Việt Nam có khoảng 115.000 người chết vì ung thư mỗi năm
SK&MT - Việt Nam đang đối mặt với sự gia tăng ngày càng trầm trọng của các bệnh như tim mạch, tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính… Đặc biệt, tỉ lệ mắc bệnh ung thư ngày càng gia tăng đây cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.
Tại Việt Nam, bệnh nhân ung thư tăng nhanh mỗi năm có 126.000 người mắc mới và 94.000 ca tử vong (2010). Ước tính đến năm 2020 sẽ có tối thiểu 189.344 ca ung thư mắc mới.
Ảnh minh họa.
Trong đó, tỉ lệ mắc ung thư phổi ở Nam giới là cao nhất 14.652 ca mắc mới mỗi năm ước tính đến năm 2020 có khoảng 22,938 ca mắc mới. Ung thư dạ dày đang đứng thứ 2 có 10,384 ca mắc mỗi năm đến năm 2020 có khoảng 11, 502 ca mắc mới. Tỉ lệ mắc ung thư ở nữ giới ung thư vú có tỉ lệ mắc cao mỗi năm có 12.533 ca mắc mới, ước tính đến năm 2020 có khoảng 22,612 nghìn ca mắc mới.
Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết: Bộ đã mời chuyên gia trong và ngoài nước tìm nguyên nhân các ca ung thư chết. Kết quả cho thấy nguyên nhân gây ung thư hàng đầu là các bệnh nhiễm trùng cấp tính và mãn tính. Ví dụ viêm gan B, viên gan C gây viêm gan mãn tính, ung thư gan. Cho nên “Không có căn cứ nói bệnh ung thư chết nhiều là do an toàn thực phẩm”.
Có nhiều guyên nhân gây ung thư như: Nhóm các tác nhân hóa học đó là khói thuốc lá, hóa chất bảo vệ thực vật, chất độc màu da cam, hóa chất sử dụng trong công nghiệp. Nhóm các tác nhân vật lý đó là tia X, tia cực tím. Nhóm các tác nhân sinh học đó là nhiễm virut gây u nhú ở người (HPV). Nhóm nguy cơ liên quan tới lối sống như ít vận động thể lực. Nhóm yếu tố liên quan đến con người như tuổi, giới tính, gen di truyền. Nhóm yếu tố liên quan tới ăn uống như uống rượu, bia, chế độ ăn uống không hợp lý và ô nhiễm thực phẩm.
Phó Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng – Trương Đình Bắc cho biết, sử dụng rượu bia đang là nguyên nhân gây ung thư cao. Theo kết quả điều tra STEPs, năm 2015 Việt Nam có khoảng 77,%% số nam giới và 11% số nữ giới hiện tại đang sử dụng rượu bia. Có 44,2% số nam giới và 1,2% số nữ giới uống ở mức nguy hại.chủ yếu do hút thuốc và uống rượu. Khi vào cơ thể, dưới tác dụng của enzym alcohol dehydrogenasa, rượu được oxy hóa thành acetaldehyde là một chất gây ung thư bằng cachs tổn thương DNA. Làm tăng mức độ hormon estroden và hoạt hóa các thụ thể của yếu tố tăng trưởng giống insulin từ đó kích hoạt sự sinh sôi của tế bào tuyến vũ dẫn đến ung thư vú.
Giám đốc Bệnh viện K T.Ư - PGS.TS Nguyễn Văn Thuấn cho biết - có nhiều năm nghiên cứu về ung thư từng khẳng định, khoa học chứng minh có trên 80% nguyên nhân gây ra ung thư là do môi trường bên ngoài, mà tác hại to lớn nhất là thuốc lá.
Theo PGS Thuấn, có đến 30% các ca ung thư có liên quan đến thuốc lá. Còn nếu tính riêng ung thư phổi thì 90% liên quan đến thuốc lá. Ngoài ra có thể kể đến chế độ dinh dưỡng không hợp lý nhiều thịt, ít rau xanh, đặc biệt là dùng thực phẩm không rõ nguồn gốc, thực phẩm dùng các hoá chất bảo quản không được phép hoặc vượt ngưỡng cho phép. Các thói quen sinh hoạt hoặc chủ quan của người dân như ăn nhiều cà, dưa muối (có thể gây ung thư lưỡi, vòm họng), ăn gạo, bánh mốc (ung thư dạ dày)… cũng có làm tăng nguy cơ ung thư.
Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 115.000 người chết vì ung thư, tương ứng 315 người chết mỗi ngày. Theo số liệu này, WHO xếp Việt Nam nằm trong 50 nước thuộc top 2 của bản đồ ung thư (50 nước cao nhất thuộc top 1).
Cục Y tế dự phòng cho biết, Tổ chức Y tế thế giới WHO khuyến cáo, những yếu tố nguy cơ gây ung thư phổ biến nhất có thể phòng tránh được lần lượt là: Hút thuốc lá, uống rượu bia, thừa cân béo phì và thiếu hoạt động thể lực, nhiễm virus HPV lây truyền qua đường tình dục, các tác nhân ung thư nghề nghiệp. Ngoài ra còn các yếu tố quan trọng khác làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư như nhiễm virus viêm gan B, C (gây ung thư gan), ô nhiễm môi trường, thực phẩm, chất phóng xạ…
Hoàng Sinh