Thanh Hóa: 10 năm sống chung với “thối”

Buồn vui trong mùa sắn

Năm 2002, nhà máy chế biến tinh bột sắn Như Xuân (huyện Như Xuân) được xây dựng. Năm 2005 nhà máy Như Xuân đi vào hoạt động để giải quyết việc làm cho lao động địa phương cũng như việc thu mua sắn cho người dân quanh khu vực, giúp phát triển kinh tế, môi trường bền vững.

Tuy nhiên, từ năm 2009 nhà máy chưa kịp nâng cấp hệ thống xử lý chất thải thì đã khiến cho 100 hộ dân thôn Tân Thịnh bị ảnh hưởng bởi môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Nhà máy đã xây dựng hệ thống hồ lắng chứa chất thải và bã sắn nhưng hệ thống xử lý chất thải đã không đảm bảo quy định nên đã không kịp xử lý các chất thải khiến cho mùi hôi thối bốc lên theo gió hòa vào không khí bay vào khu dân cư. Trong khi đó, nguồn nước thải được xả trực tiếp ra suối làm ảnh hưởng đến nguồn nước mặt của các hộ dân ven nhà máy.

Nhiều năm qua Nhà máy chế biến tinh bột sắn Như Xuân đã gây ra tình trạng ô nhiễm đối với các hộ dân thôn Tân Thịnh xã Hóa Quỳ.

Một hộ dân sống ở gần nhà máy (xin được giấu tên) cho biết: “Tôi đã sinh ra và lớn lên tại đây, nhưng tôi chưa bao giờ cảm thấy cuộc sống lại khổ sở như bây giờ. Khi vào mùa sản xuất chúng tôi lại hít phải thứ mùi hôi thối trộn lẫn từ mấy cái hồ lắng bốc ra theo gió. Nhà tôi và hàng trăm gia đình khác sinh sống ở đây chỉ cách khu bể lắng chất thải của nhà máy vài trăm mét và được ngăn cách bởi một u đất lớn đắp bao quanh”.

“Nghiêm trọng nhất là mỗi khi mưa xuống, nắng lên thứ mùi hôi thối bốc lên ngùn ngụt theo gió cuộn vào bao trùm cả khu vực. Vào những ngày như vậy thứ mùi khủng khiếp đã làm ngột ngạt cả bầu không khí quanh khu vực. Mùi hôi thối len lỏi sâu vào tận đời sống của các hộ dân từ bữa cơm, “ám” cả vào quần áo mặc trên người”, một hộ dân bức xúc.

Chưa có biện pháp bảo vệ môi trường bền vững

Được biết, ngày 17/3/2015, UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản số 113/GP – UBND quyết định cấp giấy phép xả thải vào nguồn nước. Theo giấy phép xả thải của UBND tỉnh Thanh Hóa cấp, nước thải của công ty từ hồ sinh học số 6 chảy ra khe Quền với chế độ xả 2 lần/năm. Khi xả thải nhà máy phải báo cáo Sở TNMT, UBND huyện Như Xuân, UBND xã Hóa Quỳ, quan trắc lưu lượng nước thải phải liên tục qua đồng hồ đo lưu lượng để xác định lưu lượng xả cho phép.

“Nhà máy thường xuyên lợi dụng thời điểm đêm tối, mưa to để xả thải trực tiếp xuống dòng sông Quền đã làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái của sông Quền. Trước đây khi nhà máy chưa hoạt động, sông Quền vẫn là địa điểm đánh bắt cá, tôm... của người dân quanh vùng, từ khi nhà máy xả thải ra sông thì số lượng thủy sản không còn nhiều và nếu đánh bắt được cũng không thể ăn vì cá, tôm có mùi hôi thối” - bác T (xin được giấu tên) cho hay.

Toàn bộ nước thải từ các bể chứa sẽ được bơm thẳng ra sông Quền đã làm ảnh hưởng đến nguồn nước nguồn nước.

Hiện tại, nhất là vào mùa khô các hộ dân thôn Tân Thịnh sinh sống xung quanh nhà máy đều không thể dùng được nước sinh hoạt tại giếng khoan bởi nguồn nước ngầm đã bị ô nhiễm nghiêm trọng. Để có nước sinh hoạt, cứ 3 – 5 hộ dân lại chung nhau một đường dây dẫn nước từ phía đầu suối cao về tận nhà. Đã có 3 hộ dân tại khu vực phía sau bể lắng phải di dời đi nơi khác ở do nước giếng khoan bị nhiễm mùi không thể dùng được.

Do quyền lợi của mình bị ảnh hưởng, nhiều người dân thôn Tân Thịnh đã có những đề xuất, kiến nghị lên chính quyền xã, huyện thông qua các cuộc họp, tiếp xúc cử tri nhưng tất cả các nguyện vọng chính đáng của người dân đều không được đáp ứng.

Một hộ dân lắc đầu ngao ngán: “Đã kiến nghị, phản ánh, kêu, than bao nhiêu năm mà họ có nghe cho đâu? họ mạnh và có thế lực lắm? Họ có quen biết trên tỉnh cơ”.

Trao đổi với PV, ông Lê Phúc Hải - Chủ tịch UBND xã Hóa Quỳ cho biết, đó là do mâu thuẫn trong công việc nên một số hộ dân mới “tố” nhà máy gây ô nhiễm và trong sản xuất nếu có mùi hôi thối là chuyện không thể tránh khỏi. Trước đây thì nhà máy mạnh vì sắn nhiều chứ bây giờ thì giảm rồi. Còn mùi chỗ bể lắng thì không thể tránh khỏi, mùi hôi lan tỏa xung quanh”.

Trong khi đó ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Xuân Quỳ - địa phương có sông Quền chảy qua đã xác nhận, tại thôn Thanh Hương nằm ngay trung tâm xã Xuân Quỳ cũng bị ảnh hưởng mùi hôi thối từ Nhà máy Chế biến tinh bột sắn Như Xuân.

Nhóm PV