Khánh Hòa: Công tác quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm còn lỏng lẻo

(SK&MT) Đó là ý kiến của ông Lê Đức Vinh - Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, tại cuộc họp về công tác quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa chiều 31/5/2016.

Các chợ, tuyến xã còn bỏ ngỏ
Thời gian qua, mặc dù các xã, phường đều có Ban chỉ đạo liên ngành về VSATTP do đồng chí Phó Chủ tịch UBND làm Trưởng ban, tuy nhiên, hoạt động này hầu hết đều khoán trắng cho trạm y tế. Ông Nguyễn Sỹ Khánh - Phó Chủ tịch UBND TP. Nha Trang cho biết, trạm y tế đóng vai trò chính trong hoạt động ATTP nhưng công tác tham mưu của trạm lại chưa rõ nét; kinh phí sự nghiệp và biên chế chuyên trách về hoạt động y tế ở cấp xã, phường không có, phải sử dụng từ nguồn kinh phí dự phòng nên hoạt động này ở các địa phương kém hiệu quả. Ngoài ra, Ban chỉ đạo ở cấp xã, phường không được trang bị dụng cụ, trang thiết bị test nhanh nên việc đánh giá thực phẩm ở các hàng rong, vỉa hè, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ chỉ bằng mắt thường. Do đó, việc xác định cơ sở vi phạm về ATTP để xử phạt rất khó. Khắc phục tình trạng này, thời gian qua các xã, phường đã xây dựng mô hình điểm ATTP thức ăn đường phố, vận động người bán hàng rong, vỉa hè ký cam kết thực hiện VSATTP trong buôn bán.

Ở các chợ - nơi cung cấp thực phẩm hàng ngày cho người tiêu dùng thì ngoài các đợt ra quân kiểm tra liên ngành, hoạt động giám sát VSATTP ở các chợ cũng bị bỏ ngỏ. Bà Nguyễn Thị Thu Hồng - Phó trưởng Ban quản lý chợ Đầm cho biết: “Thực hiện VSATTP Ban quản lý chợ chỉ phun thuốc khử trùng hàng ngày ở khu buôn bán thịt. Các đợt kiểm tra của các đoàn liên ngành phần lớn kiểm tra các mặt hàng quầy bán thức ăn, nhãn mác hàng hóa, thịt… còn các mặt hàng hải sản tươi sống, rau, củ quả, trái cây hầu như ít được kiểm tra. Mỗi ngày, chợ tiếp nhận hơn 50 tấn rau, quả, trái cây là hầu hết các thực phẩm này tập trung vào sáng sớm và được phân phối trong vài tiếng đồng hồ nên việc kiểm tra, kiểm soát khó thực hiện. Hiện Ban quản lý chợ chỉ có mẫu test nhanh để phát hiện hàn the trong giò chả, ngoài ra không có thiết bị, dụng cụ để hỗ trợ nếu nghi ngờ thực phẩm có vi phạm”.

Khu giết mổ tập trung chưa được đầu tư đúng mức
Theo báo cáo của Chi cục Chăn nuôi và Thú y Khánh Hòa, tính đến ngày 15/3/2016, toàn tỉnh có 190 cơ sở và điểm giết mổ gia súc, gia cầm. Trong giai đoạn 2011- 2020, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN& PTNT) định hướng xây dựng 18 cơ sở giết mổ động vật tập trung, công suất (ngày đêm) 2.270 heo, 400 bò, 10.000 con gà. Tuy nhiên, đến nay, huyện Cam Lâm đã đầu tư xây dựng khu giết mổ tập trung tại thị trấn Cam Đức; dự án được đầu tư nhiều giai đoạn kéo dài nhiều năm, chưa hoàn chỉnh nên chưa đưa vào hoạt động. Dự án xây dựng khu giết mổ tập trung tại xã Phước Đồng (TP. Nha Trang) nhiều lần thay đổi địa điểm. UBND TP. Nha Trang đã điều chỉnh dự án theo hướng tập trung cơ sở giết mổ để tổ chức quản lý đảm bảo vệ sinh, phòng chống dịch bệnh và đã trình UBND tỉnh vào đầu năm 2015 nhưng đến nay vẫn chưa được phê duyệt. Trên địa bàn TP. Cam Ranh đã có quy hoạch chi tiết về khu giết mổ tập trung nhưng chưa triển khai thực hiện.
Theo báo cáo của Chi cục chăn nuôi và Thú y, số lượng giết mổ trung bình hàng tháng của toàn tỉnh: 1.780 con trâu bò, 13.900 con heo và 25.000 con gia cầm trong đó địa bàn Nha Trang chiếm trên 50%. Các điểm giết mổ heo, chủ yếu quy mô nhỏ, hộ gia đình, công suất thấp (dưới 10 con/đêm) không có thiết kế xây dựng để giết mổ nên không có bố trí phân khu sạch - bẩn, chỉ có một cửa để nhập heo sống cũng như xuất thịt sau mổ. Các điểm này nằm trong khu dân cư, do các hộ gia đình, cá nhân tự lập ra và hoạt động tự phát, không nằm trong quy hoạch của các cấp chính quyền, đa số không được cấp Giấy phép kinh doanh ngành nghề giết mổ gia súc gia cầm. Việc giết mổ thường làm thủ công chưa áp dụng các quy trình kỹ thuật nên tiềm ẩn nguy cơ mất VSATTP.
Ngoài ra, công tác quản lý về VSATTP gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm của các ngành chưa cao, nguyên nhân do nhiều cơ sở không đáp ứng đủ điều kiện ATTP để cấp giấy, kinh phí để tiến hành kiểm nghiệm mẫu thực phẩm còn hạn chế…

Đoàn kiểm tra liên ngành thực hiện việc test nhanh tô, bát tại Công ty CP Thương mại Cảng Hàng không Cam Ranh.

Tăng cường sự quản lý của các ngành
Theo báo cáo của Sở Y tế, thời gian qua, công tác thanh tra, kiểm tra về VSATTP được đẩy mạnh về chiều rộng cả chiều sâu. Cụ thể, năm 2015, toàn tỉnh đã thành lập hơn 750 đoàn kiểm tra các cấp, kiểm tra hơn 12.760 cơ sở. Qua kiểm tra, số cơ sở thực phẩm đạt yêu cầu về an toàn thực phẩm đạt 81,83 %; có 2.319 cơ sở cơ sở vi phạm (chiếm tỷ lệ 18,16 %). Các đoàn đã thực hiện phạt cảnh cáo: 2.068 cơ sở, phạt tiền: 226 cơ sở, tổng số tiền là: 974.337.000 đồng; hủy sản phẩm: 25 cơ sở. Các đoàn đã lấy 6.350 mẫu làm xét nghiệm; trong đó test nhanh dụng cụ: 2.866 mẫu, mẫu đạt chiếm tỷ lệ 82,03%; xét nghiệm vi sinh (người lành mang trùng, bàn tay người sản xuất, chế biến thực phẩm, thực phẩm, nước, dụng cụ…) là 2.958 mẫu, tỷ lệ mẫu đạt chiếm từ 71,4% trở lên; xét nghiệm hóa học (thực phẩm, nước, khác) là 526 mẫu, tỷ lệ mẫu đạt chiếm từ 74,11%.
Toàn tỉnh đã thành lập được Ban chỉ đạo liên ngành VSATTP từ cấp tỉnh đến xã; các Sở (Y tế; NN & PTNT; Công Thương) tổ chức triển khai cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” nên công tác giải quyết hồ sơ cấp các loại giấy thực hiện thông suốt, kịp thời, hiệu quả, tỷ lệ hồ sơ đảm bảo yêu cầu sớm và đúng hẹn đạt kết quả trên 95%. Công tác truyền thông được đẩy mạnh, các cấp chính quyền, đoàn thể, các tổ chức xã hội đã phối hợp với ngành y tế triển khai các biện pháp bảo đảm chất lượng VSATTP trên địa bàn; hàng năm đều triển khai “Tháng hành động vì an toàn thực phẩm” các cấp. Tổ chức hàng trăm buổi nói chuyện với hơn 5.800 người tham gia; phát hàng ngàn tờ rơi, băng đĩa, khẩu hiệu áp phích... Ngoài ra, toàn tỉnh đã xây dựng thành công mô hình sản xuất rau an toàn theo VietGAP tại xã Ninh Đông (TX. Ninh Hòa); xã Vĩnh Phương (TP. Nha Trang); xây dựng mô hình điểm đảm bảo an toàn thực phẩm thức ăn đường phố tại 8 xã, phường, thị trấn và các mô hình đều đạt 10 tiêu chí đảm bảo an toàn thực phẩm thức ăn đường phố do Bộ Y tế quy định. So với trung bình giai đoạn 2006 - 2010, toàn tỉnh đã giảm 50% số vụ ngộ độc thực phẩm cấp tính từ 30 người mắc trở lên…
Theo ý kiến chỉ đạo của ông Lê Đức Vinh - Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa: “Thời gian qua, công tác quản lý VSATTP chưa đồng bộ từ tỉnh xuống huyện, xã; trách nhiệm của từng ngành, địa phương, đơn vị chưa rõ. Công tác quản lý nguồn hàng ở các chợ vẫn còn lỏng lẻo. Thời gian tới, UBND các cấp từ tỉnh đến xã phải kiện toàn lại Ban chỉ đạo; cần có quy định về nhiệm vụ rõ ràng cho từng ngành, từng địa bàn cụ thể; giao cho Sở Y tế chủ trì phối hợp với Sở NN&PTNT, Sở Công Thương xây dựng quy định phân công nhiệm vụ và trình cho UBND tỉnh trước ngày 30/6/2016. Ban chỉ đạo cấp huyện phải thực hiện quyết liệt việc kiểm tra ATTP đối với các chợ, khu giết mổ gia súc gia cầm là những nơi cung cấp thực phẩm thiết yếu hàng ngày cho người dân. Về nhiệm vụ trước mắt, các ngành chức năng khẩn trương bổ sung kế hoạch tăng cường kiểm tra, kiểm soát theo lĩnh vực của mình. Từ ngày 15/7/2016 tăng cường thêm số lượng các đợt kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về VSATTP. Sở NN&PTNT xây dựng chính sách kết nối nông dân với cơ sở sản xuất kinh doanh sản phẩm sạch. Ngành y tế chỉ đạo cho trạm y tế báo cáo và chịu sự điều hành của Ủy ban cấp xã về ATTP”.

Tỉnh Khánh Hòa có 15.504 cơ sở thực phẩm. Trong đó, có 1.612 cơ sở sản xuất chế biến; 2.304 cơ sở kinh doanh thực phẩm; 3.201 cơ sở dịch vụ ăn uống; 8.486 cơ sở thức ăn đường phố. Theo phân cấp quản lý từng ngành, ngành y tế quản lý 11.848 cơ sở; ngành NN - PTNT quản lý 536 cơ sở; ngành công thương quản lý 3.120 cơ sở.

Thảo Ly - Xuân Bình