Quảng Bình: Đặc sắc lễ hội Cầu ngư tại xã Cảnh Dương
Ông Nguyễn Xuân Đạt, Bí thư huyện uỷ Quảng Trạch tặng cờ Tổ quốc cho ngư dân.
Theo đó, sáng ngày 05/02, Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Quảng Bình phối hợp với UBND xã Cảnh Dương (huyện Quảng Trạch) tổ chức lễ hội Cầu ngư và phát động lễ ra quân đánh bắt hải sản đầu năm 2023. Đây là nét sinh hoạt văn hoá cộng đồng mang tính tâm linh gắn với tín ngưỡng thờ cúng cá Ông, cá Bà (cá Voi) để cầu mong cho trời yên biển lặng, mưa thuận gió hoà, tôm dày cá được, làng xã ấm no, hạnh phúc. Lễ hội Cầu ngư còn cầu mùa, cầu phúc, cầu thiện, cầu an, cầu lành, cầu cho thiên nhiên thuận hoà, đất nước thanh bình, làng xã yên vui, nhà nhà hạnh phúc…
Với lịch sử hình thành gần 400 năm, Cảnh Dương là vùng đất địa linh nhân kiệt, một trong “Bát danh hương” của Quảng Bình xưa. Ở làng Cảnh Dương, không ai không biết đến phong tục thờ cá Ông với Linh Ngư Miếu. Theo lịch sử làng Cảnh Dương ghi lại, cá Bà dạt vào bờ biển Cảnh Dương và được dân đưa vào miếu thờ này từ năm 1809. Đến năm 1907, thêm một con cá Voi khổng lồ dạt vào bờ biển xã này và cũng được người dân rước vào miếu Linh Ngư gọi là cá Ông. Đối với ngư dân Cảnh Dương, loài cá này đã khá nhiều lần trợ giúp tàu thuyền của làng không bị chìm trong gió bão nên được ngư dân vô cùng kính trọng và lập miếu thờ. Theo nghiên cứu, đây là các bộ xương cá voi lớn và lâu đời nhất tại Việt Nam, chiều dài ước tính gần 27m, bề rộng gần 10m. Cảnh Dương còn có nghĩa địa dành cho cá voi đã “lụy” vào làng trong nhiều năm qua.
Biểu diễn "Múa bông - Chèo cạn" trong lễ cầu ngư ở làng biển Cảnh Dương.
Năm 2018, lễ Cầu ngư làng biển Cảnh Dương được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là một lễ hội có truyền thống lâu đời, hoạt động tâm linh đặc sắc, phản ánh đời sống văn hóa tinh thần phong phú và những tín ngưỡng mang màu sắc huyền bí trên sóng nước.
Sau 2 năm tổ chức ngắn gọn do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, năm nay, lễ Cầu ngư làng Cảnh Dương được long trọng tổ chức với 2 phần. Phần thứ nhất là “Lễ rước Thành Hoàng về dự lễ Cầu ngư”, phần thứ hai là “Lễ Cầu ngư và phát động ra quân đánh bắt hải sản”.
Từ sáng sớm, đông đảo ngư dân, chủ các tàu thuyền, các tổ hợp tác, hợp tác xã lập theo từng đoàn, tề tựu về đền thờ Ngư Linh Miếu và Am Cầu Ngư để dâng hương, dâng lễ vật cúng tế Thần ngư. Bên cạnh đó, nhiều du khách thập phương cũng đã đổ về tham dự hoạt động tâm linh đặc sắc này.
Rước linh vị thành hoàng từ Đình thờ tổ đến Ngư Linh Miếu để làm lễ cầu ngư.
Tại đình thờ tổ, các bậc cao niên kính cáo với tổ tiên về kết quả ra khơi trong năm vừa rồi, đồng thời kính mong được phù hộ trong năm mới.
Nghi lễ quan trọng nhất trong lễ cầu ngư này là nghi lễ đọc văn tế Thần Ngư. Một vị cao niên có uy tín nhất được làng cử ra để dâng hương và đọc văn tế. Bài văn tế thể hiện lòng biết ơn sự che chở, nâng đỡ của cá Ông và cá Bà với ngư dân trong những chuyến đi biển, cũng như lời khẩn cầu về một mùa biển yên bình, bội thu.
Sau đó, mọi người sẽ di chuyển đến miếu Linh Ngư nằm sát bờ biển Cảnh Dương, để làm lễ chính Cầu ngư. Các bậc cao niên của làng dâng lễ vật và cùng các đại biểu dâng hương cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, mùa biển bội thu, ngư dân đánh bắt an toàn.
Tiếp đến là tiết mục múa hát dân ca và biểu diễn “múa bông chèo cạn” do chính những ngư dân Cảnh Dương biểu diễn. Nghệ nhân Lê Thành Lộc chia sẻ: ''Là một người con làng Cảnh Dương, được biểu diễu trong lễ Cầu Ngư là niềm vinh dự to lớn, qua đó góp phần lưu giữ và lan tỏa nét văn truyền thống đặc sắc của quê hương''.
Phát biểu tại buổi lễ, Ông Đồng Vinh Quang, Chủ tịch UBND xã Cảnh Dương cho biết: "Lễ cầu ngư Cảnh Dương là lễ hội truyền thống, mang đậm bản sắc ngư dân vùng biển, có ý nghĩa trong việc giáo dục, bồi đắp tình yêu quê hương đất nước, tinh thần gắn kết cộng đồng. Đây cũng là dịp đẩy mạnh tuyên truyền, động viên ngư dân tích cực sản xuất, phát triển kinh tế biển''.
Cũng tại buổi lễ, Bí thư Huyện ủy Quảng Trạch và đại diện chỉ huy Đồn Biên phòng Roon, các đơn vị trên địa bàn đã trao tặng cờ Tổ quốc và ảnh Bác Hồ cho các ngư dân, chủ tàu để động viên tinh thần hăng hái vươn khơi bám biển sản xuất và góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Một số hình ảnh
Anh Đức