Tác động của đại dịch đến việc làm xấu hơn dự kiến

Hồi tháng 6, con số được dự kiến là 3,5%, tương đương 100 triệu việc làm toàn thời gian.

Nguyên nhân của sự tổn thất về thời giờ làm việc này là tốc độ phục hồi khác nhau giữa các nước phát triển và nước đang phát triển, đe doạ đến nền kinh tế toàn cầu nói chung.

Trong quý III, tổng thời giờ làm việc ở các nước thu nhập cao ít hơn 3,6% so với quý IV/2019. Trong khi đó, tại các nước thu nhập thấp, trung bình thấp lần lượt là 5,7% và 7,3%.

Theo đó, ILO cảnh báo, nếu không có những hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cụ thể, xu hướng phục hồi việc làm giữa các nước phát triển và các nước đang phát triển sẽ tồn tại sự "phân hóa lớn". Sự phân hóa lớn này chủ yếu là do những khác biệt trong triển khai vaccine và các gói kích thích tài khóa. Theo đó, với mỗi 14 người được tiêm vaccine đầy đủ trong quý II, thị trường lao động toàn cầu sẽ được bổ sung thêm khoảng một việc làm toàn thời gian. Điều này có tác dụng đáng kể thúc đẩy công cuộc phục hồi.

Trên toàn cầu, giả sử nếu không có vaccine, tổng mức tổn thất thời giờ làm việc trong quý II năm 2021 sẽ là 6%, thay vì thực tế là 4,8%.

Tuy nhiên, việc triển khai tiêm chủng rất không đồng đều đồng nghĩa với việc hiệu quả mang lại cho các nước thu nhập cao là lớn nhất; không đáng kể ở các nước thu nhập trung bình thấp hơn và gần như bằng không ở các nước thu nhập thấp.

Điều này có thể được giải quyết nhanh chóng khi cả thế giới đoàn kết hơn trong vấn đề vaccine. ILO ước tính rằng nếu các nước thu nhập thấp được tiếp cận vaccine công bằng hơn thì chỉ cần hơn một quý, việc phục hồi thời giờ làm việc có thể bắt kịp được với các nền kinh tế giàu có.

Các gói kích thích tài khóa cũng vẫn là một yếu tố then chốt trong quỹ đạo phục hồi. Tuy nhiên, khoảng trống về kích thích tài khóa phần lớn vẫn chưa được giải quyết. Theo đó, 86% các biện pháp kích thích toàn cầu tập trung ở các nước thu nhập cao. Số liệu ước tính cho thấy trung bình với 1% GDP hằng năm được bổ sung cho gói kích thích tài khóa, tổng thời giờ làm việc hằng năm tăng 0,3 điểm phần trăm so với quý IV/2019.

Bên cạnh đó, Covid-19 cũng tạo ra sự chênh lệch lớn tới năng suất, người lao động và doanh nghiệp. Khoảng cách về năng suất giữa các nước phát triển và các nước đang phát triển dự báo tăng từ 17,5:1 lên 18:1 về giá trị thực, là mức cao nhất được ghi nhận kể từ năm 2005.

Ông Guy Ryder, Tổng giám đốc ILO, cho biết, quỹ đạo hiện tại của thị trường lao động là quỹ đạo của một công cuộc phục hồi bị đình trệ, cùng với sự xuất hiện của những nguy cơ đi xuống và sự phân hóa lớn giữa các nước phát triển và các nước đang phát triển. Sự phân bổ vaccine và năng lực tài khóa không đồng đều đang định hình những xu hướng này. Cả hai vấn đó, theo ông, đều cần được khẩn trương giải quyết.

N.Chiến