Học cách ứng xử với động đất
Tính từ đầu năm 2024 đến nay, Việt Nam có 135 trận động đất xảy ra tại nhiều địa phương trên cả nước; đều là các trận động đất nhỏ với độ lớn từ 2.5 đến 4.1.
Đáng chú ý, ở huyện Kon Plong, Kon Tum, hầu như ngày nào cũng xuất hiện động đất, có thời điểm xảy ra liên tiếp 7, 8 trận trong một ngày.
Không chỉ Kon Tum, nhiều khu vực khác trên cả nước cũng xảy ra động đất, thậm chí có nơi hiếm khi xuất hiện động đất trước đó như Khu vực huyện Mỹ Đức (thành phố Hà Nội), Ninh Bình, Yên Bái…
Có điều ít ai biết, phần lớn động đất kích thích từ hoạt động của con người. Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, phần lớn các trận động đất năm 2024 là do động đất kích thích từ hoạt động của con người, đặc biệt là hoạt động của thủy điện (có tới 120 trên tổng số 135 trận xảy ra tại Kon Tum). Một phần nhỏ khác là các trận động đất kiến tạo xảy ra trong các đới đứt gãy tự nhiên. Tại Kon Tum, theo đánh giá từ Viện Vật lý địa cầu, nguyên nhân là do động đất kích thích gây bởi hoạt động tích nước tại các hồ chứa. Thời gian gần đây, ở khu vực này tần suất động đất xảy ra liên tục nhưng hầu hết ở mức độ nhẹ. Số liệu những năm gần đây vẫn cho thấy khu vực Tây Bắc là nơi có động đất mạnh nhất cả nước do có các đới đứt gãy có khả năng phát sinh động đất trung bình và mạnh. Bề mặt trái đất vốn được tạo thành từ các mảng kiến tạo địa chất. Sự tương tác giữa các mảng kiến tạo này tạo thành địa hình núi cao và các hoạt động địa chất khác như núi lửa hay động đất.
![]() |
Học cách ứng xử với động đất |
Số liệu từ Viện Vật lý Địa cầu cho thấy sự gia tăng rõ rệt của hiện tượng động đất trong 5 năm qua. Cụ thể, năm 2019 là 52 trận; năm 2020 có 98 trận; năm 2021 có 183 trận; năm 2022 có 293 trận; năm 2023 là 353 trận.
Đặc biệt, trong các năm từ 2021 đến 2023, số trận động đất tăng gấp 3 đến 6-7 lần so với năm 2019. Hiện tượng gia tăng này chủ yếu do xảy ra nhiều trận động đất kích thích gây bởi các hồ chứa đập thủy điện.
Theo bản đồ phân vùng nguy hiểm động đất của Viện Vật lý địa cầu, động đất độ lớn cao nhất xảy ra ở Việt Nam có thể đạt tới 7.5 (trên thực tế đã xảy ra động đất có độ lớn 6.8 trong quá khứ), tập trung ở Tây Bắc Bộ và Nghệ An, tương ứng với màu nâu đậm.
Vùng màu nâu nhạt trong đó có Kon Tum hay các thành phố lớn như: Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh độ lớn động đất nếu xảy ra, cao nhất từ 5-5.9. Các khu vực còn lại trên cả nước nếu xảy ra chỉ ở mức độ nhẹ, dưới 5.0.
Độ lớn của trận động đất được đánh giá theo thang đo moment 1-10 hoặc hơn; trong đó, các trận động đất nhỏ hơn 4 thường không gây thiệt hại. Từ 4-4.9, mặt đất bắt đầu rung chuyển, cảm nhận rõ rung lắc và có thể làm đổ gãy cây cối.
Động đất trung bình có độ lớn từ 5-5.9 nhà cửa sẽ bị rung chuyển, các bức tường hay các công trình có hiện tượng nứt nhẹ. Hầu hết các trận động đất xảy ra ở Việt Nam đều từ mức này trở xuống.
Vậy ứng xử thế nào khi có động đất xảy ra?
Động đất là loại hình thiên tai rất khó dự báo, đặc biệt là thời điểm chính xác xảy ra động đất. Vì thế, việc hiểu biết về động đất và cách phòng tránh là điều vô cùng quan trọng, nhất là những vùng có nguy cơ cao xảy ra động đất.
Hiện nay, Viện Vật lý địa cầu đang duy trì hệ thống quan trắc động đất quốc gia gồm gần 40 trạm trên cả nước để theo dõi hiện tượng này. Ngoài hệ thống mạng trạm quốc gia, còn có các trạm địa phương quan trắc động đất kích thích ở các hồ đập thủy điện ở khu vực Tây Bắc và Quảng Nam.
Gần đây, Viện đã triển khai mạng trạm quan trắc địa phương ở khu vực Kon Tum (8 trạm). Các trạm quan trắc này giúp ghi nhận nhanh, chính xác các trận động đất ở các khu vực này, đây là nguồn số liệu đầu vào quan trọng phục vụ cho việc nghiên cứu đánh giá hoạt động động đất, phục vụ đánh giá an toàn đập và vận hành hồ chứa.
Theo quy định về phòng, chống động đất của Chính phủ, căn cứ vào tình hình hoạt động động đất, hàng năm, các địa phương cần xây dựng kế hoạch phòng, chống động đất phù hợp. Tại những nơi hoạt động động đất có nguy cơ cao gây hoang mang trong người dân, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền và hướng dẫn các kỹ năng phòng, chống động đất.
Các kiến thức cơ bản về động đất, cách ứng xử khi có động đất xảy ra là rất cần thiết, nhất là đối với người dân ở các khu vực nằm trong nguy cơ động đất cao.
Người dân khi ở trong nhà, nếu thấy động đất xảy ra, để bảo vệ mình khỏi các đồ vật rơi vỡ, hãy chui xuống dưới gầm bàn và đợi khi rung chấn không còn; không sử dụng thang máy đề phòng mất điện bất ngờ; ngắt hết các cầu dao khi sơ tán ra khỏi nhà đề phòng hỏa hoạn do quên tắt các thiết bị điện.
Nếu đang ở ngoài đường, người dân hãy chạy ngay tới vùng đất trống, tránh xa các tòa nhà cao tầng, cây to và cột điện./.
Các tin khác

Cần giám sát, quản lý chặt chẽ việc chăm sóc cây xanh ở Cần Thơ

Cần cơ chế hỗ trợ chính sách cho chuyển đổi xanh

Phát triển năng lượng tái tạo để Việt Nam phát triển bền vững

Thu giữ 13 tấn chân gà ngâm hóa chất

Xã Trường Phú (Quảng Trị): Tăng cường công tác quản lý đất đai, tài nguyên và môi trường sau sáp nhập

Gỡ "điểm nghẽn môi trường" - Vai trò đồng thuận xã hội

Giải bài toán phát triển điện sạch

Cần một cuộc “tổng rà soát” toàn diện

Năng lượng tái tạo – nguồn năng lượng cho phát triển bền vững
Đọc nhiều

Thỏa thuận hợp tác bị hủy vẫn được tòa sơ thẩm công nhận có giá trị liệu có đúng luật?

Bệnh viện Quân y 121, Quân khu 9 gặp mặt các cơ quan báo chí nhân ngày báo chí cách mạng Việt Nam

Ông Trần Duy Đông làm Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ mới

Bệnh viện Quân y 121 (Quân khu 9): Miễn tiền công khám bệnh và một phần chi phí xét nghiệm

Quảng Hưng (Quảng Bình): Lợi dụng xây dựng nghĩa trang để khai thác khoáng sản trái phép - Thủ đoạn tinh vi gây nguy hại môi trường

Cần Thơ ghi nhận 41 vụ sạt lở trong 7 tháng đầu năm, thiệt hại trên 9 tỷ đồng

Cần một cuộc “tổng rà soát” toàn diện

Những tháng đầu năm, Cần Thơ liên tiếp sạt lở bờ sông

Trà Vinh tiếp tục công bố tình huống khẩn cấp sụp lún, sạt lở

Cần Thơ: Tổng kết Dự án “Các Trung tâm Đổi mới sáng tạo xanh”

Công ty cổ phần bê tông 620 Châu Thới: Năng động, tiêu biểu trong lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng ngành giao thông vận tải

Hậu Giang: Tạo nền tảng cho vùng lúa chất lượng cao, thân thiện với môi trường

Thúc đẩy tín dụng cho ngành hàng nông sản chủ lực, đưa Đồng bằng sông Cửu Long phát triển nhanh, bền vững

Sản xuất lúa theo đề án 1 triệu hecta - Trách nhiệm với môi trường và xã hội

Cần giám sát, quản lý chặt chẽ việc chăm sóc cây xanh ở Cần Thơ

Phát triển năng lượng tái tạo để Việt Nam phát triển bền vững

Năng lượng tái tạo – nguồn năng lượng cho phát triển bền vững

Thu giữ 13 tấn chân gà ngâm hóa chất

Tuyên Quang: Hai cơ sở giò chả dùng hàn the, chủ cơ sở bị khởi tố

Về vụ dùng dầu ăn chăn nuôi để chế biến thành dầu ăn cho người

Thực phẩm bẩn: Hồi chuông cảnh báo sức khỏe cộng đồng và trách nhiệm không thể lơ là

Đắk Lắk: 12 cá thể động vật hoang dã quý hiếm được tái thả về với đại ngàn Tây Nguyên

Trách nhiệm giữ gìn hệ sinh thái và bảo tồn Sếu đầu đỏ

Những sứ giả Sếu đầu đỏ được đưa về vườn Quốc gia Tràm Chim - Đồng Tháp

Đồng Tháp với mục tiêu phục hồi và phát triển Sếu đầu đỏ

Giải bài toán phát triển điện sạch

Chuyển đổi năng lượng tái tạo: Sự cần thiết để đảm bảo môi trường sống cho tương lai

Fleet Space Technologies tìm khoáng sản cho tương lai năng lượng sạch

Dùng cát biển đã được rửa sạch để làm đường cao tốc – Tại sao không ?
Nổi bật

Cục Chính trị Quân khu 9 tổ chức thành công Đại hội Đại biểu lần thứ XII

Vinamilk “Mở khóa tự nhiên” tại Green Farm: Mô hình sinh thái truyền cảm hứng doanh nghiệp

“Khánh Hòa - Hiện thực hóa tầm nhìn thành phố trực thuộc Trung ương - Đột phá trong kỷ nguyên mới”

Tri ân sâu sắc người có công: Mệnh lệnh từ trái tim, trách nhiệm của toàn xã hội

Hơn 30 chuyên gia từ Mỹ và Anh khám từ thiện cho bệnh nhân nghèo

TTYT huyện Yên Lạc: Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới sự hài lòng người bệnh

Bệnh viện C Thái Nguyên: Nghiên cứu và ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong công tác khám, chữa bệnh

Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Thái Nguyên nỗ lực vượt mọi khó khăn trong khám và điều trị bệnh

Trung tâm Y tế thị xã Phổ Yên: Nơi người bệnh gửi gắm niềm tin

Bệnh viện A Thái Nguyên: Nỗ lực, cống hiến, vì sức khỏe nhân dân

Trung tâm y tế huyện Đồng Hỷ: Nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân

Trung tâm Y tế Chợ Đồn (Bắc Kạn): Không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh
