Giải pháp ứng phó với nguy cơ nắng nóng hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn

Kế hoạch này được thiết lập với mục tiêu giám sát chặt chẽ tình hình thời tiết, nâng cao khả năng dự báo và cảnh báo khí tượng thủy văn, đặc biệt là với các hiểm họa như nắng nóng, hạn hán và xâm nhập mặn. Mục đích chính là cung cấp thông tin kịp thời để hỗ trợ quyết định sản xuất, phòng ngừa và giảm thiểu tổn thất do nắng nóng, hạn hán, thiếu nước và xâm nhập mặn gây ra.

Để đạt được hiệu quả trong việc thực hiện kế hoạch, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị liên quan.

Tổng cục Khí tượng Thủy văn chủ trì, phối hợp với Văn phòng Bộ và các đơn vị truyền thông thuộc Bộ tổ chức tuyên truyền, cung cấp đầy đủ thông tin về hiện tượng El Nino, tình trạng thiếu nước, hạn hán, xâm nhập mặn và các hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm cho các cơ quan thông tấn, báo chí; đề xuất tổ chức các cuộc họp thảo luận nhận định nguy cơ, tác động của nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn và các hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm khác.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia và các Đài Khí tượng Thủy văn khu vực: Theo dõi sát diễn biến thời tiết, tăng cường dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, đặc biệt là các thiên tai.

Tổng cục Khí tượng Thủy văn sẽ chủ trì và phối hợp với Văn phòng Bộ và các đơn vị truyền thông thuộc Bộ để tổ chức việc tuyên truyền và cung cấp đầy đủ thông tin về hiện tượng El Nino, thiếu nước, hạn hán, xâm nhập mặn và các hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm cho các cơ quan thông tấn và báo chí. Đồng thời, sẽ đề xuất tổ chức các cuộc họp thảo luận để đánh giá nguy cơ và tác động của nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn và các hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm khác.

Các Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia và Đài Khí tượng Thủy văn khu vực sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến thời tiết, tăng cường dự báo và cảnh báo về khí tượng thủy văn, đặc biệt là các thiên tai.

Cục Quản lý tài nguyên nước sẽ chủ trì và phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để rà soát kế hoạch khai thác và sử dụng nước trên các lưu vực sông. Cục sẽ giám sát hoạt động khai thác và sử dụng nước, cùng với việc chia sẻ và cung cấp thông tin số liệu về vận hành hồ chứa. Đồng thời, Cục sẽ giám sát việc thực hiện các quy trình vận hành liên hồ chứa để đảm bảo mục tiêu cung cấp nước cho hạ du, phòng và chống hạn hán, xâm nhập mặn. Cục sẽ chủ trì và phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị liên quan và các địa phương để thống nhất kế hoạch vận hành linh hoạt và điều tiết nước cho các hồ chứa thủy lợi, thủy điện lớn, nhằm chủ động phòng và chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, cũng như khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên nước trong cả mùa lũ và mùa cạn.

Cục Quản lý tài nguyên nước sẽ lập kế hoạch điều hòa và phân phối tài nguyên nước cho các nguồn nước liên tỉnh có nguy cơ bị thiếu hụt hoặc cạn kiệt. Các kế hoạch này sẽ được tổ chức thực hiện sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Cục sẽ hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện kế hoạch điều hòa và phân phối tài nguyên nước, cũng như các phương án phòng và chống cạn kiệt nguồn nước trong các hoạt động xây dựng, sản xuất, kinh doanh và dịch vụ theo quy định của pháp luật.

Cục Viễn thám Quốc gia có nhiệm vụ thực hiện việc ứng dụng công nghệ viễn thám để quan trắc nguồn nước và giám sát hạn hán, xâm nhập mặn. Họ cũng theo dõi tác động và ảnh hưởng của hiện tượng El Nino. Cục cung cấp thông tin và dữ liệu ảnh viễn thám, thông tin quan trắc và giám sát nguồn nước trên các lưu vực sông, đặc biệt là các lưu vực sông xuyên biên giới. Họ cũng thu thập dữ liệu về độ ẩm đất, nhiệt độ bề mặt đất, hàm lượng hơi nước trong không khí, và trạng thái thực vật để phục vụ công tác dự báo và cảnh báo về nguồn nước, hạn hán, xâm nhập mặn (cập nhật mỗi tuần một lần). Ngoài ra, Cục cũng thu thập dữ liệu về nhiệt độ, độ cao và hàm lượng muối trên bề mặt biển trong toàn bộ Biển Đông để phục vụ nghiên cứu về hiện tượng El Nino.

Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu có trách nhiệm cung cấp kết quả nghiên cứu về hiện tượng El Nino và tình trạng thiếu nước, hạn hán. Họ cũng cung cấp thông tin dự báo về lượng mưa, hiện tượng nắng nóng, hạn hán và cảnh báo tác động cho Tổng cục Khí tượng Thủy văn, với tần suất cập nhật mỗi tháng hoặc theo yêu cầu.

Viện Khoa học Tài nguyên nước phối hợp với Cục Quản lý tài nguyên nước trong việc tính toán cân bằng nước, xác định khả năng cung cầu nước trong từng khu vực. Họ cũng giám sát và đánh giá việc vận hành các hồ chứa lớn để cung cấp thông tin cho Tổng cục Khí tượng Thủy văn. Viện cung cấp kết quả nghiên cứu liên quan đến dự báo và cảnh báo hạn hán, xâm nhập mặn cho Tổng cục Khí tượng Thủy văn.

Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia đã tăng cường công tác quan trắc và giám sát các nguồn nước dưới đất. Họ cung cấp thông tin dự báo tài nguyên nước để hỗ trợ công tác dự báo và cảnh báo hạn hán, thiếu nước cho Tổng cục Khí tượng Thủy văn.

Văn phòng thường trực Ủy ban sông Mê Công Việt Nam đảm nhận nhiệm vụ theo dõi và giám sát diễn biến tài nguyên nước cũng như các hoạt động sử dụng và bảo vệ tài nguyên nước trong vùng thượng nguồn lưu vực sông Mê Công. Họ cung cấp thông tin kịp thời cho Tổng cục Khí tượng Thủy văn để phục vụ công tác dự báo và cảnh báo khí tượng thủy văn.

Kỳ Thư - Thế Anh