Biến đổi khí hậu đang “ngoài tầm kiểm soát” sau tuần nóng nhất được ghi nhận

Hình minh họa: Khủng hoảng khí hậu đang “ngoài tầm kiểm soát” chứng kiến những ngày nắng nóng kỷ lục trong những ngày gần đây

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc đã nói rằng “biến đổi khí hậu nằm ngoài tầm kiểm soát”, vì một phân tích dữ liệu không chính thức cho thấy nhiệt độ trung bình của thế giới trong những ngày cuối tháng 6, đầu tháng 7 được cho là nóng nhất được ghi nhận. “Nếu chúng ta tiếp tục trì hoãn các biện pháp quan trọng cần thiết, tôi nghĩ rằng chúng ta đang rơi vào một tình huống thảm khốc, như hai kỷ lục về nhiệt độ gần đây nhất đã chứng minh,” Antonio Guterres nói, đề cập đến các kỷ lục nhiệt độ thế giới bị phá vỡ những ngày gần đây.

Nhiệt độ không khí trung bình toàn cầu 17,18^oC trong đầu tháng 7, theo dữ liệu được đối chiếu bởi Trung tâm Dự báo Môi trường Quốc gia Hoa Kỳ (NCEP), vượt qua kỷ 17,01^oC trước đó và vượt qua kỷ lục tháng 8 năm 2016 khi các đợt nắng nóng bùng phát khắp thế giới. Trong khoảng thời gian tuần đầu tháng 7, nhiệt độ trung bình hàng ngày cao hơn 0,04^oC so với bất kỳ tuần nào trong lịch sử 44 năm đã ghi nhận, theo dữ liệu của máy phân tích khí hậu của Đại học Maine (Hoa Kỳ). Số liệu đó cho thấy nhiệt độ trung bình của Trái đất vào ngày 5/7 vẫn ở mức cao kỷ lục 17,18C. Máy phân tích khí hậu sử dụng dữ liệu từ hệ thống dự báo khí hậu NCEP để cung cấp một chuỗi thời gian về nhiệt độ không khí trung bình hàng ngày ở độ cao hai mét, dựa trên số liệu từ các quan sát bề mặt, khinh khí cầu và vệ tinh.

Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ (NOAA), cơ quan có số liệu được coi là tiêu chuẩn vàng trong dữ liệu khí hậu, cho biết hôm thứ Năm ngày 6/7 rằng họ có thể xác thực các con số chính thức. Họ lưu ý rằng máy phân tích lại sử dụng dữ liệu đầu ra của mô hình mà nó gọi là “không phù hợp” để thay thế cho các bản ghi nhiệt độ và khí hậu thực tế. NOAA giám sát nhiệt độ toàn cầu và ghi lại hàng tháng và hàng năm, không phải hàng ngày.

NOAA cho biết: “Chúng tôi nhận ra rằng chúng ta đang ở trong thời kỳ “ấm áp” do biến đổi khí hậu, kết hợp với hiện tượng El Nino và điều kiện mùa hè nóng bức, chúng tôi đang chứng kiến ​​nhiệt độ bề mặt ấm kỷ lục được ghi nhận tại nhiều địa điểm trên toàn cầu”.

Tuy nhiên, các nhà khoa học đồng ý rằng họ chỉ ra rằng biến đổi khí hậu đang lan rộng đến lãnh thổ chưa được khám phá và nhiệt độ tăng lên từ quá trình sưởi ấm toàn cầu do con người gây ra kết hợp với sự quay trở lại của El Nino sẽ dẫn đến nhiệt độ phá kỷ lục hơn. Liên Hợp Quốc đã xác nhận sự trở lại của El Nino, một kiểu thời tiết không thường xuyên, vào đầu tháng 7. El Nino lớn xãy ra gần đây nhất là vào năm 2016, đây vẫn là năm nóng nhất được ghi nhận.

Tiến sĩ Karsten Haustein, một nhà nghiên cứu, cho biết: “Rất có thể tháng 7 sẽ là tháng nóng nhất từ ​​trước đến nay, có nghĩa là kể từ kỷ nguyên Eemian khoảng hàng ngàn năm trước”. Nhiều nơi trên thế giới đã trải qua những đợt nắng nóng và vào đầu tháng 6, dịch vụ giám sát khí hậu của EU cho biết thế giới đã trải qua tháng 6 nóng nhất được ghi nhận trước nay. Miền Nam Hoa Kỳ đang phải chịu một đợt nắng nóng gay gắt trong những ngày gần đây, ở một số vùng của Trung Quốc, một đợt nắng nóng kéo vẫn tiếp diễn, với nhiệt độ lên tới trên 35^O C.

Nhìn chung, một trong những yếu tố góp phần lớn nhất vào kỷ lục nhiệt của tuần này là băng tan, mùa đông đặc biệt ôn hòa ở Nam Cực. Các phần của lục địa và đại dương lân cận cao hơn 10-20^OC so với mức trung bình từ năm 1979 đến 2000.

Raghu Murtugudde, giáo sư khoa học hệ thống khí quyển, đại dương và trái đất tại Đại học Maryland cho biết: “Nhiệt độ trên đại dương và đặc biệt là quanh Nam Cực trong tuần này là bất thường, bởi vì các luồng gió trên Nam Đại Dương đang thổi mạnh đẩy không khí ấm xuống sâu hơn về phía nam”. Chari Vijayaraghavan, một nhà giáo dục và thám hiểm vùng cực đã thường xuyên đến thăm Bắc Cực và Nam Cực trong 10 năm qua, cho biết sự nóng lên toàn cầu là điều hiển nhiên ở cả hai cực và đe dọa động vật hoang dã trong khu vực cũng như khiến băng tan làm tăng mực nước biển. Vijayaraghavan nói thêm “khí hậu ấm lên có thể dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh ngày càng tăng như cúm gia cầm lan rộng ở Nam Cực sẽ gây hậu quả tàn khốc cho loài chim cánh cụt và các loài động vật khác trong khu vực”.

Có thể Biến đổi khí hậu đang dần mất kiểm soát theo LHQ, minh chứng những ngày gần đây nắng nóng lên đỉnh điểm ở một nơi trên thế giới ngược lại với nó là lũ lụt đang hoành hành ở Ấn Độ, lũ lụt, hiện tượng đối lưu cực đoan, bão và nắng nóng ở Trung Quốc...