Nguy cơ mất trắng mảnh đất đã “đổ mồ hôi, sôi nước mắt” hơn 30 năm của lão nông 65 tuổi
Bố cải tạo đất suốt 34 năm, con trai lại bị UBND thị trấn kiện đòi “trả lại đất”
Ông Nguyễn Bá Dũng đứng trước mảnh đất mà mình đã “đổ mồ hôi, sôi nước mắt” để san lấp, cải tạo….
Cụ thể trong thời gian triển khai chuyên đề, Tạp chí Sức khỏe & Môi trường đã nhận được đơn thư kêu cứu của Ông Nguyễn Bá Dũng – 65 tuổi (Tổ dân phố số 2, thị trấn Mậu A, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) cho biết:
Trước năm 1988, hưởng ứng đường lối đổi mới của Nhà nước, gia đình ông Dũng cùng nhiều hộ dân khác trong thị trấn Mậu A đã ra san lấp, tôn tạo, phục hóa một phần đất trước đây thuộc khu ao cá Bác Hồ, thuộc Tổ dân phố số 2, thị trấn Mậu A, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái (trước đây là thôn Đồng Bưởi, thị trấn Mậu A, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) mà UBND thị trấn Mậu A đã bỏ hoang, không còn quản lý, sử dụng (Hiện nay, UBND thị trấn Mậu A vẫn xác nhận về việc bỏ hoang, không sử dụng) để cải tạo làm đất canh tác và quản lý, sử dụng ổn định, không có tranh chấp từ thời điểm đó đến nay.
Để mở rộng diện tích canh tác, những năm sau đó gia đình ông Dũng đã mua thêm đất khai hoang của các hộ gia đình xung quanh đã sử dụng từ trước năm 1988. Theo ông Dũng, tổng diện tích đất của gia đình ông đã san lấp, tôn tạo và mua của các hộ gia đình là khoảng 7.000 m2 đất và không hề có tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện với bất kỳ ai và đều có kê khai đóng thuế đầy đủ.
Tuy nhiên, đến tháng 6 năm 2022, UBND thị trấn Mậu A đã bất ngờ khởi kiện con trai ông Dũng là ông Nguyễn Trọng Tiến (sinh năm 1990) yêu cầu thu dọn tài sản, trả lại diện tích đất 3.269,6m2 nằm trong phần diện tích 7.000m2 đất của ông Dũng để UBND thị trấn Mậu A quản lý. Đồng thời, yêu cầu ông Tiến bồi thường cho UBND thị trấn Mậu A 30 triệu đồng đối với thời gian bao chiếm sử dụng đối với diện tích đất trên.
Trước năm 1988, gia đình ông Dũng cùng nhiều hộ dân khác trong thị trấn Mậu A đã ra san lấp, tôn tạo, phục hóa một phần đất trước đây thuộc khu ao cá Bác Hồ, thuộc Tổ dân phố số 2, thị trấn Mậu A, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái
Con trai lão nông bị kiện vì bao chiếm sử dụng đất của bố đẻ
Ngày 30/06/2022, UBND thị trấn Mậu A (huyện Văn Yên, Yên Bái) đã làm đơn khởi kiện anh Nguyễn Trọng Tiến (con trai ông Dũng) ra Toà án nhân dân huyện Văn Yên với nội dung:
Theo hồ sơ quản lý đất đai, UBND thị trấn Mậu A quản lý một số diện tích đất 5% tại tổ dân phố số 2 (thôn Đồng Bưởi cũ) và tổ dân dân phố số 3 (thôn Làng Minh cũ). Diện tích này có nguồn gốc là đất ao cá Bác Hồ được UBND xã Mậu A huy động nhân công đắp từ năm 1980 để nuôi cá và lấy nước sản xuất. Đến năm 1989 do bị đất mỏ chì phía thượng nguồn chảy về bồi lấp toàn bộ diện tích hồ và không sử dụng vào mục đích nuôi cá được nữa. Sau đó, diện tích ao cá Bác Hồ được chuyển đổi thành đất ruộng và được UBND thị trấn đưa vào quỹ đất dự phòng 5% do thị trấn quản lý.
Trong quá trình quản lý, để đảm bảo việc sử dụng đất có hiệu quả, UBND thị trấn cho một số hộ gia đình có nhu cầu hợp đồng thuê đất sử dụng vào mục đích canh tác nông nghiệp và hằng năm nộp tiền thuê đất cho UBND thị trấn.
Trong số các hộ thuê đất của UBND thị trấn, có ông Nguyễn Bá Dũng và bà Lương Thị Oanh (bố mẹ ruột của ông Nguyễn Trọng Tiến) đấu thầu thuê diện tích 1679,5m2 sử dụng vào mục đích nông nghiệp, thời hạn thuê đất và nộp tiền thuê đất theo từng năm một.
Đơn khởi kiện con trai ông Dũng ( ông Nguyễn Trọng Tiến) của UBND thị trấn Mậu A.
Đơn khởi kiện của UBND thị trấn Mậu A cũng cho biết, từ 2018 trở về đây thì ông Dũng và bà Oanh (bố mẹ của ông Tiến) không thực hiện thuê đất với UBND thị trấn mà ông Tiến là người đứng ra nộp tiền thuê đất có diện tích 3.269,6m2 với số tiền 20 triệu đồng (đây là phần diện tích đất nằm trong diện tích 7.000m2 mà gia đình ông Dũng đã san lấp, tôn tạo và mua của các hộ gia đình xung quanh – PV).
Đơn kiện của UBND thị trấn Mậu A cũng cho rằng, từ 31/12/2021 khi hợp đồng thuê đất giữa UBND thị trấn Mậu A và ông Nguyễn Trọng Tiến hết thời hạn. UBND thị trấn Mậu A không tiếp tục gia hạn hay ký hợp đồng cho thuê lại diện tích 3.269,6m2 đối với ông Nguyễn Trọng Tiến. Đồng thời yêu cầu ông Nguyễn Trọng Tiến thu hồi tài sản trả lại đất cho UBND thị trấn quản lý nhưng ông Tiến không trả lại mà vẫn tiếp tục bao chiếm sử dụng cho đến nay.
Do đó, UBND thị trấn Mậu A đề nghị Toà án nhân dân huyện Văn Yên: Thụ lý, giải quyết yêu cầu ông Nguyễn Trọng Tiến thu dọn tài sản, trả lại diện tích đất 3.269,6m2 để UBND thị trấn Mậu A quản lý theo quy định. Yêu cầu ông Nguyễn Trọng Tiến bồi thường cho UBND thị trấn Mậu A số tiền 30 triệu đồng đối với thời gian 18 tháng mà ông Tiến bao chiếm sử dụng đối với diện tích 3.269,6m2 do UBND thị trấn quản lý.
UBND thị trấn Mậu A kiện người dân ra tòa có đúng quy định của pháp luật?
Trong qua trình thực hiện chuyên đề “Xây dựng, quy hoạch gắn với bảo môi trường và đời sống người dân”, qua khảo sát thực tế tại huyện Văn Yên liên quan đến sự việc trên. Phóng viên tạp chí Sức khoẻ & Môi trường đã có buổi làm việc với ông Đinh Mạnh Cường - Chủ tịch UBND thị trấn Mậu A.
Tuy nhiên tại buổi làm việc, khi phóng viên hỏi về việc bản đồ địa chính thị trấn tại khu vực đất tranh chấp giữa UBND thị trấn Mậu A với ông Tiến thì Chủ tịch UBND thị trấn lại không thể cung cấp. Đồng thời, cho biết bên UBND thị trấn đang trong quá trình khởi kiện nên không thể nói được nhiều.
Về việc thu hồi đất tại khu vực tổ 2, tổ 3 trên địa bàn UBND thị trấn Mậu A để phục vụ mục đích gì? Thực hiện dự án đô thị, hay quy hoạch cụ thể ra sao thì ông Đinh Mạnh Cường – Chủ tịch UBND thị trấn Mậu A cho biết tại thị trấn đang triển khai hơn chục dự án thu hồi đất nên ông cũng không nhớ rõ và sẽ trả lời bằng văn bản.
Đáng chú ý toàn bộ nội dung liên quan đến phiếu thu đấu thầu, phiếu giao khoán ruộng, phiếu thu thuê đất của UBND thị trấn với ông Dũng chỉ có từ 2005 đến nay. Khi được phóng viên đặt câu hỏi về trước 2005 thị trấn Mậu A có cho hộ nào trước ông Dũng thuê diện tích đất trên hay không thì ông Chủ tịch thị trấn cho biết là trong thời kỳ trước và “phải kiểm tra lại”.
Còn liên quan đến nội dung ông Nguyễn Bá Dũng khẳng định diện tích đất nên đã được gia đình ông khai hoang, sử dụng từ trước năm 1988 thì ông Đinh Mạnh Cường - Chủ tịch UBND thị trấn Mậu A cho biết gia đình “cứ bảo vệ nội dung như thế trước toà”.
Để làm rõ thêm các vấn đề liên quan đến vụ việc UBND thị trấn Mậu A tranh chấp đất đai với giá đình ông Dũng, PV đã có nội dung cụ thể liên hệ đến UBND huyện Văn Yên, UBND tỉnh Yên Bái nhưng chưa nhận được phản hồi chính thức.
Trao đổi thêm về vấn đề pháp lý của vụ việc, luật sư Đào Nguyên Thuật – đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết: UBND thị trấn Mậu A không phải chủ thể khởi kiện do UBND cấp xã chỉ có chức năng quản lý đất đai, không sở hữu đất đai nên không được khởi kiện đòi đất. Quyền khởi kiện không nằm trong nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã/phường/thị trấn. Như vậy việc khởi kiện của UBND xã Mậu A là không đúng quy định và Tòa án buộc phải đình chỉ giải quyết vụ án.
Thẩm quyền thu hồi đất thuộc về UBND cấp huyện theo khoản 3 Điều 71 Luật Đất đai năm 2013. UBND cấp xã chỉ là thành phần trong Ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất do UBND cấp huyện thành lập. Việc UBND thị trấn Mậu A tiến hành thu hồi đất là trái với thẩm quyền theo quy định của pháp luật về đất đai.
UBND thị trấn Mậu A không có bất kỳ nhiệm vụ quyền hạn gì để khởi kiện người dân. Cơ quan Nhà nước có nhiệm vụ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân. Chính vì vậy, nếu trong vụ việc này quyền và lợi ích hợp pháp của người dân đang bị xâm phạm nghiêm trong từ việc khởi kiện của UBND thị trấn Mậu A rất cần các cơ quan chức năng liên quan vào cuộc để làm rõ các tình tiết vụ việc, công nhận quyền sử dụng, sở hữu hợp pháp của người dân, bảo vệ những quyền và lợi ích đáng ra phải được bảo vệ.
Luật sư Đào Nguyên Thuật – Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết: Việc UBND thị trấn Mậu A tiến hành thu hồi đất là trái với thẩm quyền theo quy định của pháp luật về đất đai
Bên cạnh đó, Luật sư Đào Nguyên Thuật cũng bày tỏ quan điểm: Theo Điều 7 Luật Khiếu nại 2011 trong trường hợp phát hiện quyết định thu hồi đất của UBND thị trấn Mậu A là trái pháp luật thì cá nhân có thể khiếu nại đến người đã ra quyết định hành chính hoặc cơ quan có người có hành vi hành chính hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện.
Việc thu hồi đất trái thẩm quyền, cơ quan chức năng nào thực hiện sai thẩm quyền được quy định sẽ buộc phải chịu trách nhiệm với quyết định thu hồi này. Ngoài ra, theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, người nào lợi dụng hoặc lạm dụng chức vụ, quyền hạn giao đất, thu hồi, cho thuê, cho phép chuyển quyền sử dụng, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trái quy định của pháp luật thuộc một trong các trường hợp Điều 229 Bộ luật này sẽ bị xử lý Tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.
Quyết định phê duyệt dự án, bản đồ quy hoạch không phải là tài liệu mật. Quy hoạch xây dựng phải công khai theo quy định tại Điều 40 Luật Xây dựng năm 2014: Điều 40. Công bố công khai quy hoạch xây dựng 1. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày được phê duyệt, đồ án quy hoạch xây dựng phải được công bố công khai. 2. Nội dung công bố công khai quy hoạch xây dựng gồm nội dung cơ bản của đồ án quy hoạch xây dựng và quy định quản lý theo đồ án quy hoạch xây dựng đã được ban hành, trừ nội dung có liên quan đến quốc phòng, an ninh, bí mật nhà nước. 3. Cơ quan quản lý quy hoạch xây dựng có trách nhiệm cập nhật đầy đủ tình hình triển khai thực hiện đồ án quy hoạch xây dựng đã được phê duyệt để cơ quan có thẩm quyền kịp thời công bố công khai cho tổ chức, cá nhân biết, giám sát trong quá trình thực hiện. |
Nhóm PV