Làm rõ dư luận “nghi vấn bác sỹ đặt thủy tinh thể nhân tạo không rõ nguồn gốc cho bệnh nhân ở Cần Thơ”

“Bệnh viện đa khoa thành phố Cần Thơ là bệnh viện hàng đầu của ngành Y tế thành phố Cần Thơ”.

Các bạn đọc này bức xúc cho biết họ là những bệnh nhân trong số 17 người được phẫu thuật thay thuỷ tinh thể tại Khoa Mắt - BVĐKTPCT (trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 5/2022) mà công luận đặt vấn đề “nghi vấn thủy tinh thể nhân tạo” do họ tự mua để yêu cầu bác sỹ phẫu thuật cấy ghép vào mắt của mình “không rõ nguồn gốc” là không thấu đáo, gây tâm lý bất an cho họ, ảnh hưởng uy tín bệnh viện và có dấu hiệu thông tin cá nhân trong hồ sơ bệnh án của họ đã bị “đánh cắp” phát tán ra ngoài.

Kỳ 1: Thủy tinh thể nhân tạo do người bệnh tự túc

Một trong số những bạn đọc phản ứng là ông N.H.Lâm (để bảo mật thông tin cá nhân nên tác giả đổi tên các nhân vật trong bài viết này – PV). Ông Lâm là cán bộ đang công tác. Ông Lâm cho biết ông rất bức xúc vì gần đây có bài báo loan truyền trên mạng, đặt vấn đề nghi vấn thuỷ tinh thể nhân tạo mà 17 bệnh nhân được bác sỹ Khoa Mắt - BVĐKTPCT cấy ghép (trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 5/2022) là không rõ nguồn gốc. Và trước đó ông Lâm cũng đã thấy một danh sách liệt kê 17 bệnh nhân này phát tán ra ngoài, trong đó có tên của ông Lâm và em trai của ông là ông N.H.Hồng.

Có nguồn gốc, xuất xứ và lưu hành, sử dụng phổ biến…

Tường trình của ông Lâm cho biết: ông bị đục thuỷ tinh thể cả hai mắt. Ông có người thân là bác sỹ chuyên khoa, nên theo dõi, thăm khám, tư vấn và biết mình phải phẫu thuật thay thuỷ tinh thể đặt thấu kính nội nhân (sau đây viết là kính). Trên thị trường hiện có 3 loại kính mềm: đơn tiêu cự, kéo dài tiêu cự và đa tiêu cự. Ông Lâm chọn đặt loại kính mềm kéo dài tiêu cự vì các tài liệu khoa học chuyên ngành đã chỉ rõ: kính kéo dài tiêu cự nhìn được nhiều cự ly, ít bị chói loá và vầng màu, sắc nét khi nhìn xa gần, thị lực trung gian cũng tốt.

Giữa tháng 3/2022, ông Lâm đến BVĐKTPCT để thực hiện quy trình phẫu thuật đặt thấu kính. Tuy nhiên, theo định mức thanh toán BHYT (chi phí dịch vụ phẫu thuật thay thủy tinh thể bằng phương pháp Phaco tối đa là 2.615.000 đồng (đã bao gồm casset dùng nhiều lần, dịch nhầy); vật tư y tế (thủy tinh thể nhân tạo (IOL, toric IOL) các loại, các cỡ: cứng, mềm, treo) được thanh toán tối đa là 3 triệu đồng/1 thủy tinh thể… Với định mức này chỉ đủ để đặt loại thấu kính mềm đơn tiêu cự, còn đặt thấu kính mềm kéo dài tiêu cự thì chi phí gần gấp 3 lần. Thời điểm đó BVĐKTPCT lại chỉ có loại thấu kính mềm đơn tiêu cự (không công bố tên thương mại), không có loại thấu kính mềm kéo dài tiêu cự.

Do vậy, ông Lâm nhờ bác sỹ đo, cung cấp chỉ số độ, nhờ người quen trong ngành y tế mua loại thấu kính mềm kéo dài tiêu cực (không công bố tên thương mại – PV). “Loại thấu kính tôi mua do một hãng có uy tín sản xuất tại Bỉ, có bao bì, tem nhãn rõ ràng. Loại kính này đang được các bệnh viện chuyên khoa mắt tại TP.Cần Thơ, TP.HCM,… thầu sử dụng khá phổ biến và không ít cơ sở kinh doanh vật tư y tế tại TP.Cần Thơ, TP.HCM bán tự do, giá các nơi này cũng tương đương như nhau (9 triệu đồng/1 chiếc)”. Ông Lâm, nói.

Ông Lâm trực tiếp đem kính tự túc có tem chống giả vào Khoa Mắt – BVĐKTPCT, trao đổi, yêu cầu bác sỹ đặt loại thấu kính này cho mình. “Trước khi tiến hành phẫu thuật tôi đều làm các thủ tục yêu cầu, cam kết theo đúng quy định của bệnh viện. Sau phẫu thuật mắt tôi sáng trở lại và hơn 1 tháng sau đó tôi tiếp tục mua loại kính này nhờ bác sỹ phẫu thuật thay thuỷ tinh thể mắt thứ hai. Đến nay, đã gần 1 năm qua cả hai mắt của tôi đều nhìn thấy rõ, không có biểu hiện thuyên giảm thị lực”. Ông Lâm, khẳng định.

Sau khi phẫu thuật thay thuỷ tinh thể cả hai mắt, tháng 5/2022 ông Lâm còn hỗ trợ em trai của mình là ông N.H.Hồng, đang công tác tại Cà Mau, cũng bị đục thuỷ tinh thể lên Cần Thơ và tiến hành các bước tự túc thấu kính như mình, kết quả ông Hồng đã được phẫu thuật đặt kính mềm kéo dài tiêu cự thành công theo nguyện vọng.

Qua tìm hiểu, rà soát 17 bệnh nhân có tên liệt kê trong danh sách lan truyền ra ngoài, phóng viên ghi nhận: những bệnh nhân này đều là cán bộ đang công tác, đã nghỉ hưu hoặc có người nhà, người thân là bác sỹ, thậm chí có người là bác sỹ đang công tác ngay tại BVĐKTPCT. Cũng như ông Lâm, họ đều chọn phương án tự túc mua loại thấu kính kéo dài tiêu cự ngoài bệnh viện, để nhờ bác sỹ Khoa mắt – BVĐKTPCT phẫu thuật thay thủy tinh thể thành công. Tất cả 17 trường hợp này đều không thanh toán chi phí vật tự y tế là thủy tinh thể nhân tạo từ quỹ BHYT và không ai thắc mắc, khiếu kiện.

Cần tạo điều kiện để người bệnh được chọn phương án tự túc…

Cuối năm 2022, ông Lâm lại tiếp tục hỗ trợ người dì ở tỉnh Hậu Giang bị đục thuỷ tinh thể lên Cần Thơ để thay thuỷ tinh thể theo phương án tự túc như mình. Tuy nhiên, không rõ lý do gì các bác sỹ Khoa Mắt – BVĐKTPCT chỉ nhận đặt thấu kính đơn tiêu cự do Khoa Dược của bệnh viện cung cấp theo định mức thanh toán của BHYT. Người dì của ông Lâm phải lên TP.HCM để phẫu thuật, đặt thấu kính mềm kéo dài tiêu cự theo nguyện vọng.

Ông Hồng (em trai của ông Lâm) bất bình về tình huống người thân bị bệnh viện từ chối đặt thấu kính tự túc cho bà dì. Vì theo các quy định của Luật khám bệnh, chữa bệnh, việc người bệnh chọn phương án tự túc mua thấu kính kéo dài tiêu cự để yêu cầu bác sỹ phẫu thuật thay thuỷ tinh thể cho mình là hợp pháp. Không có quy định nào buộc chúng tôi phải sử dụng loại thấu kính do bệnh viện cung cấp theo định mức thanh toán của cơ quan BHYT.

Ông N.H.Lâm cho rằng đáng lý bệnh viện cần có nhiều loại thấu kính để người bệnh có quyền lựa chọn, họ có thể bù thêm tiền để được đặt loại kính có nhiều tính năng hơn theo nhu cầu của họ. Nếu bệnh viện không đáp ứng được thì cần tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh có nhu cầu, có điều kiện tự túc mua bên ngoài. Tiết kiệm cho quỹ BHYT, hơn nữa thực tế hiện nay bệnh viện đang thiếu thuốc, thiếu vật tư và thiết bị y tế. Nhiều trường hợp nhập viện điều trị theo chế độ BHYT nhưng vẫn phải ra ngoài mua thêm thuốc theo toa, mua thêm vật tư y tế thậm chí phải đi thực hiện các dịch vụ xét nghiệm ở cơ sở y tế khác ngoài bệnh viện mà không được quỹ BHYT thanh toán - dù nhiều người hoàn cảnh rất khó khăn.

“Tính sơ bộ 17 người bệnh tự túc thấu kính như chúng tôi quỹ BHYT khỏi phải thanh toán số tiền hơn 50 triệu đồng. Nếu cơ quan chức năng có cơ chế điều tiết số tiền mà quỹ BHYT không phải chi này để hỗ trợ cho những người bệnh có hoàn cảnh khó khăn thì rất thiết thực”. Ông Lâm, nói.

“Quang cảnh y bác sỹ BVĐKTPCT tiêm phòng cho người dân” - Ảnh minh hoạ.

Có dấu hiệu “đánh cắp” thông tin của bệnh nhân (?)

Khẳng định việc chọn phương án tự túc thấu kính kéo dài tiêu cự có cơ sở đảm bảo chất lượng để thay thuỷ tinh thể cho mình là chính đáng, sau phẫu thuật họ cũng không thắc mắc, khiếu nại gì nên ông Lâm, ông Hồng rất bức xúc trước biểu hiện thông tin cá nhân của họ bị phát tán ra ngoài, luận bàn theo chiều hướng phiền toái, rắc rối.

“Cá nhân tôi nhận thấy quy trình khám chữa bệnh còn bất cập và việc bảo mật thông tin hồ sơ bệnh án của bệnh viện “có vấn đề” bất ổn, thậm chí có dấu hiệu “đánh cắp” thông tin của bệnh nhân từ phòng lưu trữ hồ sơ bệnh án. Do đó, lãnh đạo bệnh viện, cơ quan báo chí, các cơ quan chức năng cần lưu ý, làm rõ trách nhiệm và xử lý để chấn chỉnh quy trình bảo mật hồ sơ bệnh án. Đồng thời cũng cần rà soát, cập nhật, hoàn thiện quy trình khám chữa bệnh của bệnh viện để người bệnh được tôn trọng quyền lựa chọn phương án chăm sóc sức khoẻ cho chính bản thân mình - theo quy định của Luật khám bệnh, chữa bệnh”. Ông N.H.Lâm, kiến nghị.

Phóng viên Sức khỏe & Môi trường sẽ tiếp tục tìm hiểu, ghi nhận và thông tin về sự việc này, để góp phần nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khoẻ cho người dân tại BVĐKTPCT.

HÙNG MINH