫn đến thiếu máu nặng, và có thể đe dọa tính mạng. Những bệnh nhân này cần được chăm sóc đặc biệt, và có chỉ định can thiệp. Một trong những phương pháp can thiệp tiên tiến nhất hiện nay cho các trường hợp lạc nội mạc tử cung có biến chứng xuất huyết/rong kinh là can thiệp nội mạch.

Bằng cách làm tắc các nhánh của động mạch tử cung cấp máu đến vị trí chảy máu, việc can thiệp trở nên nhanh gọn, nhẹ nhàng, xấm lấn tối thiểu, dẫn đến sự hồi phục nhanh chóng và ít biến chứng sau can thiệp, đặc biệt là giữ lại được tử cung cho bệnh nhân. Đây cũng là phương pháp được Hội Sản phụ khoa Hoa Kì khuyến cáo như một lựa chọn an toàn và hiệu quả với mức độ chứng cứ cao nhất. Can thiệp nội mạch bên cạnh việc cầm máu điều trị tình trạng xuất huyết, rong kinh, cũng làm giảm các cơn đau rõ rệt.

Tuy nhiên, việc can thiệp nội mạch này cũng yêu cầu cơ sở y tế phải có trang bị hệ thống máy móc hỗ trợ hiện đại, với một ê-kíp y bác sĩ được huấn luyện và đào tạo kĩ càng. Hiện nay, việc can thiệp nội mạch trong các trường hợp lạc nội mạc tử cung có biến chứng xuất huyết đã được Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ triển khai thành công.

Tình trạng sức khoẻ bệnh nhân ổn định sau can thiệp và phối hợp điều trị kháng đông.

Đây là trường hợp lâm sàng điển hình có mức độ phức tạp cao, phối hợp nhiều bệnh lý nội – sản khoa và nguy cơ tử vong nếu không được xử lý kịp thời. Việc cứu sống bệnh nhân là minh chứng cho hiệu quả phối hợp liên chuyên khoa tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, đặc biệt là năng lực can thiệp nội mạch.

Tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, kỹ thuật nút mạch tử cung đã được triển khai thành công nhiều năm qua và trở thành phương pháp điều trị hiệu quả cho các trường hợp u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung và xuất huyết âm đạo nặng, chảy máu không kiểm soát sau phẫu thuật sản khoa, phụ khoa.