IPCC: Cần phải giảm 45% khí thải CO2 vào năm 2030 để bảo vệ cuộc sống nhân loại

SK&MT - Với nhịp độ phát thải khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính hiện nay, nhiệt độ Trái đất có thể sẽ tăng thêm 1,5°C ngay vào năm 2030 tới đây chứ không phải đến năm 2100 như dự tính. Đây là khẳng định của các chuyên gia Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC).

Bản Tóm tắt cho các Nhà hoạch định chính sách của IPCC công bố hôm 8/10, giải thích rằng tác động đến hệ sinh thái của việc nhiệt độ Trái đất tăng thêm 2°C, sẽ nghiêm trọng hơn nhiều. Vậy mà khi ký kết thỏa thuận khí hậu Paris cách đây ba năm, các quốc gia đã cam kết duy trì nhiệt độ tăng dưới ngưỡng 2°C

Giới hạn 2°C được cho là không đủ, các nhà khoa học của IPCC đánh giá rằng để duy trì được mức không tăng quá 1,5°C, lượng phát thải khí CO2 sẽ phải giảm 45% từ giờ đến năm 2030. Việc này sẽ cần đến nhiều thay đổi trên quy mô chưa từng có và buộc các ngành công nghiệp phải quyết liệt giảm lượng khí thải. Vì vậy, các chuyên gia của GIEC kêu gọi một bước đột phá và yêu cầu các chính trị gia thể hiện trách nhiệm để ngăn chặn một thảm họa khí hậu có thể gây ra hàng trăm triệu nạn nhân.

Báo cáo cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách và chính quyền các cấp cơ sở khoa học để đưa ra các quyết định giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, có xem xét đến bối cảnh địa phương và nhu cầu của người dân.

Báo cáo được soạn thảo dưới sự lãnh đạo khoa học của ba nhóm công tác của IPCC. Nhóm công tác 1 đánh giá cơ sở khoa học vật lý của biến đổi khí hậu; Nhóm 2 nghiên cứu các vấn đề tác động, thích ứng và dễ bị tổn thương; và Nhóm 3 đề cập đến việc giảm thiểu biến đổi khí hậu

Theo ông Hoesung Lee, Chủ tịch IPCC, với hơn 6.000 tài liệu tham khảo khoa học được trích dẫn và đóng góp chuyên môn của hàng ngàn chuyên gia trên toàn thế giới, báo cáo quan trọng này đã chứng minh được sự khái quát, bao trùm và mối liên quan đến chính sách của IPCC. Hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5° C sẽ đòi hỏi những thay đổi nhanh chóng, sâu rộng và chưa từng có trong mọi khía cạnh của xã hội.

Báo cáo nêu rõ một số tác động của biến đổi khí hậu có thể tránh được bằng cách hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5° C so với 2° C. Ví dụ, vào năm 2100, mực nước biển dâng toàn cầu sẽ thấp hơn 10 cm nếu nhiệt độ toàn cầu tăng 1,5° C. Mỗi thế kỷ sẽ chỉ có một mùa hè Bắc Băng Dương không còn băng nếu sự nóng lên toàn cầu là 1,5° C, so với ít nhất một lần mỗi thập kỷ nếu nhiệt độ tăng ở mức 2° C. Các rặng san hô sẽ giảm 70-90% nếu sự nóng lên toàn cầu là 1,5° C, trong khi hầu như tất cả (99%) sẽ bị mất đi nếu mức nhiệt tăng 2° C.

Ảnh hưởng tàn phá nặng nề nhất, khó dự đoán nhất, đó là ảnh hưởng lên các hệ sinh thái trên Trái đất. Nhiều hệ sinh thái rất mỏng manh, một thay đổi nhỏ cũng có thể giết chết chúng và các loài phụ thuộc chúng. Và các hệ sinh thái đều ít nhiều liên quan tới nhau, do vậy phản ứng dây chuyền này là không thể đo đếm được. Chúng ta có thể quan sát được một khu rừng dần dần chết đi, chuyển sang một đồng cỏ hay là các rạn san hô chết toàn bộ. Rất nhiều loài thực vật và động vật sẽ có cách thích nghi hoặc di chuyển để đối phó với sự thay đổi khí hậu, nhưng số lượng các loài bị chết là không nhỏ.

Sự nóng lên toàn cầu cũng làm xảy ra một vấn đề về nhân lực. Hàng nghìn người chết mỗi năm do nguyên nhân tuổi tác hay có những chấn thương liên quan tới nhiệt. Các nước nghèo và kém phát triển sẽ bị ảnh hưởng tồi tệ nhất, do họ không có đủ nguồn lực về tài chính để giải quyết các vấn đề đi kèm với sự nóng lên toàn cầu. Một lượng lớn dân số sẽ bị chết đói nếu giảm lượng mưa tối thiểu cho việc trồng trọt và chết do bệnh dịch xảy ra sau những trận lũ lụt.

Ông Hans-Otto Pörtner, Đồng Chủ tịch Nhóm công tác IPCC 2 chia sẻ: Mỗi phần nhỏ của nhiệt độ tăng thêm, đặc biệt là từ mức tăng từ 1,5° C trở lên, sẽ làm tăng nguy cơ liên quan đến những thay đổi lâu dài hoặc không thể đảo ngược, chẳng hạn như mất một số hệ sinh thái. Các nỗ lực hạn chế sự nóng lên toàn cầu cũng sẽ kéo dài thời gian cho con người và các hệ sinh thái thích nghi, cũng như duy trì dưới ngưỡng nguy cơ có liên quan.

Báo cáo thấy rằng việc hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5° C sẽ đòi hỏi sự chuyển đổi "nhanh chóng và sâu rộng" trong các lĩnh vực như đất đai, năng lượng, công nghiệp, xây dựng, giao thông và thành phố. Lượng phát thải CO2 do con người tạo ra toàn cầu phải giảm khoảng 45% vào năm 2030 so với năm 2010, đạt mức “loại bỏ hoàn toàn” vào khoảng năm 2050.

Theo IPCC, để đưa nhiệt độ toàn cầu xuống dưới 1,5° C vào năm 2100, thế giới cần tìm ra nhiều hơn các giải pháp kỹ thuật để giảm phát thải CO2 và loại bỏ CO2 ra khỏi bầu không khí. Hiệu quả của các giải pháp kỹ thuật này chưa được chứng minh ở quy mô lớn và cần tính đến những rủi ro cho sự phát triển bền vững.

Báo cáo đặc biệt về sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5° C đã được IPCC phê duyệt vào ngày 6/10/2018 tại Incheon, Hàn Quốc. Báo cáo sẽ là một tài liệu khoa học quan trọng phục vụ cho Hội nghị Liên Hợp quốc về biến đổi khí hậu Katowice ở Ba Lan (COP24) vào tháng 12 tới, khi các chính phủ xem xét Hiệp định Paris để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.

91 tác giả và chuyên gia biên tập từ 40 quốc gia đã chuẩn bị Báo cáo của IPCC lần này nhằm thực hiện yêu cầu của Công ước khung của LHQ về Biến đổi khí hậu (UNFCCC) khi thông qua Hiệp định Paris năm 2015. IPCC cho biết, Báo cáo đặc biệt sẽ xem xét các vấn đề này trong bối cảnh tăng cường ứng phó toàn cầu với các mối đe dọa của biến đổi khí hậu, tăng cường phát triển bền vững và các nỗ lực xóa đói giảm nghèo.

Báo cáo về Sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5° C được công bố năm 2018 là báo cáo đầu tiên trong một loạt các Báo cáo đặc biệt được thực hiện trong Báo cáo Đánh giá thứ sáu (AR6) của IPCC. Năm 2019, IPCC sẽ công bố Báo cáo Đặc biệt về Đại dương và Băng quyển trong điều kiện Khí hậu, Biến đổi khí hậu và Đất đai đang thay đổi./.

Linh Đức