Tiền thân là “Đội Nuôi trồng dược liệu”, được thành lập ngày 27/10/1977, Trại rắn Đồng Tâm nằm tại ấp Tân Thuận B, xã Bình Đức (huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) với diện tích gần 12 hecta. Trại rắn được thành lập theo sáng kiến của Bác sĩ Trần Văn Dược (Tư Dược) - một người có kiến thức về rắn và say mê công việc này. Trại rắn có nhiệm vụ nghiên cứu khoa học; điều trị rắn cắn; nuôi trồng, sản xuất thuốc y học dân tộc kết hợp với tham quan du lịch sinh thái khoa học độc đáo.
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Rất nhiều loài rắn được nuôi tại đây. |
Gần nửa thế kỷ qua, Trại rắn Đồng Tâm đã được biết đến với hàng trăm loài rắn (hơn 400 loài) được nuôi dưỡng và nghiên cứu. Để trở thành điểm du lịch độc đáo với nhiều du khách quốc tế và trong nước, các nhân viên tại đây hằng ngày tỉ mỉ, cẩn thận chăm sóc để chúng thích nghi và phát triển tốt nhất. Dẫn chúng tôi đi tham quan khu trung tâm nuôi rắn, Đại úy QNCN Lương Minh Hải, nhân viên nuôi con thuốc cho biết: “Ở đây, nuôi nhiều loài rắn từ khắp nơi trên cả nước, kể cả những loài đang có nguy cơ tiệt chủng. Mỗi con rắn đều được chăm sóc với chế độ dinh dưỡng đặc biệt. Ngoài mục đích du lịch, đơn vị còn tập trung nghiên cứu ứng dụng trong y học và chế biến thuốc chữa bệnh”.
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Những loài rắn lục. |
Cũng theo anh Hải, khu trung tâm hiện đang là nơi sinh sống của hàng trăm cá thể rắn hổ mang và hổ chúa - hai loài được nuôi nhiều nhất để chiết xuất nọc độc. Những con hổ mang dài mấy sải tay, da bóng mượt, phơi mình dưới nắng, trong khi khu vực chuồng nuôi rắn hổ chúa lại khiến chúng tôi rợn người với những “ông vua” rừng sâu dài hơn 2m, nặng tới 20kg. Mở cửa chuồng một con hổ chúa, anh Hải ra hiệu cho chúng tôi lùi lại. Một thân rắn màu vàng xanh lù lù trườn ra, đầy uy quyền. Anh Hải nhẹ nhàng gắp một con mồi đưa vào. “xoạt!”, chỉ trong tích tắc, con mồi biến mất, còn lại tiếng thở dồn dập đặc trưng của họ nhà rắn: “khù! khù!”
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Đại úy QNCN Lương Minh Hải, Nhân viên nuôi con thuốc của đơn vị đang cho rắn ăn. |
Với 25 năm kinh nghiệm “bầu bạn” cùng rắn độc, anh Hải chia sẻ rằng, để rắn hổ ăn nhanh, con mồi phải chết hẳn. Còn nếu để mồi cử động, rắn sẽ tiết nọc ra để giết chết con mồi, khiến quá trình ăn chậm hơn. Thức ăn khoái khẩu của chúng là các loài rắn tạp như rắn lục, rắn ráo được nuôi riêng. Đặc biệt, việc ghép đôi và duy trì sinh sản loài hổ chúa là một thách thức lớn. Mùa sinh sản thường bắt đầu từ tháng 4. Sau khi giao phối, rắn hổ chúa sẽ đẻ trứng trong vòng hai tháng. Trứng được đưa vào khu vực ấp kỹ thuật, tách riêng rắn non và chăm sóc cẩn thận, đảm bảo tỷ lệ sống đạt 75%,” anh Hải kể.
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Thượng úy QNCN Nguyễn Danh Hiếu, nhân viên nuôi con thuốc - người đã gắn bó với rắn hổ mang suốt 25 năm. |
Bên cạnh anh Hải, Thượng úy QNCN Nguyễn Danh Hiếu, nhân viên nuôi con thuốc - người cũng gắn bó với rắn hổ mang suốt 25 năm, chia sẻ, mỗi ngày làm việc ở đây đều đối mặt với nguy hiểm. Chỉ cần sơ suất nhỏ, hậu quả sẽ rất lớn. Nhưng với tình yêu nghề và mong muốn cứu sống người bị rắn cắn, anh em chúng tôi luôn làm việc với tinh thần trách nhiệm cao nhất. “Để huấn luyện được một con rắn, đòi hỏi người dạy phải có tay nghề cao. Ngoài những bài “làm quen với rắn” chúng tôi còn phải hiểu được tâm lý và tính cách của mỗi loài rắn, nếu không mỗi lần chúng mà hờn, dỗi chắc chắn sẽ có chuyện xảy ra. Những loài rắn hung dữ và nguy hiểm như là hổ mang, hổ chúa, mái gầm… giờ đây chúng đã trở nên rất… dễ gần. Không chỉ cứu người, Trại rắn Đồng Tâm còn tổ chức các chương trình tuyên truyền cho nhân dân về cách xử lý khi bị rắn cắn, giúp giảm thiểu rủi ro trong cuộc sống”, Thượng úy QNCN Nguyễn Danh Hiếu nói.
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Anh Hải và anh Hiếu đang huấn luyện rắn hổ mang. |
Chị Trần Tuyết Anh, hướng dẫn viên du lịch của Trại rắn Đồng Tâm là một gương mặt quen thuộc với nhiều đoàn khách quốc tế và trong nước đến tham quan. Vốn rất sợ rắn, nhưng sau 12 năm làm việc tại đây, chị Tuyết Anh đã vượt qua nỗi sợ, trở thành “chuyên gia” thuyết trình về các loài rắn. “Ban đầu, tôi rất ám ảnh, nhưng công việc yêu cầu phải hiểu và làm quen với chúng. Giờ đây, tôi còn cảm thấy yêu loài bò sát này, đặc biệt là khi hướng dẫn du khách tham quan”, chị Tuyết Anh tâm sự.
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Chị Trần Tuyết Anh, hướng dẫn viên du lịch của Trại rắn Đồng Tâm là một gương mặt quen thuộc với nhiều đoàn khách quốc tế và trong nước đến tham quan. |
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Đến Trại rắn Đồng Tâm, du khách không chỉ được tận mắt nhìn thấy các loài rắn độc mà còn có cơ hội chiêm ngưỡng các kỹ thuật viên thực hiện quy trình lấy nọc rắn dùng làm nguyên liệu sản xuất thuốc. |
Đến Trại rắn Đồng Tâm, du khách không chỉ được tận mắt nhìn thấy các loài rắn độc mà còn có cơ hội chiêm ngưỡng các kỹ thuật viên thực hiện quy trình lấy nọc rắn dùng làm nguyên liệu sản xuất thuốc. Thượng tá, Bác sĩ chuyên khoa 1 Nguyễn Văn Tuấn, Chủ nhiệm Khoa Điều trị rắn cắn bật mí: “Mỗi năm, Khoa Điều trị rắn cắn tiếp nhận khoảng 1.000 ca cấp cứu, trong đó hơn 80% bị rắn độc cắn. Nhờ huyết thanh chiết xuất, bào chế từ nọc rắn mà tỷ lệ cứu sống đạt 100%. Chúng tôi luôn chú trọng nâng cao chất lượng thu dung, điều trị rắn cắn, giảm viện phí tiền khám chữa bệnh cho bệnh nhân đến cấp cứu và điều trị”.
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Nọc rắn. |
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Lấy nọc rắn. |
Hiện nay, Việt Nam là nơi cư trú của gần 200 loài rắn, trong đó các loài độc chủ yếu thuộc họ rắn hổ và rắn lục. Tại Trại rắn Đồng Tâm, các nhà khoa học đã thành công trong việc bảo tồn nhiều loài như rắn hổ mang chúa, rắn ráo trâu và rắn lục đuôi đỏ. Đại úy QNCN Lương Minh Hải chia sẻ thêm: “Chúng tôi không chỉ nghiên cứu mà còn muốn thay đổi cách nhìn của mọi người về rắn. Chúng không đáng sợ nếu được hiểu và tôn trọng”.
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Nhân viên Trại rắn Đồng Tâm hướng dẫn khách tham quan. |
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Khách tham quan thích thú khi tận mắt chứng kiến những loài rắn cực độc. |
Theo Trung tá Nguyễn Duy Hưng, Phó Giám đốc Trại rắn Đồng Tâm, hằng năm đơn vị còn duy trì nhiệm vụ “Bảo tồn, lưu giữ duy trì nguồn gen rắn hổ mang đất và rắn hổ mang chúa; hoàn thiện quy trình bảo tồn, quy trình bào chế thuốc từ nọc rắn”, bảo đảm duy trì phát triển số lượng cá thể nguồn gen rắn hổ mang đất và hổ mang chúa. Đồng thời, duy trì được nguồn nguyên liệu quý giá nọc rắn hổ mang chúa, nọc rắn hổ mang đất dùng cho sản xuất kháng huyết thanh và sản xuất kem bôi da Cobratoxan, từ đó để nghiên cứu bào chế các sản phẩm có nguồn gốc từ dược liệu tại đơn vị...
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Răn hổ mang. |
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Du khách trải nghiệm với rắn. |
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Khu nuôi rắn cạp nong. |
![Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây Trò chuyện cùng những “bảo mẫu” ở Trại rắn lớn nhất miền Tây](https://suckhoemoitruong.com.vn/stores/tpl_site_cfg_logo_watermark/2023/052023/11/15/0983d214e1a618a4ced8c713dffbeac6.gif?rt=20230511154237) |
Từ nguyên liệu nọc rắn, đơn vị đã nghiên cứu bào chế sản phẩm kem bôi da Cobratoxan có hiệu quả cao trong điều trị các trường hợp đau nhức cơ, xương, khớp. |
"Đơn vị còn duy trì nhiệm vụ bảo tồn, lưu giữ duy trì nguồn gen rắn hổ mang đất và rắn hổ mang chúa; duy trì được nguồn nguyên liệu quý giá nọc rắn hổ mang chúa, nọc rắn hổ mang đất dùng cho sản xuất kháng huyết thanh và sản xuất kem bôi da Cobratoxan. Các sản phẩm từ nhiệm vụ bảo tồn được trung tâm kết hợp với Viện Vaccin Nha Trang sản xuất kháng huyết thanh điều trị, cấp cứu rắn độc cắn cũng như việc cung cấp nọc rắn cho các đơn vị làm nghiên cứu như Trung tâm nhiệt đới Việt - Nga tại Hà Nội; Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh… Mặt khác, từ nguyên liệu nọc rắn, chúng tôi đã nghiên cứu bào chế sản phẩm kem bôi da Cobratoxan có hiệu quả cao trong điều trị các trường hợp đau nhức cơ, xương, khớp, được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành sản phẩm Cobratoxan từ năm 2010 đến nay; tiếp tục nghiên cứu phát triển các sản phẩm từ nguồn nguyên liệu trăn rắn được đăng ký lưu hành trên thị trường như: Kem nghệ - mỡ trăn, mỡ trăn; cao trăn - rắn; niên nang bột rắn lục; mật ong; các loại rượu…”, Trung tá Nguyễn Duy Hưng, Phó Giám đốc Trại rắn Đồng Tâm cho biết.