“Xử lý hàng giả trong lĩnh vực y tế phải đấu tranh quyết liệt và nghiêm khắc”

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Vietnam+)

Quan điểm của Bộ về xử lý hàng giả trong lĩnh vực y tế là phải đấu tranh quyết liệt, xử lý nghiêm khắc, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Cuộc chiến chống hàng giả, gian lận thương mại là một nhiệm vụ khó khăn, phức tạp và lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của tất cả các cấp, các ngành và toàn thể xã hội.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã nhấn mạnh như vậy tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về đánh giá đợt cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong lĩnh vực y tế, do Bộ Y tế tổ chức sáng 23/5.

Hội nghị kết nối từ điểm cầu Bộ Y tế đến nhiều điểm cầu trên toàn quốc.

Hậu kiểm chưa nghiêm

Phát biểu chủ trì hội nghị tại điểm cầu Bộ Y tế, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh đây là hội nghị quan trọng. Bộ Y tế luôn xác định thuốc thực phẩm bảo vệ sức khỏe, mỹ phẩm… đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác phòng, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Bà Lan cho hay công tác đấu tranh phòng chống sản xuất, buôn bán thực phẩm giả, thuốc giả luôn là hoạt động được sự quan tâm, giám sát chặt chẽ của Chính phủ, của Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị liên quan. Hoạt động đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong lĩnh vực y tế không phải là công việc mới, mà đã được Bộ Y tế và các cơ quan liên quan triển khai một cách thường xuyên, liên tục từ nhiều năm qua.

Thời gian qua, Bộ Y tế đã tập trung hoàn thiện, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật, đặc biệt trong lĩnh vực an toàn thực phẩm có nhiều nội dung liên quan đến kỹ thuật, quá trình triển khai thực hiện, quản lý thực tiễn tại cơ sở… Bên cạnh đó, việc quản lý các mặt hàng trên các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội còn nhiều vấn đề mới phức tạp."Nếu chúng ta không kịp sớm chấn chỉnh, đây cũng là nội dung khó khăn cho quản lý, đặc biệt lĩnh vực an toàn thực phẩm liên quan đến 3 bộ cùng quản lý, việc buôn bán sản phẩm liên quan đến nhiều công đoạn," Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.

Hội nghị kết nối từ điểm cầu Bộ Y tế đến nhiều điểm cầu trên toàn quốc. (Ảnh: Vietnam+)

Qua thực tiễn, cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều đường dây, sản phẩm vi phạm, kể cả đội ngũ cán bộ liên quan trực tiếp đến vấn đề này đã đưa ra xử lý pháp luật.

Liên quan đến các vụ án thời quan qua, Bộ trưởng Bộ Y tế cho rằng việc triển khai hậu kiểm các địa phương làm chưa nghiêm. Trong khi đó, theo quy định của pháp luật, liên quan đến mặt hàng do địa phương quản lý, phải tổ chức hậu kiểm, có khó khăn... cần báo cáo cơ quan cấp trên liên quan.

Vì vậy, Bộ Y tế đang tập trung xây dựng 2 nghị định về phân định thẩm quyền thực hiện theo chính quyền 2 cấp, nghị định về phân cấp, phân quyền. Theo đó, tinh thần Bộ phân cấp tối đa cho địa phương triển khai nhiệm vụ thực tiễn. Bộ tập trung xây dựng các văn bản, pháp lý, hướng dẫn tổ chức thực hiện. Như vậy, vai trò của uỷ ban nhân dân tỉnh, Sở Y tế ngày càng nặng nề hơn.

Toàn dân cần tố giác tội phạm về hàng giả

Thông tin của hội nghị cho thấy, từ năm 2020 đến tháng 5/2025, Cục An toàn Thực phẩm đã tiến hành thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm tại trên 400 cơ sở thực phẩm, xử lý 198 cơ sở vi phạm, với tổng số tiền phạt 23,76 tỷ đồng.

Trong lĩnh vực dược phẩm, mỹ phẩm và dược liệu, trong năm 2024, Cục Quản lý Dược, Cục Quản lý Y, dược cổ truyền đã tổ chức trên 80 đoàn kiểm tra GMP, 130 đoàn kiểm tra GSP; Thanh tra Bộ triển khai 50 đoàn thanh tra độc lập. Năm 2024, Bộ Y tế đã ban hành 46 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền phạt trên 2,5 tỷ đồng.

Bộ Y tế cũng đẩy mạnh phối hợp liên ngành, ký Quy chế phối hợp với Bộ Công an để chia sẻ dữ liệu và xử lý các vụ án liên quan đến thuốc giả. Cục An toàn Thực phẩm đã chuyển cơ quan công an 31 vụ việc liên quan đến sản xuất, buôn bán thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả, chứa chất cấm, sử dụng giấy tờ giả.

Cục Quản lý Dược đã tổ chức hội nghị với một số Sở Y tế tỉnh thành phố trực thuộc trung ương và các đơn vị của Bộ Công an như A03, C03 để tăng cường hiệu lực, hiệu quả của công tác đấu tranh phòng chống thuốc giả, mỹ phẩm giả.Cục Quản lý Dược đã chỉ đạo Sở Y tế Thanh Hóa chuyển hồ sơ các vụ kinh doanh hàng giả là thuốc chữa bệnh phát hiện trên địa bàn cho cơ quan Công an và lực lượng chức năng trên địa bàn để triệt phá. Trên cơ sở đó, lực lượng Công an của tỉnh Thanh Hóa đã triệt phá vụ việc sản xuất, kinh doanh hàng giả là thuốc chữa bệnh các năm 2024, 2025.

Các đại biểu tham dự Hội nghị tại điểm cầu Bộ Y tế. (Ảnh: Vietnam+)

Ông Trần Quang Hiền - Giám đốc Sở Y tế tỉnh An Giang cho hay, từ đầu tháng 4 đến nay, ngành y tế tỉnh đã kiểm tra 37 cơ sở kinh doanh sữa, phát hiện 5 cơ sở vi phạm; kiểm tra dược phẩm, mỹ phẩm thực phẩm chức năng, có 25 trong 86 cơ sở vi phạm; kiểm tra 43 cơ sở về an toàn thực phẩm, phát hiện 9 nơi vi phạm... Tổng số tiền thu được từ việc xử lý vi phạm là hơn 1,5 tỷ đồng.

Ông Hiền cũng cho biết các sàn thương mại điện tử hiện hoạt động sôi nổi, lực lượng chức năng đã phát hiện không ít cơ sở kinh doanh thuốc không đủ số đăng ký, không xuất hóa đơn trên môi trường điện tử. Có cơ sở khi phát hiện đã bán vài chục tỷ đồng chỉ một ngày.

Ông Hiền cũng chia sẻ khó khăn trong hậu kiểm tại địa phương, có thể chế, cơ chế, nhưng "thực tế có lỗ hổng trong ngành y tế".

Bộ trưởng Y tế cho rằng cần đề xuất các giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong việc truy xuất nguồn gốc, quản lý dữ liệu hàng hóa và phát hiện vi phạm. Hiện Bộ Công an đã triển khai cơ sở dữ liệu ở trên toàn quốc, nếu phối hợp làm tốt việc này sẽ tránh việc các cơ sở sản xuất hàng giả, hàng nhái trên thị trường. Bởi việc truy xuất hàng hóa có thể giúp người dân nắm được cơ sở đã được cấp giấy chứng nhận, sản xuất đúng quy định hay chưa, nhằm tạo niềm tin cho nhân dân.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế cũng đề nghị các địa phương phát động phong trào toàn dân tố giác tội phạm phòng chống hàng giả, hàng lậu. Bởi cơ quan chức năng không thể 24/24 được nhưng người dân ở đâu cũng có và làm sao để hình thành văn hoá chống hàng giả ở khắp mọi nơi./.