Cuộc đua phát triển Vaccine phòng Covid-19 đang đến giai đoạn nào?
Các nhà khoa học, phòng thí nghiệm trên khắp thế giới từ nhiều tháng qua đang lao vào một cuộc chạy đua với thời gian để tìm ra liều thuốc chủng công hiệu, an toàn phòng ngừa Civid-19. Dù một số kết quả thử nghiệm lâm sàng gần đầy tỏ ra khả quan, nhưng đến nay thế giới vẫn chưa có loại vaccine nào được coi là thành phẩm hoàn chỉnh. Cùng lúc, các cường quốc cũng lao vào cuộc chạy đua khốc liệt nhằm tìm ra liều thuốc quý tạo ra một cuộc cạnh tranh toàn cầu.
Vaccine Covid-19 đang trở thành một cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa các nước trên thế giới. Đó là điều mà các tổ chức y tế trên toàn cầu lo ngại sẽ ảnh hưởng tới kế hoạch về cơ chế thu mua số lượng lớn và phân phối công bằng loại vaccine này trên thế giới.
Trong cuộc chiến thu mua vaccine Covid-19 hiện nay, một số nước giàu có hơn quyết định “chơi riêng” khi trực tiếp thỏa thuận với các hãng sản xuất dược phẩm để có được hàng triệu liều vaccine hứa hẹn cho công dân của mình.
Vaccine Covid-19 đang trở thành một cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa các nước trên thế giới.
Trong ghi nhận gần đây nhất, ngày 24/07, Tổ chức Y tế Thế hiới (WHO) thống kê hiện trên thế giới có 25 “ứng viên vaccine” được đánh giá trong những thử nghiệm lâm sàng ở người ( giữa tháng 6 chỉ có 11).
Ngoài các thử nghiệm đã tiến hành, WHO cũng đã thống kê được 139 dự án nghiên cứu vắc xin đang trong giai đoạn tiền lâm sàng.
Đây là một tin tốt, vì như giải thích của ông Daniel Floret, Phó Chủ tịch Ủy ban tiêm chủng, thuộc Cơ quan Y tế cấp cao Pháp (HAS), “càng có nhiều ứng viên vắc xin, và nhất là càng nhiều loại vắc xin, thì người ta lại càng có nhiều cơ may đạt được kết quả nào đó”.
Đa số các thử nghiệm nói trên vẫn còn đang trong “công đoạn 1” (tức nhằm đánh giá độ an toàn sản phẩm), hoặc ở “công đoạn 2” (thăm dò hiệu quả ). Chỉ có 4 ứng viên vaccine vào được vòng sâu hơn là “công đoạn 3”, tức là được đánh giá hiệu quả trên quy mô lớn. Ứng viên mới nhất là của công ty Mỹ Moderna. Công ty Mỹ đầu tuần này đã bắt đầu giai đoạn cuối, trong đó sẽ thử nghiệm trên 30 nghìn người tình nguyện. Tiếp đến, dự án của Trung Quốc cũng bước vào công đoạn 3 từ giữa tháng 7. Đó là nghiên cứu của phòng thí nghiệm Sinopharm, đã được thử nghiệm ở Các Tiểu Vương quốc Ảrập Thống nhất, với trên 15 nghìn người tình nguyện. Dự án thứ 2 của Sinovac, thử nghiệm trên 9 nghìn nhân viên y tế Brazil, có đối tác là viện nghiên cứu Butantan của Brazil.
Dự án thứ 4 đang trong giai đoạn 3 là của châu Âu, do đại học Oxfortd hợp tác với công ty AstraZeneca ( Anh và Thụy Điển) tiến hành. Vắc xin đã được thử nghiệm ở Anh Quốc, Brazil và Nam Phi.
Các kết quả sơ bộ của hai ứng viên vaccine, một của đại học Oxford (ở giai đoạn 1 và 2), và một của công ty Trung Quốc Cansino (cho giai đoạn 2) đã được công bố hôm 20/07 trên tạp chí khoa học The Lancet. Kết quả được đánh giá khá khích lệ. Cả hai vaccine đều tạo được “phản ứng miễn dịch mạnh”, sản sinh ra được kháng thể và bạch huyết bào T.
Ngoài ra, hai vaccine trên đều được người bệnh tiếp nhận tốt, không có phản ứng phụ nghiêm trọng nào được ghi nhận. Các phản ứng phụ thường xảy ra khi tiêm vắc xin là đau đầu, sốt, mệt mỏi và đau ở vết tiêm chủng.
Mặt khác, một nghiên cứu của Anh công bố hồi giữa tháng 7 nhắc nhở là miễn dịch dựa trên kháng thể có thể biến mất chỉ trong vòng vài tháng đối với trường hợp Covd-19. Điều này có nguy cơ làm phức tạp hóa việc triển khai vaccine hiệu quả lâu dài.
Khắp nơi trên thế giới, tiến độ nghiên cứu vaccine được thúc đẩy theo cách chưa từng có. Đặc biệt Trung Quốc, nơi virus SARS – CoV-2 xuất hiện, muốn là nước đấu tiên có vaccine. Việc gây quỹ quốc tế cũng được nhiều nước tiến hành tấp nập. Điều đó cho phép các công ty có thể triển khai nhanh quy trình sản xuất công nghiệp cùng lúc với các công việc bào chế vaccine. Bình thường thì hai quy trình trình này tách riêng với nhau.
Khác hẳn với châu Âu, Chính quyền của tổng thống Donald Trump đã mở chiến dịch “Wapr Speed” ( Trên tốc độ ánh sáng) để tăng tốc quá trình triển khai vắc xin nhằm dành được ưu tiên tiếp cận vacdcine cho 300 triệu dân Mỹ. Để làm được như vậy, chính phủ Mỹ đặt cược vào nhiều nơi cùng một lúc, đầu tư hàng tỷ USD cho các chương trình khác nhau.
Hôm 26/07, Nhà Trắng thông báo tăng gấp đôi tiền đầu tư, lên gần 1 tỷ USD, để hỗ trợ công ty Moderna triển khai vaccine. Vài ngày trước đó, liên minh hai công ty Đức - Mỹ BioNTech và Pfizer cho biết Washington có thể sẽ rót cho họ 1,95 tỷ USD, nhằm bảo đảm có được 100 triệu liều trong trường hợp vaccine của họ ra đời.
Cuộc chạy đua này còn mang dáng dấp của một cuốn tiểu thuyết trinh thám. Anh, Mỹ và Canada tố tình báo Nga đứng đằng sau các cuộc tấn công tin tặc để chiếm hữu các nghiên cứu liên quan đến vaccine. Tại Mỹ, hai người Trung Quốc đã bị buộc tội tương tự. Mátxcơva cũng như Bắc Kinh đã phủ nhận hoàn toàn các cáo buộc đó.
Cơ quan quản lý dược phẩm châu Âu EMA nhận định “có thể ít nhất phải đợi đến đầu năm 2021, một loại vắc xin phòng Covid-19 mới có và được sản xuất với số lượng đủ dùng cho cả thế giới”.
Những người lạc quan nhất, bắt đầu là một số hãng dược, bảo đảm mùa thu này có thể có vaccine, nhưng nhiều chuyên gia vẫn tin là phải đợi ít nhất đến quý đầu 2021. Đạt được thời hạn mùa thu này có vắc xin thì quả là điều thần kỳ, vì bình thường để cho ra đời một loại vaccine mới phải mất nhiều năm. Tuy thế vẫn có kịch bản tồi tệ nhất đó là vaccine sẽ không bao giờ được ra đời.
Việc triển khai vắc xin chỉ là một phần giải pháp. Việc chấp nhận rộng rãi các loại vắc xin cũng rất cần thiết.
Các chuyên gia y tế cho rằng, xu hướng chủ nghĩa dân tộc trong cuộc chạy đua thu mua vaccine Covid-19 hiện nay có thể lặp lại điều tương tự trước đây với đại dịch cúm H1N1 giai đoạn 2009-2010 – khi các nước giàu thu mua các loại vaccine có sẵn, và khiến các nước nghèo gần như không thể mua được loại vaccine này ở giai đoạn đầu.
Tuy nhiên, 10 năm trước, H1N1 chỉ là một dịch bệnh có mức độ vừa phải và tác động về mặt lây nhiễm, số ca tử vong hay tình trạng mất cân bằng phân phối vaccine cũng chỉ ở mức hạn chế. Còn hiện nay, Covid-19 lại là mối đe dọa nghiêm trọng và việc mất cân bằng phân phối vaccine sẽ khiến một số lượng lớn dân số thế giới rơi vào tình cảnh nguy hiểm. Điều này sẽ chỉ khiến đại dịch ngày càng lan rộng và những thiệt hại do nó gây ra cũng ngày càng lớn hơn.
Các chuyên gia ước tính thế giới có thể sẽ có khoảng 2 tỷ liều vaccine Covid-19 hiệu quả vào cuối năm 2021, nếu một số ứng viên hàng đầu chứng minh được hiệu quả trong các cuộc thử nghiệm giai đoạn cuối đang được tiến hành hiện nay.
Tuy nhiên, nếu các nước hay khu vực tư lợi tìm cách thu mua vaccine để đảm bảo cho toàn bộ dân số của mình thay vì chia sẻ cho các nước khác để ưu tiên bảo vệ những người có nguy cơ cao nhất – thì đại dịch có thể sẽ không được kiểm soát.
Linh Đức
Các tin khác

Bộ trưởng Bộ Y tế gửi thư khen y, bác sỹ Bệnh viện Nhi đồng 1 và Bệnh viện Từ Dũ

Sóc Trăng kiểm tra cửa hàng bị tố bán lợn bệnh ra thị trường

Phát hiện cơ chế miễn dịch giúp cơ thể phân biệt thực phẩm với tác nhân gây bệnh

Làm chủ công nghệ sản xuất 15 loại vaccine cho tiêm chủng vào năm 2030

Hội nghị Quốc tế BioNCiD 2025 - Y học cổ truyền Việt Nam là tâm điểm chú ý

Biến thể mới của COVID-19 không có nguy cơ gia tăng với sức khỏe cộng đồng

Sản xuất, buôn bán hàng giả trong lĩnh vực y tế là tội ác

Tháng 6 và 7/2025: Tổ chức chiến dịch cao điểm phòng bệnh sốt xuất huyết, COVID-19...

“Xử lý hàng giả trong lĩnh vực y tế phải đấu tranh quyết liệt và nghiêm khắc”
Đọc nhiều

Vĩnh Phúc bắt quả tang một cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống đang chế biến 22 con lợn dấu hiệu xuất huyết

Bệnh viện Quân y 121, Quân khu 9 gặp mặt các cơ quan báo chí nhân ngày báo chí cách mạng Việt Nam

Trung tâm Phát triển giáo dục Việt An Vĩnh Phúc: Kiến tạo nền tảng vững chắc cho thế hệ tương lai

Quảng Hưng (Quảng Bình): Lợi dụng xây dựng nghĩa trang để khai thác khoáng sản trái phép - Thủ đoạn tinh vi gây nguy hại môi trường

TP. Hồ Chí Minh: Sức khỏe tinh thần cư dân bất ổn sau sự việc bầu Ban quản trị Chung cư Lux Garden - quận 7
Videos
E-magazine Inforgraphic Video

Cảnh báo hành vi giả danh cán bộ thuế, cơ quan thuế để lừa đảo

Phòng ngừa cháy nổ trong dịp Tết Nguyên đán

Bản tin tổng hợp số 8 tháng 11 của Tạp chí Sức khoẻ & Môi trường

Hà Nội (Q.Hà Đông) : Môi trường sống của người dân không được đảm bảo bởi những công trình vi phạm TTXD

Giải pháp giảm thiểu đốt ngoài trời, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp - Cơ hội từ GAHP

Ngành Thép hướng tới tiêu hao nguyên liệu thấp

Chính thức thông cầu phao tạm thay thế cầu Phong Châu (Phú Thọ)

Cách xử lý vệ sinh môi trường sau mùa bão lụt

Tạp chí Sức Khỏe & Môi Trường chia sẻ khó khăn với đồng bào chịu thiệt hại do cơn bão Yagi

Vì sao COVID-19 gây tổn thương kéo dài trong cơ thể

20 trẻ mắc bệnh teo cơ tủy tham gia thử nghiệm lâm sàng liều thuốc 50 tỉ

Israel thực hiện thành công ca cấy ghép tim nhân tạo hoàn toàn

Bệnh nhân bị u màng não sàn sọ giữa được phẫu thuật thành công

TP. Hồ Chí Minh: Trung tâm thể dục sức khỏe quốc tế đầu tiên tại Việt Nam dành riêng cho người lớn tuổi

Chủ động phòng bệnh và theo dõi sức khỏe trong mùa hè

Vĩnh Phúc kiểm soát hiệu quả mất cân bằng giới tính khi sinh

Truyền thông dân số hiệu quả - Nền tảng cho sự phát triển bền vững

Giám sát chặt việc sản xuất thuốc thông qua nguyên tắc GMP

Thắt chặt quản lý thực phẩm chức năng

Danh sách thuốc giả không được kinh doanh, buôn bán, sử dụng

Thêm 750 loại thuốc, biệt dược gốc được cấp phép lưu hành

Nguy cơ xâm nhập biến chủng Omicron vào Việt Nam là rất lớn

Giải pháp thích ứng với vi rút corona

Thủ tướng ký ban hành Nghị quyết về mua vắc-xin Covid-19

Rửa tay là biện pháp hàng đầu phòng bệnh tay chân miệng

Tiến sĩ, bác sĩ, Thầy thuốc Nhân dân Trương Tấn Minh luôn hết lòng vì sự nghiệp y tế

Tôn vinh những chiến sỹ áo trắng trên mặt trận vì sức khỏe nhân dân

BS Trần Hồng Vinh: 30 năm say mê nghiên cứu để chữa bệnh cứu người

Người tiên phong chia tách lá gan để nhân đôi sự sống

Không để tình trạng ứng phó thụ động, bất ngờ với COVID-19

An Giang tăng cường kiểm soát, ngăn chặn bệnh cúm gia cầm

Bộ Y tế đã cấp phép, gia hạn hơn 13.500 số đăng ký thuốc, vaccine, sinh phẩm

BVĐK tỉnh Khánh Hoà: Điều trị thành công ca rò động mạch cảnh xoang hang bằng kỹ thuật can thiệp nội mạch thần kinh
Nổi bật

Một cuộc gặp tình nghĩa trăm năm

Ô nhiễm rác thải nhựa sinh hoạt: Mối nguy hại hiện hữu trong mùa mưa bão

Nhật ký tuổi vàng: Hành trình theo đuổi hạnh phúc và an yên tại Phương Đông Asahi

Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013

Thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số: Tăng tốc 'Make in Vietnam', vươn ra toàn cầu

Hơn 30 chuyên gia từ Mỹ và Anh khám từ thiện cho bệnh nhân nghèo

TTYT huyện Yên Lạc: Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới sự hài lòng người bệnh

Bệnh viện C Thái Nguyên: Nghiên cứu và ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong công tác khám, chữa bệnh

Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Thái Nguyên nỗ lực vượt mọi khó khăn trong khám và điều trị bệnh

Trung tâm Y tế thị xã Phổ Yên: Nơi người bệnh gửi gắm niềm tin

Bệnh viện A Thái Nguyên: Nỗ lực, cống hiến, vì sức khỏe nhân dân

Trung tâm y tế huyện Đồng Hỷ: Nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân

Trung tâm Y tế Chợ Đồn (Bắc Kạn): Không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh
